Τα SOS της φορολογίας στην ασφαλιστική αγορά

Νέες υποχρεώσεις, συνεχείς αλλαγές και πολυπλοκότητα της νομοθεσίας, αντικρουόμενες διατάξεις αλλά και σημαντικά πρόστιμα, εξακολουθούν να δημιουργούν μεγάλο «πονοκέφαλο» σε φοροτεχνικούς και επιχειρήσεις. Στην ετήσια έκθεση της για την ασφαλιστική αγορά, η KPMG εντοπίζει τα βασικά προβλήματα που προκαλούνται από αλληλοκαλυπτόμενες διατάξεις σχετικά με τον φόρο ασφαλίστρων και την ακύρωση ασφαλιστηρίων συμβολαίων, τη φορολογική μεταχείριση δαπανών και τα τέλη χαρτοσήμου.

Αναλυτικότερα, στο καίριο θέμα του φόρου ασφαλίστρων και ακύρωσης ασφαλιστηρίων συμβολαίων, σύμφωνα με την ΠΟΛ 1028/2017, «κατά την περίπτωση ακύρωσης ασφαλιστηρίων συμβολαίων, δεν συντρέχουν λόγοι επιστροφής του φόρου ασφαλίστρων ως αχρεωστήτως καταβληθέντος (δηλαδή ως μη οφειλόμενου) καθόσον το “αχρεώστητο”  θα πρέπει να ισχύει κατά το χρόνο απόδοσης του φόρου  –  δυνατότητα επιστροφής του φόρου αυτού δεν παρέχεται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις».

Ωστόσο, η KPMG αναφέρει ότι η ανωτέρω ερμηνεία έρχεται σε αντίθεση με τη σχετική διάταξη του άρθρου 29 του Ν.3492/2006, καθώς και με συνήθη πρακτική των ασφαλιστικών εταιρειών με την οποία επιστρέφεται στον πελάτη το μέρος του φόρου ασφαλίστρου που ενσωματώνεται στην πρόσθετη πράξη/ακυρωθέν συμβόλαιο. Επίσης, έρχεται σε αντίθεση και με τις σχετικές διατάξεις που προβλέπονται για τον ΦΠΑ:

Όπως εξηγεί, το άρθρο 19 του Κώδικα ΦΠΑ προβλέπει ότι η φορολογητέα αξία, επί της οποίας υπολογίζεται ο φόρος, δεν περιλαμβάνει επιστροφές τιμήματος σε περίπτωση μερικής ή ολικής ακύρωσης της παροχής υπηρεσίας (μείωση της φορολογητέας αξίας). Συνεπώς και κατ’ αναλογία με τον Κώδικα ΦΠΑ, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η ακύρωση ενός εν ισχύ ασφαλιστηρίου συμβολαίου οδηγεί στη μείωση της φορολογητέας αξίας επί της οποίας υπολογίζεται ο φόρος ασφαλίστρων.

Τέλη χαρτοσήμου
Στην περίπτωση που παραδίδονται προκαταβολές μισθών, που συμψηφίζονται εφάπαξ και εντός του ίδιου μήνα καταβολής του μισθού, δεν θεωρείται πλέον ότι υφίσταται δανειακή σχέση μεταξύ του εργοδότη και των υπαλλήλων. Σύμφωνα με την KPMG, στην περίπτωση όμως όπου προκαταβολές μισθών εξοφλούνται δια μηνιαίων κρατήσεων από τις αποδοχές των υπαλλήλων, υφίσταται δανειακή σχέση κατά την έννοια του άρθρου 806 του Αστικού Κώδικα και άρα ισχύει η χρέωση τελών χαρτοσήμου 3,6% ή 2,4% (πλέον εισφοράς υπέρ ΟΓΑ 20% επ’ αυτού), κατά τις σχετικές διατάξεις Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου.

Μεταχείριση δαπανών
Ταυτόχρονα, αναφορικά με τη φορολογική μεταχείριση δαπανών τις οποίες μία επιχείρηση επαναχρεώνει σε συνδεδεμένες σε αυτή εταιρείες ή σε τρίτες εταιρείες (πελάτες της), η KPMG διευκρινίζει ότι δεν εκπίπτουν λόγω της επαναχρέωσης και μόνο. Εξαρτάται από το αν πληρούνται οι προϋποθέσεις ή όχι (άρθρο 22 του ΚΦΕ, με την επιφύλαξη διατάξεων  άρθρου 23 , και παραγράφου 4 άρθρου 48), σχετικά με τις δαπάνες οι οποίες  δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων.
Κατά συνέπεια, δαπάνες που επαναχρεώνονται και περιλαμβάνονται στις περιοριστικά κατονομαζόμενες μη εκπιπτόμενες δαπάνες του άρθρου 23 δεν εκπίπτουν. Είναι προφανές ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 22 εφαρμόζονται και για τις εταιρείες εκείνες που δέχονται την επαναχρέωση. Ωστόσο τονίζεται ότι σκόπιμη και προς διευκόλυνση του ελέγχου, για την έκπτωση των δαπανών, θα ήταν η επαναχρέωση κάθε δαπάνης διακεκριμένα και όχι του συνόλου αυτών.