Καινοτομία, Βιωσιμότητα και το Μυστήριο του Σύμπαντος
Γράφει: Κατερίνα Πετρίδη
Η εξερεύνηση του καινούργιου μαγικού κόσμου που δημιουργούν οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις συναρπάζει και εμάς και εσάς, όπως φαίνεται από το ενδιαφέρον που δείχνετε κάθε φορά που καταπιανόμαστε με τέτοια θέματα. Έτσι λοιπόν συνεχίζουμε την προσπάθειά μας να εντοπίζουμε τις μεγάλες αλλαγές που έρχονται ή που είναι ήδη εδώ σε διάφορους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και χτίζουν μία καινούργια, ανατρεπτική πραγματικότητα.
Έρχεται η έξυπνη αναζήτηση
Εάν ανήκετε σε αυτούς που «γκουγκλάρουν» τακτικά για να λύσουν τις απορίες τους, να εντοπίσουν καταστήματα, να φρεσκάρουν τη μνήμη τους κ.λπ. κ.λπ., θα πρέπει να ξέρετε πως η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη (generative AI) έρχεται να ανατρέψει το γνώριμο σκηνικό της αναζήτησης στο διαδίκτυο. Η ίδια η Google έχει λανσάρει το περίφημο Gemini (το δικό της αντίστοιχο του ChatGPT) και έρχεται να αντικαταστήσει τη μεγάλη λίστα με links που εμφανίζεται στην οθόνη μας μετά από κάποιο ερώτημα που θέτουμε, με μία συγκεκριμένη και πλήρη απάντηση. Αυτό, όπως καταλαβαίνετε έρχεται να απλοποιήσει σημαντικά τη ζωή μας, καθώς αντί να κάνουμε κλικ στα διάφορα links αναζητώντας αυτό που θα μας φανεί πιο χρήσιμο, θα έχουμε την τεχνητή νοημοσύνη να κάνει τη δουλειά για εμάς και να μας σερβίρει έτοιμη την πιο κατάλληλη απάντηση. Ίσως μάλιστα να αποτελεί μόλις το πρώτο βήμα προς τον «έξυπνο» προσωπικό μας βοηθό, που θα έχει μοναδικό του καθήκον να απαντά στις δικές μας ερωτήσεις, αξιοποιώντας όλη τη γνώση που θα κατέχει σχετικά με τα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις μας.
Η εξέλιξη αυτή είναι μεν θετική, αλλά προβληματίζει έντονα κάποιους. Ποιους; Από τη μία εκείνους που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου πως όσο πιο έτοιμη και μασημένη τροφή μας προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη, τόσο λιγότερο θα χρησιμοποιούμε και θα εξασκούμε τη δική μας, με αποτέλεσμα οι νοητικές μας λειτουργίες να ατροφούν και να εκφυλίζονται. Από την άλλη πλευρά αντιδρά ο κλάδος της διαφήμισης και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Δεδομένου πως τα νέα εργαλεία που βασίζονται στο Gen AI θα ανατρέχουν στις διάφορες πηγές για να συγκεντρώσουν τις πιο χρήσιμες πληροφορίες για εμάς σε μία συνοπτική απάντηση, οι άνθρωποι δεν θα σερφάρουν στα διαδικτυακά μέσα και κατά συνέπεια η επισκεψιμότητά τους θα πέσει κατακόρυφα, οδηγώντας στην ίδια πορεία και τα έσοδά τους από διαφημίσεις. Άλλωστε πολλοί εκδότες και καλλιτέχνες έχουν ήδη καταθέσει αγωγές σε αυτούς που χρησιμοποιούν το έργο τους για να τροφοδοτήσουν τις μηχανές τους με δεδομένα, οπότε προβλέπεται να γίνουμε μάρτυρες ενός αδυσώπητου πολέμου ανάμεσα στους κολοσσούς της τεχνολογίας και τους μεγιστάνες των media.
Mαγειρεμένα έλαια & βιομηχανικά απόβλητα θα κινούν τα αεροπλάνα
Η ανάγκη για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα έχει αυξήσει σημαντικά τις ερευνητικές προσπάθειες για οικονομικά προσιτές «καθαρές» λύσεις. Ένα πεδίο όπου έχει σημειωθεί αξιόλογη πρόοδος τα τελευταία χρόνια είναι τα καύσιμα των αεροσκαφών, καθώς τα καυσαέρια που εκλύουν στην ατμόσφαιρα ευθύνονται κατά 4% για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Έτσι έχουν βρεθεί τρόποι για να αξιοποιούνται τα μαγειρεμένα έλαια, τα βιομηχανικά απόβλητα, ακόμη και το διοξείδιο του άνθρακα που περιέχεται στην ατμόσφαιρα. Κατασκευάζονται διαρκώς όλο και περισσότερες βιομηχανικές μονάδες που επεξεργάζονται τα παραπάνω υλικά και παράγουν καύσιμα για τα αεροσκάφη, πετυχαίνοντας να περιορίζουν κατά το ήμισυ τις εκπομπές ρυπογόνων αερίων ή ακόμη και να τις μηδενίζουν. Ένας επιπλέον θετικός παράγοντας είναι ότι τα νέα αυτά καύσιμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα υπάρχοντα αεροσκάφη, γεγονός που συμβάλλει στην ταχύτερη αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Ήδη πολλές κυβερνήσεις νομοθετούν επιβάλλοντας στις αεροπορικές εταιρίες τη σταδιακή μετάβαση σε αυτού του είδους τα καύσιμα, που συχνά ονομάζονται «βιώσιμα καύσιμα αερομεταφορών» (sustainable aviation fuels – SAFs).
Έτσι τη χρονιά που διανύουμε τα εναλλακτικά καύσιμα θα πρέπει να αποτελούν το 2% της συνολικής κατανάλωσης από τις αεροπορικές εταιρίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου, ποσοστό που θα πρέπει να φτάσει στο 70% έως το 2050 στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως ίσως φαντάζεστε, η αρνητική πλευρά του εγχειρήματος είναι το κόστος: τα «βιώσιμα καύσιμα αερομεταφορών» κοστίζουν περίπου τρεις φορές περισσότερο από τα συμβατικά ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο με δεδομένο το ότι δημιουργούνται συνεχώς νέες μονάδες παραγωγής τους, η τιμή τους αναμένεται να περιοριστεί στο προσεχές μέλλον.
Αφήσαμε το καλύτερο για τελευταίο:
(επιτέλους) Αποκωδικοποίηση του σύμπαντος
Την επόμενη φορά που θα στρέψετε το βλέμμα σας στον έναστρο ουρανό, αναλογιστείτε πως τα σωματίδια μέσα σε οτιδήποτε μπορείτε να δείτε αποτελούν μόλις το 5% αυτού που αποκαλούμε σύμπαν. Η σκοτεινή ενέργεια και η σκοτεινή ύλη συνθέτουν όλο το υπόλοιπο, σύμφωνα με τους αστρονόμους. Η σκοτεινή ύλη στην αστρονομία και στην κοσμολογία είναι ένας υποθετικός τύπος ύλης, που συνεισφέρει κατά μεγάλο ποσοστό στη συνολική μάζα του σύμπαντος. Η σκοτεινή ύλη δε μπορεί να παρατηρηθεί απευθείας από τηλεσκόπια. Δεν εκπέμπει ούτε απορροφά φως ή άλλη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία σε σημαντικό βαθμό. Φαίνεται όμως πως αυτό πρόκειται να αλλάξει σύντομα, καθώς κατασκευάστηκε ένα καινούργιο τηλεσκόπιο στη Χιλή, εξοπλισμένο με μία τεράστια σούπερ κάμερα με ψηφιακό αισθητήρα 3.200 megapixel, που πιθανότατα θα μας δώσει τη δυνατότητα να μελετήσουμε αυτή τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και η Χιλή επιλέχθηκε, καθώς αποτελεί ένα από τα ιδανικότερα σημεία του πλανήτη για αστρονομικές παρατηρήσεις, λόγω της γεωμορφολογίας της. Το παρατηρητήριο όπου τοποθετήθηκε αυτό το τηλεσκόπιο βρίσκεται σε υψόμετρο 2.500 μέτρων και πήρε το όνομα της Vera Rubin, μία Αμερικανίδας αστρονόμου, η οποία ασχολήθηκε με την παρατήρηση των άστρων που κινούνταν ταχύτερα από το αναμενόμενο σε μακρινούς γαλαξίες πίσω στις δεκαετίες του ’70 και του ’80. Οι υπολογισμοί της στοιχειοθέτησαν την ύπαρξη της σκοτεινής ύλης, την οποία δεν μπορούμε να παρατηρήσουμε άμεσα, αλλά φαίνεται ότι είναι αυτή που διαμορφώνει τις διαδρομές που ακολουθούν τα αστέρια ή ακόμη και την ίδια τη δομή του σύμπαντος.
No comment yet, add your voice below!