1,6 δισ. άνθρωποι έχουν επηρεαστεί από τις πλημμύρες την τελευταία 20ετία
Ιδιαίτερα επίκαιρο και διαφωτιστικό ήταν το συνέδριο για τη διαχείριση των φυσικών καταστροφών “Natural Disasters Management Summit – Protecting lives, building resilience”, που διοργάνωσε ο Economist στις 13 Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της ΔΕΘ. Με τη συμμετοχή επιφανών εκπροσώπων της επιστημονικής κοινότητας, εμπλεκόμενων φορέων και πολιτικών σε επτά διαδοχικά πάνελ εξετάστηκαν ζητήματα όπως η επίδραση του σύγχρονου τρόπου ζωής στην επιδείνωση των φυσικών καταστροφών, ο ρόλος της πολιτικής προστασίας, της νομοθεσίας, αλλά και των ίδιων των πολιτών στην αντιμετώπισή τους, η δυνατότητα συνεργασίας των κρατών για την καλύτερη διαχείριση των φυσικών καταστροφών, η ανάπτυξη συνεργασιών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για το μετριασμό του κινδύνου, η αναγκαστική μετανάστευση ως επίπτωση των φυσικών καταστροφών, η γεωμετρική αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων και των πυρκαγιών λόγω της κλιματικής αλλαγής, ο ρόλος της εκπαίδευσης των πολιτών στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.
Θα σταθούμε ενδεικτικά σε μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις, ξεκινώντας από την κυρία Καλλιόπη Σαπουντζάκη, καθηγήτρια και πρύτανη του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, η οποία έθεσε τέσσερα κρίσιμα ερωτήματα: ποιος επηρεάζεται περισσότερο από τις καταστροφές, ποια συστήματα χρήζουν προστασίας, διάσωσης και αποκατάστασης, ποιος αναλαμβάνει πρωτοβουλία για τη διαχείριση των κινδύνων, ποιος πρέπει να αναλάβει το κόστος της μείωσης του κινδύνου. Ειδικότερα όσον αφορά τη διαχείριση και τη μείωση του κινδύνου, επεσήμανε πως η αντιμετώπιση ανά κράτος ποικίλλει, καθώς σε πιο φιλελεύθερες κοινωνίες την ευθύνη για την προστασία τους την έχουν οι ίδιοι οι πολίτες, σε άλλα κράτη υπάρχει διαμερισμός της ευθύνης και του κόστους ανάμεσα στις κυβερνήσεις και τις ασφαλιστικές εταιρίες και σε άλλες περιπτώσεις -όπως η Ελλάδα- την ευθύνη την έχει αποκλειστικά το κράτος. Όσον αφορά το δίλημμα αν πρέπει να δοθεί έμφαση στην πρόληψη ή στη δημιουργία μηχανισμού προστασίας, στην παράτολμη -όπως τη χαρακτήρισε- ελληνική κοινωνία, η έμφαση δίνεται στο μηχανισμό προστασίας.
Η κα Διονυσία Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, βουλευτής και πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την Προστασία του Περιβάλλοντος, έθιξε το εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα της υπέρμετρης ανθρωπογενούς παρέμβασης στο περιβάλλον και της απόλυτης ανάγκης της αποκατάστασης των οικοσυστημάτων, η οποία άλλωστε έχει τεθεί ως προτεραιότητα από τον ΟΗΕ για τη δεκαετία που διανύουμε. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, στις πρόσφατες πλημμύρες στον Θεσσαλικό Κάμπο, φαίνεται ότι ένα από τα σημεία τρωτότητας που οδήγησαν σε μία τόσο μεγάλη καταστροφή είναι και η μακρά διατάραξη του υδρολογικού δυναμικού της ευρύτερης περιοχής με την πριν από πολλές δεκαετίες αποξήρανση της λίμνης Κάρλας, τη μακρά άρδευση μεγάλων αγροτικών εκτάσεων και τη μείωση των υπόγειων υδάτων. Οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις λοιπόν που έγιναν όλα αυτά τα χρόνια στη Θεσσαλία, επί δεκαετίες, φαίνεται ότι έχουν πλέον υπερβεί τη λεγόμενη φέρουσα ικανότητα του οικοσυστήματος κι έτσι αυτό με την ισχυρή πίεση που δέχτηκε από την κακοκαιρία, είχε την τάση να επιστρέψει μόνο του στην προηγούμενη κατάστασή του.
Ο κ. Ιωάννης Γκίτας, καθηγητής στο Τμήμα Δασοκομίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, αναφέρθηκε στη δημιουργία ενιαίου δείκτη για την ποσοτικοποίηση του κινδύνου της πυρκαγιάς, στην αξιοποίηση των εργαλείων που παρέχει η τεχνολογία και σε συγκεκριμένες παραμέτρους που αυξάνουν την επικινδυνότητα, όπως η καύσιμη ύλη που συσσωρεύεται στα δάση, η εγγύτητα των σπιτιών και των καλωδίων της ΔΕΗ σε δέντρα κ.λπ.
Ο κ. Μανώλης Πλειώνης, διευθυντής και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών αναφέρθηκε σε κάποιους κρίσιμους αριθμούς, όπως π.χ. ότι το κόστος των φυσικών καταστροφών το 2017 ήταν 135 δισ. δολάρια και μέσα σε 6 χρόνια διπλασιάστηκε, φθάνοντας τα 280 δισ. το 2022. Επίσης επεσήμανε ότι κατά την τελευταία εικοσαετία 1,65 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν επηρεαστεί από πλημμύρες και 1,43 δισεκατομμύρια από ξηρασίες, ενώ 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν μέσα στις επόμενες δεκαετίες λόγω των φυσικών καταστροφών. Στη χώρα μας ήδη πολλοί αναγκάστηκαν να εκτοπιστούν λόγω των πυρκαγιών στη Βόρεια Εύβοια το 2021 και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί αυτή τη στιγμή ο -σίγουρα μεγάλος- αριθμός των συμπολιτών μας που θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν λόγω των πρόσφατων τεράστιων καταστροφών.
Ο George Mitri, καθηγητής Περιβαλλοντικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Balamand στο Λίβανο, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών στην κοινωνία, λόγω της έλλειψης τροφίμων, του εκτοπισμού, της καταστροφής υποδομών και της μη δυνατότητας πρόσβασης σε κρίσιμες υπηρεσίες. Τόνισε πως η κλιματική αλλαγή αποτελεί απειλή και για την ειρήνη στον πλανήτη, καθώς λόγω έλλειψης πόρων τροφοδοτεί και εντείνει βίαιες συγκρούσεις και κατ’ επέκταση δημιουργεί εκατομμύρια προσφύγων. Ανέφερε χαρακτηριστικά το παράδειγμα της Συρίας, όπου η παρατεταμένη ξηρασία οδήγησε σε εκτοπισμό αγροτικών πληθυσμών προς αστικές περιοχές, περιορίζοντας τους πόρους και δημιουργώντας εντάσεις, αποτελώντας εν μέρει αιτία να ξεσπάσει ο πόλεμος, ο οποίος οδήγησε εκατομμύρια ανθρώπους στην ανάγκη να αναζητήσουν μία νέα πατρίδα. Οπότε η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μπορεί να προσφέρει νέους δρόμους για την ειρήνη.
Από την πλευρά της η κα Φαίη Μακαντάση, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας της ΔιαΝΕΟσις μοιράστηκε κάποια από τα ευρήματα της εταιρίας ως προς τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη χώρα μας. Έτσι ως τα μέσα του αιώνα μας η θερμοκρασία στην Ελλάδα θα ανέβει 2-3,4 βαθμούς Κελσίου και για κάθε έναν βαθμό αυξάνεται η ενέργεια που καταναλώνουμε για ψύξη κατά 4,1%, αυξάνονται οι φωτοχημικοί αέριοι ρύποι κατά 7%, αυξάνεται η συγκράτηση των υδρατμών στην ατμόσφαιρα κατά 7%, η οποία βέβαια οδηγεί σε αύξηση της έντασης των βροχοπτώσεων, αυξάνεται η θνησιμότητα από καρδιαγγειακά και πνευμονολογικά νοσήματα κατά 8%. Επίσης αναφέρθηκε στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η οποία στο τέλος του αιώνα αναμένεται να είναι μεταξύ 80 εκατοστών και 2 μέτρων, κάτι το οποίο θα έχει τεράστιες επιπτώσεις στη χώρα μας, όπου το ένα τρίτο των κατοίκων ζει σε απόσταση έως 2 χλμ. από τις ακτές, το 90% των τουριστικών μας υποδομών είναι παραθαλάσσιες κ.λπ.
Η κα Ιωάννα Τριανταφύλλου, σεισμολόγος, συνεργάτιδα του Υπουργείου Πολιτικής Προστασίας τόνισε τον πολύ σημαντικό ρόλο της επιμόρφωσης ιδιαίτερα για ευάλωτες ομάδες όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι μετανάστες, αλλά και για τα στελέχη των αρμόδιων υπηρεσιών και των επιχειρησιακών μονάδων.
Στη σημασία του εθελοντισμού και στις δυσκολίες εφαρμογής του τόσο στον τομέα της πυρόσβεσης όσο και στην πολιτική προστασία μίλησαν ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εθελοντών Πυροσβεστών, κ. Σεραφείμ Τσιούγκρης και ο περιβαλλοντολόγος κ. Μιλτιάδης Αθανασίου. Η εκπαίδευσή τους έχει σαφώς βελτιωθεί και ο αριθμός τους έχει αυξηθεί σημαντικά, αλλά παραμένουν ανοιχτά κρίσιμα ζητήματα, όπως η καλύτερη δυνατή αξιοποίησή τους στο πλαίσιο ενός ευρύτερου στρατηγικού σχεδιασμού, ο οποίος πάσχει και πρέπει να επανεξεταστεί.
No comment yet, add your voice below!