Το 2025 μας ξημερώνει DRGs

Γράφει: Γεωργία Μυλωνάκη

Ένας νέος τρόπος χρηματοδότησης των νοσοκομείων έρχεται από το 2025 στην Ελλάδα μέσω του διεθνώς αναγνωρισμένου συστήματος DRG. Το μοντέλο DRG (Diagnosis Related Groups – Σύστημα Διαγνωστικά Ομοιογενών Ομάδων), ομαδοποιεί νοσηλείες που έχουν κοινά χαρακτηριστικά, ώστε να μπορέσουν να κοστολογηθούν και βασίζεται στη λεπτομερή καταγραφή της διαδρομής του ασθενούς μέσα στο σύστημα υγείας, από τη στιγμή που γίνεται η εισαγωγή του στο νοσοκομείο μέχρι να πάρει εξιτήριο.

Από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα

Τα μέσα της δεκαετίας του 70 αναπτύχθηκε από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Yale στις ΗΠΑ, μια νέα μεθοδολογία για την ταξινόμηση του πλήθους των υπηρεσιών που προσφέρονται στα σύγχρονα νοσοκομεία. Στα πλαίσια αυτής της προσέγγισης, με βάση τις υπηρεσίες που λαμβάνουν, τη διάγνωση, τις επιπλοκές, τις συνυπάρχουσες παθήσεις, την ηλικία και το φύλο, οι νοσηλευόμενοι κατατάσσονται τελικά σε λίγες εκατοντάδες Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες ή αλλιώς DRGs. 

Από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 80, τα DRGs χρησιμοποιήθηκαν παράλληλα και στην αποζημίωση των υπηρεσιών και τη χρηματοδότηση των νοσοκομείων των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, κάθε μια από τις επί μέρους κατηγορίες κοστολογήθηκε και οι ασφαλιστικοί οργανισμοί ξεκίνησαν σταδιακά να αποζημιώνουν τα νοσοκομεία καταβάλλοντας, για κάθε νοσηλευόμενο ασφαλισμένο τους, ένα προσυμφωνημένο αντίτιμο το οποίο αναλογούσε στη συγκεκριμένη ομοιογενή κατηγορία στην οποία αυτός κατατάσσονταν κατά την νοσηλεία του. Πολύ γρήγορα το σύστημα αυτό οδήγησε σε συγκράτηση του κόστους παραγωγής υπηρεσιών υγείας και σε αύξηση της παραγωγικότητας και αποδοτικότητας των νοσοκομείων. Στη συνέχεια εξαπλώθηκε ραγδαία και εφαρμόστηκε στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες. 

Από το ΚΕΝ στο DRG

Το νέο μοντέλο κοστολόγησης των υπηρεσιών στα νοσοκομεία DRG διαδέχεται το Κλειστό Ενοποιημένο Νοσήλιο (ΚΕΝ). Σύμφωνα με το μοντέλο χρηματοδότησης που ακολουθείται σήμερα στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, αυτά λαμβάνουν το 40% από τον ΕΟΠΥΥ και το 60% από το υπουργείο Υγείας. Η κατανομή των ποσών που προϋπολογίζονται όμως πρόκειται να αλλάξει, όπως έχει δηλώσει σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου ο υφυπουργός γείας Μάριος Θεμιστοκλέους: «Πάνω από το 90% του προϋπολογισμού θα μεταφερθεί στον ΕΟΠΥΥ, ενώ το υπουργείο Υγείας θα περιοριστεί σε έναν πιο στρατηγικό, πιο ελεγκτικό ρόλο. Ο μεν ΕΟΠΥΥ θα έχει τα οικονομικά και θα αποζημιώνει με βάση το παραγόμενο έργο με τη χρήση των DRG’s και η καθημερινή λειτουργία του συστήματος θα γίνεται εκτός του υπουργείου Υγείας».

Το σύστημα DRG μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο αποζημίωσης, κατάρτισης και ελέγχου νοσοκομειακών προϋπολογισμών, καθώς και αξιολόγησης του παραγόμενου έργου. Επίσης, μπορεί να κατανείμει τους διαθέσιμους πόρους με τρόπο πιο ακριβή, δίκαιο, διαφανή και ισότιμο, συνδέοντας τα έσοδα με το κόστος των νοσοκομειακών υπηρεσιών και τον όγκο των παρεχόμενων υπηρεσιών και με αυτόν τον τρόπο δημιουργεί κίνητρα αποδοτικότητας. 

Επιπλέον, η παρακολούθηση της ζήτησης μέσω του συστήματος διασφαλίζει ότι τα νοσοκομεία δεν εισάγουν παράτυπα περιστατικά, ή εκείνα που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν σε πρωτοβάθμιο επίπεδο, ή επιλεγμένα περιστατικά, ή ότι αποκλείουν τη θεραπεία άλλων περιστατικών.

Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, που έως τώρα οι προϋπολογισμοί των νοσοκομείων του ΕΣΥ καταρτίζονται με βάση απολογιστικά στοιχεία, με την εφαρμογή του νέου συστήματος θα υπάρξει μετάβαση σε ένα σύστημα χρηματοδότησης βάσει της δραστηριότητας των νοσοκομείων. Επιπρόσθετα, θα προκύψουν πολλαπλά οφέλη από την έγκαιρη τιμολόγηση, την απλοποίηση των διαδικασιών και τη μείωση της γραφειοκρατίας. Το σύστημα DRG επιδιώκει να συνδέσει την αποζημίωση με την αποδοτικότητα, την ποιότητα των υπηρεσιών και την προσαρμογή στις ανάγκες των ασθενών. 

Αντί τα νοσοκομεία να λαμβάνουν χρηματοδότηση με βάση έναν προκαθορισμένο προϋπολογισμό ή μια σταθερή επιχορήγηση, αποζημιώνονται για τις υπηρεσίες που προσφέρουν, όπως εξετάσεις, επεμβάσεις, νοσηλείες κ.λπ.

Το DRG δεν είναι ένα εργαλείο ελέγχου της δαπάνης. Το σύστημα των DRG είναι ένα εργαλείο που προσφέρει μια συνοπτική και περιεκτική μέτρηση της νοσοκομειακής δραστηριότητας ή, με άλλα λόγια, τα DRG προσδιορίζουν το παραγόμενο έργο των νοσοκομείων. Συνεπώς, καθιστούν εφικτή τη συγκριτική αξιολόγηση μεταξύ νοσοκομείων σε όρους κόστους, ποιότητας και αποδοτικότητας, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της διαφάνειας στα νοσοκομεία.

Όλα τα νοσοκομεία θα μετριούνται με ίσους όρους, ωστόσο μελετάται δείκτης για την επιδότηση νοσοκομείων που βρίσκονται σε νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές, καθώς το κόστος λειτουργίας σε αυτές τις περιοχές μπορεί να διαφοροποιείται ή να απαιτεί αυξημένη χρηματοδότηση. 

Ο κάθε συντελεστής βαρύτητας κόστους αντιστοιχεί σε ένα DRG και εκφράζει την αναλογία των πόρων που απαιτούνται για την περίθαλψη ασθενών σε αυτή την ομάδα DRG σε σύγκριση με τους πόρους που απαιτούνται για τη θεραπεία του μέσου περιστατικού. Για να ταξινομηθεί μια νοσηλεία σε ένα DRG, απαιτείται μια αυτοματοποιημένη διαδικασία μέσω ενός ειδικού λογισμικού, που συλλέγει δεδομένα από τον ιατρικό και διοικητικό φάκελο ασθενών κατά την έξοδό τους από το νοσοκομείο. Αυτό σημαίνει πως για πρώτη φορά έχουμε ποιοτικά δεδομένα από τα νοσοκομεία σε σχέση με τις νοσηλείες και την πραγματική εικόνα του ασθενούς. 

Στο σύνολο των νοσοκομείων και κέντρων υγείας το έργο είναι έτοιμο και έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες διαδικασίες στα πληροφοριακά συστήματα του ιατρικού φακέλου, ώστε να μπορούν να περιγράφουν στο μέγιστο βαθμό την εκάστοτε νοσηλεία βάσει των ιατρικών πράξεων και διαγνώσεων που έχουν διενεργήσει.

Αντίστοιχα, έχουν πραγματοποιηθεί στο σύνολό τους οι αλλαγές που απαιτούνται για τον διοικητικό φάκελο. Αυτά θα μετακινηθούν στον ατομικό ηλεκτρονικό φάκελο υγείας, έργο το οποίο έχει ενταχθεί το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και θα ολοκληρωθεί στις αρχές του 2026.

Ο αρμόδιος φορέας του Υπουργείου Υγείας για την εφαρμογή του συστήματος των DRG, ΚΕΤΕΚΝΥ, έχει υπογράψει ήδη μνημόνια συνεργασίας με τους περισσότερους παρόχους υγείας του ιδιωτικού τομέα, (πιλοτικά το σύστημα εφαρμόζεται ήδη στο ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ, στον όμιλο ΙΑΣΩ, στην ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ, στην ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ και στα Νοσοκομεία των ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ) ώστε να μπορούν να συλλεχθούν τα απαραίτητα δεδομένα για την έναρξη του συστήματος των DRG και στον ιδιωτικό τομέα. Υπάρχουν μια σειρά βημάτων που θα πρέπει να δρομολογηθούν από τον φορέα ώστε να υπάρχει μια ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα. Η βούληση της κυβέρνησης είναι να γίνει η έναρξη του συστήματος των DRG στο ιδιωτικό τομέα, μέσα στο 2025.