Νέα πνοή δίνουν στην αγορά όσα ακούστηκαν στην Ύδρα

Νέα πνοή στο φετινό Συνέδριο της Ύδρας έδωσε η παρουσία του Υφυπουργού Εργασίας Νότη Μηταράκη και ειδικά τα όσα δήλωσε σχετικά με την – πολυαναμενόμενη – συμμετοχή της ιδιωτικής ασφάλισης στο νέο σύστημα επικουρικών συντάξεων (Διαβάστε: Ανοίγουν οι επικουρικές συντάξεις στην ιδιωτική ασφάλιση).

Γράφει: Χριστίνα Μωράκη

Αν όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα νέος αέρας θα φυσήξει γενικώς στην ελληνική ασφαλιστική αγορά μιας και η σχέση της με την Πολιτεία ανέβηκε απότομα…πολλούς ορόφους.

Οι δύο πλευρές είναι πλέον τακτικοί συνομιλητές και μάλιστα στην ατζέντα των συνομιλιών τους δεν είναι μόνο το νέο ασφαλιστικό σύστημα των τριών πυλώνων αλλά και οι συμπράξεις στους τομείς της υγείας και των φυσικών καταστροφών. (Διαβάστε: Υγεία – Περιουσία: “η κυβέρνηση ακούει”, λέει η ΕΑΕΕ)

Αυτό δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών, Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου στη Συνέντευξη Τύπου με την οποία ολοκληρώθηκε το φετινό Συνέδριο – κάτι που επίσης συνέβη για πρώτη φορά, όπως και η παρουσία του Υφυπουργού.

Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι αλλάζουν όλα από…αύριο. Δεν μπορεί κανείς να μιλά για όλα, με όλους, όλη μέρα, όπως πολύ σωστά συνόψισε ο Πρόεδρος, καταιγιζόμενος από ερωτήσεις του Τύπου.

Προτεραιότητα έχει η τακτοποίηση των συντάξεων, της κύριας και της επικουρικής, προκειμένου να επιβιώσει η κοινωνική ασφάλιση. Όπως ανακοίνωσαν οι δύο πλευρές στην Ύδρα, από 01/01/21 θα ισχύουν νέες υποχρεωτικές επικουρικές συντάξεις για τους νεοεισερχόμενους, οι οποίοι θα πληρώνουν μεν τις ίδιες εισφορές (3%) ωστόσο τα χρήματά τους θα αποταμιεύονται σύμφωνα με το κεφαλαιοποιητικό σύστημα.

Δηλαδή θα επενδύονται σε ομόλογα προκειμένου να “αυγατίζει” το κεφάλαιο και αυτό θα γίνεται από πιστοποιημένους από το κράτος φορείς, μεταξύ των οποίων και η ιδιωτική ασφάλιση (όπως και τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων).

Όλες οι λεπτομέρειες δεν είναι ακόμη γνωστές – ωστόσο σε πολύ λίγες μέρες, στις 3 Οκτωβρίου ο Υφυπουργός υποσχέθηκε ότι  θα προβεί στις πρώτες επίσημες ανακοινώσεις και θα παρουσιάσει τις πρώτες βασικές αρχές. Γνωστό ήδη, είναι ότι οι εισφορές θα συγκεντρώνονται σε ατομικούς λογαριασμούς, την πορεία των οποίων θα μπορεί να παρακολουθεί ο ασφαλισμένος και τη στιγμή της συνταξιοδότησης θα μπορεί να λαμβάνει μόνο ένα μικρό ποσοστό ως εφάπαξ – το υπόλοιπο κομμάτι της σύνταξης θα καταβάλλεται ισόβια σε μηνιαίες δόσεις.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που έχει σημασία είναι ότι τα διαπιστευτήρια από το κράτος δόθηκαν στην ελληνική αγορά ιδιωτικής ασφάλισης και δόθηκαν δημόσια από το στόμα του Υφυπουργού.

Ο οποίος δήλωσε ξεκάθαρα ότι ο ιδιωτικός τομέας θα έπρεπε από καιρό να συμμετέχει συμπληρωματικά και με κανόνες, στο κρατικό συνταξιοδοτικό σύστημα. Όπως συμβαίνει στις υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες και όπως επιβάλλεται να γίνει στην Ελλάδα όπου το υπάρχον, αποκλειστικά αναδιανεμητικό σύστημα κοντεύει να κλείσει έναν… αιώνα λειτουργίας.

Διαβάστε: Αλ. Σαρρηγεωργίου: «Σύντομα θα ξυπνήσουμε σε διαφορετικό κόσμο»

Οι διακυμάνσεις της οικονομίας, το δημογραφικό (γήρανση και υπογεννητικότητα μαζί) είναι προκλήσεις υπαρκτές για τα συνταξιοδοτικά προγράμματα, που πρέπει να αντιμετωπισθούν ανεξαρτήτως του ιδεολογικού υπόβαθρου της κάθε κυβέρνησης.

Η δαιμονοποίηση του ιδιωτικού τομέα, αλλά και η προστασία που παρείχε το κράτος στις συντάξεις, δεν άφησε τους Έλληνες πολίτες να νιώσουν ποτέ ότι η αποταμίευση για τα γεράματα είναι δική τους υπόθεση και άρα να “γνωριστούν” με την ιδιωτική ασφάλιση. Το αποτέλεσμα όλης αυτής της νοοτροπίας είναι τελικά να πληρώνουν οι ίδιοι από την τσέπη τους, τα περισσότερα χρήματα από κάθε άλλο Ευρωπαίο για την ιατρική τους περίθαλψη. Τα νούμερα που ακούστηκαν στην συνέντευξη Τύπου είναι εντυπωσιακά: από τα 15 δις ευρώ που ξόδεψε το 2017 η Ελλάδα στην Υγεία, τα 9 δις καταβλήθηκαν από τον ΕΟΠΥΥ, μόλις 500 εκ έφτασαν οι αποζημιώσεις της ιδιωτικής ασφάλισης  και 5,5 δις κατέβαλαν οι Έλληνες από την τσέπη τους.

Πώς γίνεται ο Έλληνας, που δεν έχει λεφτά, να πληρώνει τριπλάσια ποσά από το μέσο Ευρωπαίο για την υγεία του; Γίνεται φυσικά γιατί δεν μπορεί να κάνει αλλιώς, γιατί δεν έχει μάθει να ασφαλίζεται. Στην Ευρώπη, το μέσο ετήσιο ασφάλιστρο ξεπερνά τα 2.000 ευρώ. Στην Ελλάδα φτάνει μετά βίας τα 300.

Η εξοικείωση όμως με την ιδιωτική ασφάλιση δεν πρόκειται να έρθει από μέρα σε μέρα. Χρειάζονται κίνητρα – φοροαπαλλαγές ασφαλίστρων για παράδειγμα – αλλά και ενημέρωση γιατί ο κόσμος φοβάται τις ασφαλιστικές εταιρείες και είναι καχύποπτος.

Δεν ξέρει για παράδειγμα ότι οι ελληνικές ασφαλιστικές ξόδεψαν δις από τα κεφάλαιά τους για να μην μετακυλήσουν το κόστος του κουρέματος των ομολόγων (PSI) στους ασφαλισμένους τους.

Δεν ξέρει ότι παγκοσμίως θεωρούνται οι μεγαλύτεροι θεσμικοί επενδυτές, ότι μετά την κρίση υπόκεινται σε εξονυχιστικούς ελέγχους και κανόνες, ότι είναι τόσο ισχυρές κεφαλαιακά που ειδικά στην Ελλάδα, σε κάθε ένα ευρώ του τζίρου τους, αντιστοιχεί ένα ευρώ κεφαλαίου: παρότι οι κανονισμοί εποπτείας ζητούν κεφάλαια 1,8 δις, οι ελληνικές ασφαλιστικές έχουν αυτή τη στιγμή 3,7 δις σε κεφάλαια, διπλάσια δηλαδή από αυτά που απαιτούνται.

Δεν ξέρει επίσης ότι τα ασφαλιστικά ταμεία που κεφαλαιοποιούν (επενδύουν) τις εισφορές των μελών τους, εκτός του ότι προσφέρουν ανταποδοτικές συντάξεις, συσσωρεύουν τεράστια κεφάλαια που επιστρέφουν στην οικονομία της κάθε χώρας, βοηθώντας να γίνουν δημόσια έργα, να αυξηθεί η απασχόληση, να αναπτυχθεί σε κάθε επίπεδο η οικονομία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ευρώπη ανά μ.ο. οι επενδύσεις τους φτάνουν σε ποσοστό 130% του ΑΕΠ – το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα δεν ξεπερνά το 0,8%. Κι έτσι αυτή τη στιγμή που μιλάμε η Ελλάδα αναζητά επενδυτές σε Λονδίνο, Νέα Υόρκη και Χονγκ Κονγκ – δεν είναι κακό ούτε αχρείαστο, όμως οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να καταστούν πολύ σημαντικοί “εγχώριοι” επενδυτές και να μειώσουν την ανάγκη προσέλκυσης ξένων.

Όπως τόνισε ο Χριστόφορος Σαρδελής, πρώην καθηγητής Οικονομικών ο ίδιος, στα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα οι ασφαλιστικές είναι νούμερο ένα υποψήφιοι επενδυτές. Στην Ελλάδα δυστυχώς, μας βλέπουν μόνο ως  “παρόχους”. Βέβαια την παρούσα στιγμή η ελληνική αγορά δεν είναι κατάλληλη για μεγάλες επενδύσεις. H αγορά των κρατικών ομολόγων έχει συρρικνωθεί, τα εταιρικά ομόλογα και το Χρηματιστήριο δεν είναι μεγάλες κινήσεις. “Είμαστε λίγο εγκλωβισμένοι” κατέληξε ο Πρόεδρος της Εθνικής Ασφαλιστικής.

Το καλό όμως είναι, όπως επανειλημμένα ειπώθηκε στην Ύδρα, ότι η παρούσα κυβέρνηση φαίνεται να τα αντιλαμβάνεται όλα αυτά και να θέλει να εκμεταλλευτεί την τεχνογνωσία και τα κεφάλαια των ασφαλιστικών, αρχής γενομένης με τις επικουρικές συντάξεις.

Στο μεταξύ η Ένωση ετοιμάζει νέα καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού (και παρουσιάσεις σε σχολεία και πανεπιστήμια), η οποία αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον – είναι τόσα πολλά που πρέπει να ειπωθούν προς τα έξω.

Οι εξελίξεις είναι πολύ θετικές. Η παρουσία ανώτερου εκπροσώπου της κυβέρνησης θα είναι θεσμός από εδώ και στο εξής στην ετήσια Συνάντηση Ασφαλιστών και Αντασφαλιστών που πλέον θα πραγματοποιείται αλλού, με σκοπό να αναβαθμιστεί και να υποδεχτεί ακόμη περισσότερο κόσμο. Ήδη φέτος, πολλοί ήταν αυτοί που έμειναν “απέξω” γιατί δεν είχε μείνει κανένα ελεύθερο δωμάτιο σε ολόκληρο το νησί.

*Τα άνω ειπώθηκαν στην συνέντευξη Τύπου που έδωσε την Παρασκευή 27/9/19, η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος εκπροσωπούμενη από τον Πρόεδρό της κ. Αλέξανδρο Σαρρηγεωργίου (Eurolife), παρουσία των κκ Χρ. Σαρδελή (Εθνική Ασφαλιστική), Κυρ. Αποστολίδη (Metlife), G. Zorgno (AIG), Ερ. Mοάτσο (AXA), Ν. Βαγιακάκο (HDI) και της Γεν. Διευθύντριας της ΕΑΕΕ κας Μαργαρίτας Αντωνάκη.