Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση για την Ανάπτυξη

Με μια απλή αλλά ξεκάθαρη ανάλυση, ο δημοσιογράφος Κώστας Καλλίτσης παρουσιάζει τα τεράστια οφέλη της εισαγωγής του κεφαλαιοποιητικού συστήματος (β’ πυλώνας) στο δημόσιο συνταξιοδοτικό σύστημα.  

Αρχικά, μια ανόητη και λαθεμένη εξομοίωση της σχεδιαζόμενης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης με την ασφαλιστική μεταρρύθμιση στη Χιλή (Πινοσέτ), που είχε κάνει ένας πρώην υφυπουργός και βουλευτής της Ν.Δ., ήταν πολύτιμη προσφορά στην υπονόμευσή της. Σε συνδυασμό με τις άοκνες αντιδραστικές προσπάθειες του υπουργού Εργασίας, χάθηκε ένας ολόκληρος χρόνος. Τα λιμνάζοντα ύδατα τάραξε η έκθεση Πισσαρίδη – Βέττα. Εν συνεχεία, τερμάτισε την ακινησία η ανάθεση της ευθύνης για τη μεταρρύθμιση στον κ. Π. Τσακλόγλου, που εργάζεται εντατικά για την υλοποίησή της, με αναφορά στο σουηδικό μοντέλο. Γιατί η μεταρρύθμιση με την εισαγωγή κεφαλαιοποιητικού πυλώνα είναι προϋπόθεση για μεγέθυνση και ανάπτυξη.

Παράλληλα με την κύρια σύνταξη, που θα παραμείνει διανεμητική (οι εισφορές του σημερινού εργαζομένου διανέμονται και πληρώνουν τη σύνταξη του νυν συνταξιούχου), θα δημιουργηθεί ένα δημόσιο ταμείο επικουρικής ασφάλισης, όπου οι επικουρικές εισφορές του ασφαλισμένου (από εργοδότη και εργαζόμενο) θα μπαίνουν σε ένα ατομικό κουμπαρά, θα τοκίζονται και θα επενδύονται.

Η διαχείριση θα ασκηθεί αρχικά από τις υπάρχουσες διαχειριστικές αρχές των Ταμείων, αργότερα και από ιδιώτες, με προσδιορισμένους κανόνες και στόχους, υπό αυστηρή εποπτεία. Κάθε ασφαλισμένος θα έχει την ευχέρεια να επιλέγει χαρτοφυλάκια διαβαθμισμένου επενδυτικού κινδύνου. Θα θεσπιστεί και ρήτρα ότι θα είναι εγγυημένο το αρχικό του κεφάλαιο. Αυτό είναι το σχέδιο.

Η ουσία: Η επικουρική σύνταξη δεν θα προκύπτει από τη διανομή των εισφορών των νυν εργαζομένων (ή, αν δεν επαρκούν, από κρατικά έσοδα ή δάνεια…), αλλά κεφαλαιοποιητικά, στη βάση της αποταμίευσης του δικαιούχου της. Αυτό το κλειδί ξεκλειδώνει μεγέθυνση/ανάπτυξη που προϋποθέτουν επενδύσεις. Καλά τα ξένα ιδιωτικά κεφάλαια, αλλά δεν πρόκειται να καλύψουν τις επενδυτικές ανάγκες της χώρας. Οφείλει να τις καλύψει η χώρα με τις δυνάμεις της, με την αύξηση της εσωτερικής αποταμίευσης. Πώς;

Με την εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού πυλώνα στο ασφαλιστικό. Δεν ανακαλύπτουμε την Αμερική. Αυτή είναι η βασική μέθοδος αποταμίευσης σε όλο τον κόσμο: Ο μέσος όρος του ενεργητικού των κεφαλαιοποιητικών προγραμμάτων στα κράτη του ΟΟΣΑ είναι 50% του ΑΕΠ. Στο δικό μας «γαλατικό χωριό» είναι μόνο 1%…

Η έκθεση Πισσαρίδη – Βέττα αναφέρει ότι μέσω του κεφαλαιοποιητικού πυλώνα είναι εφικτή η δημιουργία 99 δισ. ευρώ αποθεματικών προς επένδυση σε 40 χρόνια. Αν εισάγονταν σε αυτό το σύστημα και οι μετά το 1992 ασφαλισμένοι, ο καθηγητής κ. Μ. Νεκτάριος υπολογίζει ότι αυτά τα αποθεματικά θα έφταναν σε 50 δισ. την πρώτη 10ετία και 400 δισ. (σε τιμές 2016) το 2060. Για να σταθμιστεί η σημασία αυτών των αριθμών, σημειώστε άλλους δύο: Σε σύγκριση με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2010-19 η Ελλάδα είχε κενό παγίων επενδύσεων πάνω από 130 δισ. και κενό αποταμίευσης πάνω από 125 δισ. Σήμερα, η Ελλάδα είναι ουραγός και στις πάγιες επενδύσεις (11,4% του ΑΕΠ έναντι 21,3% μ.ό. στην Ε.Ε.) και στην αποταμίευση των νοικοκυριών – μετά το 2005, «πετυχαίνουμε» αρνητική αποταμίευση. Αυτή είναι η εικόνα – ας την αλλάξουμε.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή στις 27/9/2020