Μεγαλύτερη αισιοδοξία των συμβούλων μάνατζμεντ στο τέλος του 2020

Στο τέλος του 2020 βελτιώθηκε σημαντικά η αισιοδοξία των συμβούλων μάνατζμεντ, τόσο όσον αφορά την εξέλιξη των θεμελιωδών οικονομικών μεγεθών, όσο και των συντελεστών της παραγωγής μετά από ένα έτος. Ο Γενικός Δείκτης GRe+1, ο οποίος είναι ο μέσος των δεικτών Οικονομικής Συγκυρίας και Παραγωγικών Συντελεστών, διαμορφώθηκε σε 46,1%, έναντι 29,3% που ήταν η τιμή του τρίτου τριμήνου 2020.

Η μεγαλύτερη αισιοδοξία οφείλεται στην έναρξη των εμβολιασμών, τις προσδοκίες εισροής κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, τη μικρή -έστω- αύξηση των εξαγωγών προϊόντων το τρίτο τρίμηνο, καθώς και στις προβλέψεις για θετικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας το 2021. Ωστόσο, λόγω της πανδημίας, η οποία ανέτρεψε την αισιοδοξία του 2019, η εικόνα που προκύπτει από τη σύγκριση ολόκληρου του 2020 με το 2019 είναι αρκετά διαφορετική. Η μέση τιμή του δείκτη μειώθηκε το 2020 σε 27,5% από 42,5% το προηγούμενο έτος, τιμή που ήταν η υψηλότερη από το 2014 όταν άρχισε η δημοσιοποίηση του Γενικού Δείκτη GRe+1.

Συνεχίστηκε και το τέταρτο τρίμηνο του 2020 η ανάκαμψη της αισιοδοξίας των συμβούλων μάνατζμεντ για την πορεία των  θεμελιωδών οικονομικών μεγεθών μετά από ένα έτος, ήτοι το τέταρτο τρίμηνο του 2021. Ο Δείκτης Οικονομικής Συγκυρίας σημείωσε νέα άνοδο. Σε αυτό συνέβαλαν η έναρξη των εμβολιασμών, οι προσδοκίες εισροής κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, η μικρή -έστω- αύξηση των εξαγωγών προϊόντων το τρίτο τρίμηνο 2020, καθώς και οι προβλέψεις για θετικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας το 2021.

Συγκεκριμένα, στο τέλος του 2020, ο μέσος όρος της διαφοράς μεταξύ των ποσοστών «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για τις πέντε μεταβλητές του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές και ποσοστό μεταβολής του γενικού επιπέδου των τιμών) αυξήθηκε από 29,7% που ήταν στο τέλος Σεπτεμβρίου 2020 σε 47,2%. Η βελτίωση του τέταρτου τριμήνου οφείλεται στην άνοδο όλων των συνιστωσών του δείκτη, αλλά κυρίως στις προβλέψεις για τη μεγέθυνση του ΑΕΠ, τις επενδύσεις και  τις εξαγωγές.

Ωστόσο, καταγράφηκε επιδείνωση του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας σε επίπεδο συνολικού έτους μεταξύ του 2020 και του 2019. Ο μέσος όρος της διαφοράς «αισιοδοξίας» – «απαισιοδοξίας» περιορίστηκε σε 21,1%, από 45,3%. Η κάμψη αυτή μάλιστα αφορά σε όλα τα επιμέρους μεγέθη. Τούτο οφείλεται στην απότομη επιδείνωση των προσδοκιών το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Εν συνεχεία, υπήρξε βελτίωση η οποία καταγράφηκε στην προηγούμενη και στην ανά χείρας έκδοση.

Βελτίωση υπήρξε επίσης και στις προσδοκίες για τους συντελεστές της παραγωγής μετά από ένα έτος. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος της διαφοράς «αισιοδοξίας» και «απαισιοδοξίας» για τις μεταβλητές του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών (ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο) διευρύνθηκε σε 44,9% στο τέλος του έτους από 28,8% το τρίτο τρίμηνο 2020. Η βελτίωση μάλιστα αυτή προήλθε από όλες τις μεταβλητές, δηλαδή: ανθρώπινο δυναμικό, χρηματοδότηση, επιχειρηματικότητα, δημόσιες υποδομές και θεσμικό πλαίσιο.

Η εικόνα που προκύπτει για το σύνολο του 2020 είναι όμως διαφορετική. Ο μέσος όρος των τεσσάρων τριμήνων του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών διαμορφώθηκε σε 34,0%, καταγράφοντας μικρή πτώση έναντι μέσου όρου 39,8% το 2019. Η εξέλιξη αυτή προήλθε κυρίως από τη μείωση των δεικτών για την επιχειρηματικότητα και τη χρηματοδότηση και δευτερευόντως από την κάμψη του δείκτη για το θεσμικό πλαίσιο. Αντίθετα, περισσότερη αισιοδοξία καταγράφηκε για τις δημόσιες υποδομές και την αποτελεσματικότητα του ανθρώπινου δυναμικού. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η τιμή του Δείκτη το 2020 είναι η δεύτερη υψηλότερη από το 2014, όταν παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το Βαρόμετρο και οι συνιστώσες του.

Οι απόψεις των συμβούλων μάνατζμεντ για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης

Η έρευνα εξέτασε επίσης τις απόψεις των συμβούλων μάνατζμεντ για την όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των πόρων που αναμένεται να εισρεύσουν στη χώρα την επόμενη πενταετία μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.

Οι σύμβουλοι μάνατζμεντ θεωρούν ότι ο ορθολογικός σχεδιασμός των έργων, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο, αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα για την αξιοποίηση των πόρων με αποτελεσματικό τρόπο. Δεύτερος σε σημασία παράγων είναι η προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων και ακολουθούν η σύναψη συμβάσεων – πλαίσιο με τους προμηθευτές και η εισαγωγή των απαραίτητων νομοθετικών ρυθμίσεων για την επιτάχυνση των έργων.

Από την άλλη πλευρά, οι σημαντικότεροι κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι κατά σειρά σημασίας: οι καθυστερήσεις στις αναθέσεις των έργων και ο ενδεχόμενος χαμηλός βαθμός «ωριμότητας» σημαντικών έργων.

Ο συμβουλευτικός τομέας αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις σχετιζόμενες με την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Οι κυριότερες είναι: η στρατηγική συνεργασία με άλλες εταιρείες για την από κοινού ανάληψη μεγάλων έργων, η διεύρυνση της αγοράς των συμβουλευτικών  υπηρεσιών στον ιδιωτικό αλλά και στον δημόσιο τομέα και ο σχεδιασμός και η παροχή νέων / διαφοροποιημένων συμβουλευτικών υπηρεσιών.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης οι απόψεις για τους πυλώνες του Ταμείου Ανάκαμψης στους οποίους οι σύμβουλοι εκτιμούν ότι μπορούν να συνεισφέρουν αυξάνοντας την προστιθέμενη αξία των έργων. Οι δύο πυλώνες που είχαν το υψηλότερο σκορ ήταν ο ψηφιακός μετασχηματισμός (2^ος πυλώνας) και οι ιδιωτικές επενδύσεις για τον μετασχηματισμό της οικονομίας (4^ος πυλώνας).

Ειδικότερα, στον δεύτερο πυλώνα σημαντικότερος τομέας θεωρήθηκε ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους, που είχε και το υψηλότερο σκορ, 5,9. Στον τέταρτο πυλώνα, σημαντικότερος τομέας ήταν ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης.

H παρούσα, 28^η έρευνα πραγματοποιήθηκε από 21-12-2020 έως 15-01-2021 και κατέγραψε τις προσδοκίες και τις απόψεις που διαμορφώθηκαν κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2020. Συλλέχθηκαν 72 απαντήσεις που αντιστοιχεί σε ποσοστό ανταπόκρισης 60,0%.

Ο ΣΕΣΜΑ

Ο Σύνδεσμος Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ) ιδρύθηκε το 1991 και αποτελεί τον επαγγελματικό συλλογικό φορέα των οργανωμένων εταιρειών συμβούλων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, με 46 εταιρείες –μέλη, στις οποίες απασχολούνται περισσότερα από 2.000 εξειδικευμένα στελέχη. Κύριος στόχος του ΣΕΣΜΑ είναι η ανάπτυξη και διεύρυνση της αγοράς συμβουλευτικών υπηρεσιών, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, και η ενίσχυση και παγίωση της αξιοπιστίας και της προστιθέμενης αξίας των συμβουλευτικών υπηρεσιών και της επιχειρηματικής υποστήριξης, τόσο στον δημόσιο, όσο και τον ιδιωτικό τομέα.

Επιστημονικός υπεύθυνος

Επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο κ. Κωνσταντίνος Αϊβαλής και υπεύθυνος της έρευνας ο κ. Αλέξανδρος Καλόμοιρος, Ταμίας ΔΣ ΣΕΣΜΑ.