Τηλεργασία: Ήρθε για να μείνει;

Ο ιδρυτής και CEO του Facebook, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, εκτιμά πως μέσα στα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια, το 50% του προσωπικού θα εργάζεται από το σπίτι.

Σε πολλές χώρες του κόσμου εκτινάχθηκε το ποσοστό της τηλεργασίας κατά την περίοδο του lockdown. Υιοθετήθηκε μαζικά, εν μια νυκτί για την ακρίβεια, από επιχειρήσεις ανά την υφήλιο που είχαν με αυτό τον τρόπο, τη δυνατότητα να συνεχίσουν να λειτουργούν.

Τώρα η απαγόρευση κυκλοφορίας έληξε και η λεγόμενη  “νέα κανονικότητα” ξεκίνησε, με τους πολίτες να μπορούν μεν να βγαίνουν από τα σπίτια τους, αλλά να πρέπει ακόμα να αποφεύγουν το συγχρωτισμό σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ή κλειστούς χώρους, αφού ακόμα εμβόλιο ή αποτελεσματική θεραπεία κατά του κορονοϊού δεν υπάρχει. Πλέον, το ερώτημα που βασανίζει τους επικεφαλής των επιχειρήσεων δεν είναι το πότε να γυρίσουν οι εργαζόμενοι στα γραφεία τους αλλά το αν έχει νόημα να γυρίσουν.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι ημερομηνίες επιστροφής μετακινούνται όλο και πιο μπροστά.  Αν κατά τους δύο ή και περισσότερους μήνες καραντίνας, οι επιχειρήσεις λειτουργούσαν με τηλεργασία με την ίδια ή και περισσότερη αποτελεσματικότητα, αυτό από μόνο του αποτελεί μια “νέα κανονικότητα” που αξίζει να τεθεί επί τάπητος.

Ταυτόχρονα, οι υφιστάμενοι υποχρεωτικοί κανόνες προς αποφυγή συγχρωτισμού και στα γραφεία, όπως το να τηρούνται αποστάσεις, για κάθε 10 τ.μ. να αντιστοιχεί μόνο ένας εργαζόμενος, καθώς επίσης, τα meeting rooms και οποιοσδήποτε άλλος κοινόχρηστος χώρος πλέον θα είναι “απαγορευμένη ζώνη” τότε δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πως ένα από τα μεγαλύτερα ατού του χώρου εργασίας, δηλαδή η αλληλεπίδραση με τους συναδέλφους διά ζώσης έχει – τουλάχιστον προς το παρόν – καταρρεύσει.

Είναι προφανές ότι κανένας επικεφαλής επιχείρησης δε θέλει να ρισκάρει να νοσήσει κάποιος εργαζόμενος και να το μεταδώσει στους υπολοίπους, ανοίγοντας τον “ασκό του Αιόλου”. Το ζήτημα της επιστροφής στο γραφείο είναι πολύ πιο πολύπλοκο απ’ όσο φαίνεται εκ πρώτης.

Σίγουρα θα μπορούσε να γίνει υποχρεωτική η χρήση μάσκας από τους εργαζομένους ή να προστεθούν διαχωριστικά με πλεξιγκλάς, αναβαθμισμένα συστήματα εξαερισμού, αυστηρή και πολύ πιο συχνή απολύμανση του χώρου εργασίας, παρά απαγόρευση χρήσης των meeting rooms. Όμως εκτός του κόστους που συνοδεύει κάποιες από τις παραπάνω λύσεις, γιατί να μπεις σε όλη αυτή την περιπέτεια, έχοντας ταυτόχρονα το άγχος μη γίνει η “στραβή” και να μη συνεχίσεις απλά να πορεύεσαι με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούσες εδώ και – παραπάνω από – δύο μήνες;

Δεν πρόκειται για κάποιο παράλογο σενάριο εάν σκεφτεί κανείς πως το Fox News έχει παρατείνει την περίοδο της τηλεργασίας μέχρι τα μέσα Ιουνίου, ενώ το Facebook και η Google μέχρι το φθινόπωρο ή και τις αρχές του 2021 ελπίζοντας ότι θα έχει βρεθεί μέχρι τότε τουλάχιστον αποτελεσματική θεραπεία κατά του κορονοϊού. Το Twitter το πήγε ένα βήμα παραπέρα, δίνοντας τη δυνατότητα στους εργαζομένους του να δουλεύουν πλέον μόνιμα από το σπίτι. Από μεριάς του ο ιδρυτής και CEO του Facebook, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, εκτιμά πως μέσα στα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια, το 50% του προσωπικού θα εργάζεται από το σπίτι.

 “Βρισκόμαστε στο σημείο στο οποίο παρά το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις επιτρέπουν το άνοιγμα των επιχειρήσεων, η τηλεργασία για όσους υπάρχει τέτοια δυνατότητα, εξακολουθεί να αποτελεί πρώτη επιλογή. Οι επικεφαλής των επιχειρήσεων οφείλουν να δείξουν μεγαλύτερη ωριμότητα σε σχέση με τους κυβερνώντες και θα πρέπει να έχουν ως πρώτο μέλημά τους το πώς θα επιστρέψουν οι εργαζόμενοι στο γραφείο με ασφάλεια. Αυτό είναι τελείως διαφορετικό από το πότε θα επιστρέψουν”, εξηγεί ο Καθηγητής του Χάρβαρντ στη Σχολή Δημόσιας Υγείας, Τζόζεφ Τζι Άλλεν.

Φυσικά, σε βάθος χρόνου η μετάβαση σε ένα τέτοιο μοντέλο εργασίας θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στα ενοίκια των επαγγελματικών χώρων μιας και η ζήτηση θα πέσει δεδομένου ότι όποιος εργάζεται εξ αποστάσεως θα μπορεί να το κάνει κυριολεκτικά από οπουδήποτε, αρκεί να έχει στη διάθεσή του αξιόπιστη σύνδεση στο Διαδίκτυο…

[box]Τι συμβαίνει στην Ελλάδα;

Σύμφωνα με έρευνα του euro2day.gr χιλιάδες είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν εισάγει την τηλεργασία στη λειτουργία τους – άλλωστε οι μαζικές συναθροίσεις απαγορεύονται από το νόμο οπότε δεν θα μπορούσαν να είχαν κάνει αλλιώς. Στο εμπόριο, αναλόγως και με τις εγκαταστάσεις της κάθε εταιρείας οι εργαζόμενοι έχουν επιστρέψει σε ποσοστό 30%-70%. Στις τηλεπικοινωνίες για παράδειγμα, η πλειοψηφία των εργαζομένων εργάζεται μακριά από το γραφείο και έτσι θα συνεχίσει, μέχρι να ολοκληρωθούν και οι άδειες του καλοκαιριού.

Σε πολλές άλλες εταιρείες εφαρμόζεται η εκ περιτροπής εργασία από σπίτι και γραφείο αναλόγως με τις ανάγκες κάθε φορά, με μέρος του προσωπικού να εργάζεται τη μία εβδομάδα από το σπίτι και την άλλη από το γραφείο και το αντίστροφο.

Στα καταστήματα των τραπεζών περίπου το 50% του προσωπικού εξακολουθεί να εργάζεται από το σπίτι – έτσι υπάρχει ευελιξία στην αντικατάσταση υπαλλήλων σε περίπτωση που σημειωθεί κρούσμα σε κάποιο κατάστημα, ώστε αυτό να συνεχίσει να λειτουργεί χωρίς διακοπή.

Και στις ασφαλιστικές εταιρείες όμως, η τηλεργασία εξακολουθεί να υφίσταται σε μεγάλο βαθμό, ιδιαίτερα στα δίκτυα διαμεσολάβησης, αλλά και στη διοίκηση, ενώ ταυτόχρονα έχει μειωθεί σημαντικά η προσέλευση των ασφαλισμένων σε υποκαταστήματα και εταιρείες – πάρα πολλές διαδικασίες διεκπεραιώνοναι πλέον αποκλειστικά ψηφιακά.

Εξαίρεση σε όλα τα παραπάνω είναι οι εργαζόμενοι στο λιανικό εμπόριο καθώς αυτοί ήδη από τις 11 Μαΐου έχουν επιστρέψει στα πόστα τους.

Η ίδια εικόνα επικρατεί ουσιαστικά και σε όλο τον κόσμο (Ευρώπη, Ηνωμένες Πολιτείες, Αυστραλία, Κίνα, Ιαπωνία) με την τηλεργασία να γίνεται ο νέος “κανόνας” και οι εργαζόμενοι – προς το παρόν τουλάχιστον – να καλούνται να μεταβούν στα γραφεία τους μόνο για θέματα και εργασίες που είναι αδύνατο να εκτελεστούν από το σπίτι.

Την ίδια στιγμή όσοι εργοδότες θέλουν να φέρουν πίσω τους εργαζόμενούς τους καλούνται να διαμορφώσουν ένα ασφαλές περιβάλλον εργασίας για εκείνους, αλλιώς κινδυνεύουν να μπλέξουν σε μάλλον δυσάρεστες για τους ίδιους νομικές περιπέτειες. [/box]