Ασφαλίσεις Σκαφών Αναψυχής -Στοιχεία έτους 2020

Η έρευνα
Η Επιτροπή Περιουσίας, Αντασφαλίσεων, Μεταφορών & Σκαφών της ΕΑΕΕ αφού έλαβε υπόψη της τις ανάγκες ολοκληρωμένης πληροφόρησης των ασφαλιστικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις ασφαλίσεις σκαφών αναψυχής, συνέχισε για μία ακόμη χρονιά την συστηματική συλλογή στατιστικών στοιχείων του κλάδου.

Στο πλαίσιο αυτό έχει διαμορφώσει σχετικό ερωτηματολόγιο, εστιάζοντας στον στατιστικό προσδιορισμό τόσο του ύψους του αναλαμβανόμενου κινδύνου συνολικά όσο και του πλήθους και του ποσού των δηλωθεισών ζημιών για το σύνολο των συμμετεχουσών επιχειρήσεων.

Συνεπώς, το ερωτηματολόγιο:
• Καταγράφει τα μεγέθη της κάλυψης (πλήθος συμβολαίων και ασφαλιζόμενη αξία ανά τύπο σκαφών)
• Αναλύει το πλήθος των ζημιών και τις αποζημιώσεις (πληρωθείσες και εκκρεμείς) ανά τύπο σκαφών και ανά αιτία ζημιάς
• Καταγράφει την εξέλιξη των αποζημιώσεων συνολικά (σε πλήθος και ποσό) ανά ασφαλιστικό έτος
• Αναζητά την κατανομή της παραγωγής ανά κανάλι διαμεσολάβησης

Στην έρευνα του 2020 περιλαμβάνονται τα στοιχεία 16 ασφαλιστικών επιχειρήσεων – μελών με καθεστώς εγκατάστασης, οι οποίες εκτιμάται ότι συγκεντρώνουν το 95% της συνολικής παραγωγής ασφαλίστρων των καλύψεων σκαφών και αστικής ευθύνης σκαφών, εκ των ασφαλιστικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.

Η παρούσα αναφορά καταγράφει αθροιστικά τις απαντήσεις όσων επιχειρήσεων ανταποκρίθηκαν στην έρευνα για το 2020. Τα στοιχεία τα οποία χρησιμοποιήθηκαν προήλθαν από το εξειδικευμένο ερωτηματολόγιο στο οποίο κλήθηκαν να απαντήσουν οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις – μέλη.

Διατηρήθηκε και στο τρέχον ερωτηματολόγιο η ενιαία αντιμετώπιση της ασφάλισης των σκαφών αναψυχής ως είχε διαμορφωθεί τα προηγούμενα χρόνια, είτε μέσω των πολυασφαλιστηρίων συμβολαίων σκάφους είτε μέσω των αυτόνομων συμβολαίων αστικής ευθύνης.

Το ερωτηματολόγιο ζητούσε πληροφόρηση για τα πλήθη των ασφαλιστηρίων συμβολαίων και για την ασφαλιζόμενη αξία ανά τύπο σκαφών, ακολουθώντας την ομαδοποίηση των συμβολαίων ως ακολούθως:
• Σκάφη προσωπικής αναψυχής – Επαγγελματικά σκάφη με πλήρωμα – Επαγγελματικά σκάφη χωρίς πλήρωμα.
• Ιστιοπλοϊκά – Μηχανοκίνητα σκάφη
• Διαχωρισμός της ασφαλιζόμενης αξίας σε 5 ομάδες: αξία έως 50 χιλ. €, άνω των 50 χιλ. € έως 250 χιλ. €, άνω των 250 χιλ. € έως 500 χιλ. €, άνω των 500 χιλ. € έως 1 εκατ. €, άνω του 1 εκατ. €.

Για την ανάγνωση και την κατανόηση των μεγεθών της παρούσας αναφοράς, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι αυτά έχουν αποτυπωθεί με βάση την πληροφόρηση που υπήρχε έως την 31/12/2020.

Επομένως, για τον υπολογισμό του τελικού κόστους των αποζημιώσεων του έτους 2020, θα πρέπει να συνυπολογιστεί η μελλοντική εξέλιξη του πλήθους των ζημιών και του ποσού των αποζημιώσεων στο βάθος του χρόνου, πληροφόρηση που δεν ήταν γνωστή κατά τον χρόνο σύνταξης της παρούσας αναφοράς.

1. Τα μεγέθη της ασφάλισης των σκαφών αναψυχής
   1.1 Καταγραφή ασφαλισμένων κινδύνων
   Σύμφωνα με τις απαντήσεις των ασφαλιστικών επιχειρήσεων – μελών επί του σκέλους του ερωτηματολογίου που αναφέρεται μόνο στα πολυασφαλιστήρια συμβόλαια, εκδόθηκαν 10.355 συμβόλαια κατά τη διάρκεια του 2020, ενώ καταγράφηκαν ακόμη 21.879 αυτόνομα συμβόλαια κάλυψης αστικής ευθύνης, μέρος των οποίων παρέμεινε σε ισχύ και εντός του 2021.
   Η συνολική ασφαλισμένη αξία των πολυασφαλιστηρίων συμβολαίων έφτασε τα 1,86 δισ. €. Τα πολυασφαλιστήρια συμβόλαια και η ασφαλιζόμενη αξία τους κατανέμονται ως εξής:

Η ανάλυση των ανωτέρω πολυασφαλιστηρίων συμβολαίων ανά χρήση σκάφους σε όσα είχαν
την ασφαλιστική κάλυψη του ελικοαξονικού συστήματος ή/και μηχανικών βλαβών ακολουθεί:

Τα πολυασφαλιστήρια συμβόλαια κατανέμονται ως προς την αξία του σκάφους και τον τύπο της κίνησης του σκάφους, ως εξής:

Αντιστοίχως η ασφαλιζόμενη αξία των συμβολαίων κατανέμεται ως εξής:

Η συνολική ασφαλισμένη αξία των επαγγελματικών σκαφών με πλήρωμα έφτασε τα 556,6 εκατ. €. Αυτά κατανέμονται ως προς την αξία και τον τύπο της κίνησης ως εξής:

Τέλος, η συνολική ασφαλισμένη αξία των επαγγελματικών σκαφών χωρίς πλήρωμα έφτασε τα 247,7 εκατ. €. Αυτά κατανέμονται ως προς την αξία και τον τύπο της κίνησης ως εξής:

1.2. Κανάλια διαμεσολάβησης

Η έρευνα της κατανομής της παραγωγής ασφαλίστρων (συμπεριλαμβανομένων δικαιωμάτων συμβολαίων) ανά κανάλι διαμεσολάβησης πραγματοποιήθηκε και για το έτος 2020, σε πλήρη εναρμόνιση με τον Ν. 4583/2019 «Διανομή Ασφαλιστικών Προϊόντων».

Τα κανάλια διαμεσολάβησης που έχουν οριστεί ως προς την μορφή συνεργασίας τους (ίδιος ορισμός για όλες τις έρευνες της ΕΑΕΕ) αναφέρονται ως εξής: δίκτυα & πράκτορες αποκλειστικής συνεργασίας, πράκτορες μη αποκλειστικής συνεργασίας, μεσίτες ασφαλίσεων, συνεργασία με τράπεζες (bancassurance), απευθείας πωλήσεις (πωλήσεις μέσω αλληλογραφίας, ασφαλιστικών υπαλλήλων, διαδικτύου, τηλεφωνικών κέντρων), διαμεσολαβητές δευτερεύουσας δραστηριότητας (των οποίων η κύρια δραστηριότητα δεν είναι η διανομή ασφαλιστικών προϊόντων).

Κυρίαρχη μορφή διαμεσολάβησης στις ασφαλίσεις σκαφών αναψυχής ήταν η μη αποκλειστική συνεργασία με πράκτορες (60,7% του συνόλου της παραγωγής ασφαλίστρων του κλάδου), ακολουθούμενη από την συνεργασία με τους μεσίτες ασφαλίσεων (25,9% αντίστοιχα).

Η ποσοστιαία συμμετοχή του συνόλου των καναλιών διαμεσολάβησης, σύμφωνα με τις απαντήσεις των ασφαλιστικών επιχειρήσεων – μελών που συμμετείχαν στην έρευνα, εμφανίζεται στο γράφημα που ακολουθεί.

2. Ζημιές – αποζημιώσεις
   Για τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που είχαν εκδοθεί το 2020 δηλώθηκαν 417 ζημιές εντός του 2020. Πληρώθηκαν αποζημιώσεις ύψους 1,9 εκατ. € εντός του 2020, ενώ σχηματίστηκε στις 31/12/2020 απόθεμα εκκρεμών αποζημιώσεων 2,8 εκατ. €.
   Επισημαίνεται ότι οι ανωτέρω δηλωθείσες ζημίες και το απόθεμα εκκρεμών αποζημιώσεων αφορούν στην αρχική εκτίμηση του πρώτου έτους (έτους έκδοσης ασφαλιστηρίου συμβολαίου 2020). Τόσο το πλήθος των ζημιών όσο και το τελικό ποσό της αποζημίωσης των συμβολαίων αυτών θα διαφέρει όταν προστεθεί η μεταγενέστερη πληροφόρηση για τα συμβόλαια του συγκεκριμένου έτους που δεν είναι διαθέσιμη κατά την σύνταξη της παρούσας αναφοράς, μέχρι την λήξη όλων των συμβολαίων που είχαν εκδοθεί εντός του έτους.
   2.1 Καταγραφή ζημιών – αποζημιώσεων
   Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα της έρευνας αναφορικά με το μέγεθος των ζημιών παρουσιάζονται στους πίνακες και τα γραφήματα που ακολουθούν.

2.2 Επικαιροποίηση στοιχείων ζημιών – αποζημιώσεων έτους 2019
Ταυτοχρόνως με την έρευνα επί των στοιχείων του έτους 2020, ζητήθηκε η επικαιροποίηση των στοιχείων του 2019 με βάση την διαθέσιμη πληροφόρηση στις 31/12/2020.

Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα της έρευνας αναφορικά με το μέγεθος των κινδύνων του 2019 παρουσιάζονται στους πίνακες που ακολουθούν.

2.3 Ανάλυση αποζημιώσεων ανά αιτία

Στη συνέχεια αναλύονται τα αίτια που προκάλεσαν τις ζημιές των σκαφών αναψυχής, ξεχωριστά για το πλήθος των δηλωθεισών ζημιών, για τις πληρωθείσες αποζημιώσεις και τις εκκρεμείς αποζημιώσεις στο τέλος του 2020.

Αυτά αντιπαραβάλλονται με τις αντίστοιχες κατανομές του έτους 2019, τα στοιχεία του οποίου επικαιροποιήθηκαν σύμφωνα με την νεότερη πληροφόρηση που ήταν διαθέσιμη στις 31/12/2020.

3. Δείκτες
   Από τα ανωτέρω πλήθη και ποσά, υπολογίζονται οι μέσοι δείκτες αποζημιώσεων και προσεγγίζεται η μέση συχνότητα ζημίας. Πρέπει να επισημανθεί ότι στον παρακάτω πίνακα, οι μέσοι δείκτες υπολογίζονται στο σύνολο των πολυασφαλιστηρίων συμβολαίων, το οποίο σημαίνει ότι δεν αναφέρονται σε κάποια συγκεκριμένη κάλυψη ή πακέτο καλύψεων.
   Επιπλέον, η μέση συχνότητα ζημιών θεωρείται ελαφρώς υπερεκτιμημένη κατά το μέτρο ότι στο πλήθος συμβολαίων δεν περιλαμβάνονται τα αυτόνομα συμβόλαια κάλυψης αστικής ευθύνης.
   Για τον υπολογισμό τους δεν έχει ληφθεί υπόψη (καθώς δεν ήταν γνωστό) το πλήρες κόστος των αποζημιώσεων όπως αυτό θα διαμορφωθεί μελλοντικά καθώς και όσες ζημιές προκύψουν μέχρι την λήξη των συγκεκριμένων συμβολαίων. Συνεπώς, οι υπολογιζόμενοι δείκτες θα πρέπει να επανεκτιμηθούν σε μεταγενέστερη επεξεργασία των δεδομένων, με βάση την πληρέστερη πληροφόρηση. Οι δείκτες που χρησιμοποιήθηκαν είναι:

Με βάση την διαθέσιμη πληροφόρηση από την επικαιροποίηση των στοιχείων του 2019, οι αντίστοιχοι δείκτες του 2019 επανυπολογίζονται στον πίνακα που ακολουθεί:

4. Μελέτη της εξέλιξης των αποζημιώσεων
   4.1. Καταγραφή των αποζημιώσεων ανά ασφαλιστικό έτος
   Στους πίνακες που ακολουθούν καταγράφεται η εξέλιξη των αποζημιώσεων ανά έτος έκδοσης ασφαλιστηρίων συμβολαίων για πολυασφαλιστήρια συμβόλαια και αυτόνομα συμβόλαια κάλυψης αστικής ευθύνης σκάφους. Τα στοιχεία αφορούν τα τελευταία εννέα έτη (2012 – 2020). Η συγκέντρωσή τους αποσκοπεί στην παρακολούθηση της «ωρίμανσης» των αποζημιώσεων σε βάθος χρόνου ως προς το πλήθος τους και το ποσό τους. Τα στοιχεία τα οποία υπέβαλαν οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις έχουν να κάνουν με τις καταβληθείσες αποζημιώσεις, τις εκκρεμείς αποζημιώσεις, το πλήθος των ζημιών οι οποίες πληρώθηκαν κι έκλεισαν καθώς και αυτών οι οποίες εκκρεμούν.

4.2. Επεξεργασία των στοιχείων των αποζημιώσεων

Η συγκέντρωση των στοιχείων των αποζημιώσεων ανά ασφαλιστικό έτος στην προηγούμενη παράγραφο επιτρέπει την επεξεργασία τους με τη μέθοδο chain-ladder με σκοπό να διατυπωθούν εύλογες προβλέψεις σχετικά με την εξέλιξη της πορείας των αποζημιώσεων και του πλήθους των ζημιών. Τα διαθέσιμα δεδομένα από πλευράς χρονικής διάρκειας της περιόδου κάλυψης είναι σχετικά επαρκή για να δώσουν μία εικόνα για την εξέλιξη των
μεγεθών.

Στον επόμενο πίνακα καταγράφονται τα ποσά των αποζημιώσεων (συσσωρευμένες πληρωθείσες αποζημιώσεις εντός της εξεταζόμενης περιόδου και εκκρεμείς αποζημιώσεις στο τέλος της εξεταζόμενης περιόδου) για το σύνολο της εξεταζόμενης περιόδου ανά έτος έκδοσης ασφαλιστηρίων συμβολαίων (στήλες α και β). Στη στήλη γ, οι αποζημιώσεις επανεκτιμώνται με τη χρήση της μεθόδου chain-ladder.

Βασική προϋπόθεση εφαρμογής της μεθόδου είναι ότι οι πληροφορίες του παρελθόντος είναι επαρκώς αντιπροσωπευτικές για το μέλλον. Το υπολογιζόμενο ποσοστό εκκρεμότητας δείχνει το ποσοστό των εκκρεμών αποζημιώσεων στο τέλος της εξεταζόμενης περιόδου επί του συνόλου των υπολογιζόμενων αποζημιώσεων (εκκρεμών και πληρωθεισών) για το συγκεκριμένο ασφαλιστικό έτος.

Στον πίνακα που ακολουθεί, καταγράφονται τα πλήθη των ζημιών (συσσωρευθείσες πληρωθείσες ζημιές εντός της εξεταζόμενης περιόδου και εκκρεμείς στο τέλος της) κι επανεκτιμάται το σύνολο των ζημιών. Στο τέλος, εξάγεται το ποσοστό των εκκρεμών ζημιών επί του εκτιμώμενου πλήθους για το συγκεκριμένο ασφαλιστικό έτος.

Στον επόμενο πίνακα υπολογίζονται οι μέσες τιμές της συνολικής ζημίας, της πληρωθείσας ζημίας και της εκκρεμούς ζημίας, μετά την επανεκτίμηση των αποζημιώσεων των τελευταίων εννέα ετών.