“Για να δίνεις την ψυχή σου πρέπει να έχεις ανθρώπους που σε εμπνέουν”

[box]LIFE STORY[/box]

Η Σοφία Ζερβουδάκη, που το 2020 συμπλήρωσε 20 έτη επαγγελματικής πορείας στην ασφαλιστική διαμεσολάβηση, είναι Unit Manager στην Interamerican, πρώτη σε νέα παραγωγή υγείας από το 2017 έως σήμερα – δηλαδή από την πρώτη ολόκληρη χρονιά που μετακόμισε στη συγκεκριμένη εταιρεία, προερχόμενη από την International Life.

Συνέντευξη στη Χρ. Μωράκη

-Ανήκεις στη διεύθυνση της Αθηνάς Πεφανίου, η οποία ήταν διευθύντριά σου και στην International Life. Μετακινήθηκε όλο το γραφείο μαζί;

«Μετακινηθήκαμε γύρω στα 13 άτομα μαζί, όχι όλοι. Παρότι ο καθένας μας, ανάλογα με το προφίλ και τις γνωριμίες του είχε άλλες προτάσεις, δεν θέλαμε κανείς μας να κάνει κάτι μόνος του. Είμαστε χρόνια μαζί και έχουμε μάθει να σπρώχνει ο ένας τον άλλον, να χαίρεται με τη χαρά του, να καταλαβαινόμαστε χωρίς να μιλάμε. Η διευθύντριά μας, Αθηνά Πεφανίου, είναι σταθερή πηγή έμπνευσης και αφοσίωσης δική μου και όλων μας πιστεύω. Από την άλλη το να συνεργάζεσαι με διαχρονικά μεγάλους παραγωγούς όπως ο Ηλίας Αποστολόπουλος, που ήταν κορυφαίος ασφαλιστής στην International Life και εξακολουθεί να είναι και στην Interamerican, έχοντας τελειώσει χρόνια τώρα τις μεταφορές του χαρτοφυλακίου του, λειτουργεί ως καθημερινή παρακίνηση για να είσαι και να κάνεις το καλύτερο που μπορείς.»

Η Σοφία ξεκίνησε την καριέρα της λίγο μετά την αποφοίτηση από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, μόλις 21 ετών, σπρωγμένη από την «ανάγκη να δει τι σημαίνει αληθινή ζωή» μακριά από την προστατευμένη μέχρι τότε πορεία της εντός της οικογένειάς της. Ο δρόμος δεν ήταν άλλος παρά…η «Χρυσή Ευκαιρία» παρότι στην πραγματικότητα,  οι αληθινές ευκαιρίες ήταν λίγες μιας και κανένας κλάδος δεν ζητούσε απόφοιτο οικονομικών σπουδών χωρίς προϋπηρεσία.

Κανείς, εκτός από τις ασφαλιστικές εταιρείες.

«Πήγαινα σε interviews  χωρίς να ξέρω καλά καλά τι είναι ασφαλιστής. Μου έλεγαν όλοι ότι θα πουλάω, θα κάνω ραντεβού, θα κλείνω δεν ξέρω τι…Τους κοιτούσα μάλλον αδιάφορα και λίγο αφ’ υψηλού, μιας και θεωρούσα ότι ο ρόλος του πλασιέ-τσαντάκια, γιατί αυτή την εικόνα είχα, δεν ταίριαζε στο δικό μου υπόβαθρο. Δεν ήταν αυτά τα όνειρα που είχα. Κι άλλωστε ήταν πάρα πολύ εύκολο: Θέλεις; Ξεκινάς!»

Μια αγγελία ωστόσο από αυτές, έμελλε να της καθορίσει τη ζωή.

«Στην αγγελία της International Life δεν έγραφαν ότι ζητούσαν ασφαλιστή. Αν το έγραφαν δεν θα είχα πάει. Βρέθηκα να περιμένω σε έναν εκπληκτικό χώρο, νοιώθοντας ότι εκεί, μπορεί και να έβρισκα κάτι διαφορετικό.»

Πράγματι στο συγκεκριμένο interview, τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Η δουλειά δεν προσφερόταν στο τσεπάκι, αντίθετα, περιγραφόταν ως πολύ απαιτητική.

«Με έκαναν να νοιώσω ότι θα ήμουν πολύ τυχερή αν περνούσα στον επόμενο κύκλο συνεντεύξεων. Ήταν η ίδια ακριβώς δουλειά με τις προηγούμενες, αλλά με τελείως διαφορετική προσέγγιση, η οποία τελικά με έκανε να πω «αυτό το θέλω». Αυτό που μου χτίστηκε, σαν ιδέα και σαν εικόνα, στις τρία ραντεβού που έκανα μαζί τους, ήταν πολύ διαφορετικό απ’ αυτό που είχα ακούσει σε άλλα 10 παρόμοια interviews. Έτσι το αποφάσισα, αφού με δέχτηκαν, και ανακοίνωσα χαρούμενη στους γονείς μου ότι ξεκινάω.»

 -Ποια ήταν αυτή η διαφορετική προσέγγιση;

«Δεν μου μίλησαν καθόλου στο πρώτο ραντεβού για την θέση εργασίας. Το πρώτο ραντεβού ήταν διερευνητικό για το ποια είμαι εγώ, αν έχω τα χαρίσματα και τα ταλέντα για αυτή τη δουλειά.  Λόγω του προφίλ μου με ξανακάλεσαν και μου περιέγραψαν τι σύμβουλο ψάχνουν, ποια είναι η θέση κτλ. Αυτό μου έβγαλε έναν σεβασμό για το συγκεκριμένο περιβάλλον εργασίας.  Γιατί υπήρχαν κριτήρια. Υπήρχε κάτι που σε έκανε διαφορετικό από τον διπλανό σου για τη συγκεκριμένη δουλειά. Αυτή η γενίκευση ότι ο κόσμος δεν έχει καλή εικόνα για τους ασφαλιστές, στο δικό μου μυαλό κράτησε πολύ λίγο, γιατί ο τρόπος που χτίστηκα σαν επαγγελματίας από την πρώτη μέρα, μου έμαθε ότι για να κάνεις αυτή τη δουλειά πρέπει να είσαι διαφορετικός. Αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που άκουσα στο γραφείο που μπήκα.»

Ακολούθησε η εκπαίδευση, και στη διαδικασία και στα προϊόντα. Όμως οι καιροί ήταν δύσκολοι, ήταν αρχές του 2000 και η χρηματιστηριακή γκρίνια είχε αρχίσει να κυκλοφορεί ευρέως. Οι επενδύσεις δεν ήταν στο φόρτε τους και μεγάλος κύκλος γνωστών και φίλων δεν υπήρχε. Πώς λοιπόν πήγαν τα πράγματα;

«Δεν εκπαιδεύτηκα ως πωλητής. Ξεκίνησα να εκπαιδεύομαι ως Σύμβουλος. Η ανάλυση αναγκών, τα έντυπα, η λογική και η φιλοσοφία που είχαμε, με τον Κλέαρχο Πεφάνιο ως επικεφαλής του γραφείου,  ο οποίος με επέλεξε, μου έμαθε τη δουλειά και στον οποίο χρωστάω πολλά, ήταν βασισμένη σε αρχές. Θέλαμε να πουλάμε, ναι, αλλά υπήρχαν κανόνες που θα έπρεπε να ακολουθούμε για να πουλάμε σωστά και για να δημιουργήσουμε και να μακροημερεύσουμε. Ήταν ένα περιβάλλον που για κάποιον που είχε όνειρα, του παρείχε έμπνευση και ανατροφοδότηση».

«Φυσικά και έτρωγα τα μούτρα μου, φυσικά και δεν έκανα τα πράγματα καλά, φυσικά και έπεφτα ψυχολογικά, αλλά από τη στιγμή που είχα καταλάβει ότι ο χρόνος είναι πόρος και όσο τον αξιοποιείς, τόσα περισσότερα κερδίζεις, όφειλα να εκμεταλλευτώ τις παραγωγικές μου ώρες για να πάω στον επόμενο υποψήφιο. Είχα την τύχη να βγάλω χρήματα από τον πρώτο μήνα που μπήκα στην δουλειά και μάλιστα πολύ περισσότερα, δεκαπλάσια από το χαρτζιλίκι που μου έδιναν οι γονείς μου.  Τους δύο πρώτους μήνες, λόγω συγκυριών, έβγαλα από το πουθενά τις αμοιβές που άλλοι έβγαζαν σε ένα χρόνο. Αυτό ήταν μαγικό»

 Παρόλα αυτά η συγκεκριμένη επιλογή επαγγέλματος δεν ήταν κατανοητή από τους περισσότερους ανθρώπους στο στενό της περιβάλλον που θεωρούσαν πιο φυσικό να είχε καταλήξει σε μια τράπεζα, να έχει ωράριο και μισθό και μπόνους. Κάποιοι ρώτησαν γιατί δεν προτίμησε μια δουλειά «με κύρος». Πώς ήταν δυνατόν να της αρέσει να δουλεύει όλη μέρα, να φεύγει και να πηγαίνει «στα σπίτια του καθενός». Ακόμη και σήμερα, υπάρχουν συγγενείς που δεν έχουν καταλάβει ότι η Σοφία είναι ασφαλίστρια.

-Πώς άρχισες να βρίσκεις πελάτες;

 «Ξεκίνησα από το Project 100. Έστυψα το μυαλό μου να βρω 100 ανθρώπους. Και σ’ αυτούς τους 100 ανθρώπους έστειλε ο Κλέαρχος μια επιστολή ανακοίνωσης της συνεργασίας μας. Ότι ήταν πολύ χαρούμενοι στην εταιρεία και ήταν τιμή τους που ενσωματώθηκα στο δυναμικό τους. Από αυτούς με πήραν τηλέφωνο αρκετοί να με συγχαρούν και να μου πουν «μπράβο, σου ευχόμαστε τα καλύτερα». Ήταν φίλοι των γονιών μου, γονείς συμφοιτητών μου, όλοι όσοι ήξερα. Από αυτή την επιστολή ήρθε, χωρίς να τον έχω δει ποτέ, ο πατέρας ενός πρώην φίλου μιας συμφοιτήτριάς μου. Δεν ξέρω γιατί είχα δώσει το όνομά του. Προφανώς δεν είχα κανέναν άλλον. Ο άνθρωπος αυτός είχε το εστιατόριο της Αθηναϊκής Λέσχης. Αυτός ήταν ο πρώτος μου πελάτης.»

Από τη λίστα αυτή ακολούθησαν κι άλλοι, παρότι κανείς δεν ήταν κοντινός φίλος ή ιδιαίτερα γνωστός. Όμως ξεκίνησαν τηλέφωνα που ζητούσαν συμβουλές ή επανεξέταση του συμβολαίου τους. Σε ένα Money Show της περιόδου, περνά τρεις μέρες πουλώντας μια πιστωτική κάρτα, αποτέλεσμα συνεργασίας της International Life με την Εγνατία Τράπεζα.

«Μέσα σε δύο μέρες «έβγαλα» 200 ονόματα. Κάποια και από τα περίπτερα γύρω από το δικό μας. Ξεκίνησα τηλέφωνα «δικαιούστε αυτό, είχαμε βρεθεί εκεί…», ξεκίνησαν τα ραντεβού και από αυτούς τους ανθρώπους έχω πελάτες ακόμη και σήμερα. Αυτό λοιπόν για μένα είναι επιτυχία. Και είναι το μεγαλύτερο validation ever γιατί από το πουθενά με εμπιστεύτηκαν παρότι ήμουν μια άπειρη πιτσιρίκα. Αν δεν έχεις στο μυαλό σου στεγανά και φίλτρα και πράγματα που σε κολλάνε, από τη στιγμή που αποφασίζεις να επικοινωνήσεις, ενδιαφέρον και ανταπόκριση θα βρεις. Το δικό μου άγχος ήταν να μη χρειαστεί να ασκήσω πίεση. Από την άλλη, το εισόδημά μου εξαρτιόταν και εξαρτάται, από το ναι ή το όχι των άλλων. Σε ποια άκρα λοιπόν θα έπρεπε να φτάσω και πόσο εν τέλει θα έχανα από την αξιοπρέπειά μου και στα δικά μου μάτια και στα δικά τους; Έπρεπε αυτό να το επεξεργαστώ και να το φέρω στα μέτρα μου.»

-Πόσο σε βοήθησε το γραφείο να φτιάξεις τη δική σου προσέγγιση;

 «Οι γονείς μου είχαν μάθει να είμαι διακριτική, να μην ενοχλώ τους άλλους. Το γραφείο μου έμαθε πώς να διεκδικώ αλλά ταυτόχρονα να σέβομαι τον άλλον και τον εαυτό μου.  Με βοήθησε να καταλάβω ότι σε οτιδήποτε κάνεις, μπορείς να έχεις ενσωματώσει τις αρχές που έχεις διδαχτεί ή που έχεις επιλέξει ως ενήλικας.

 Αυτό που μπορώ να σου πω τώρα πια με  βεβαιότητα είναι ότι εμένα δεν με απασχόλησε, ούτε με απασχολεί να μου πει ένας άνθρωπος «ναι». Δεν είναι αυτή η δουλειά μου. Η δουλειά μου είναι να βρεθώ μπροστά του, να μιλήσουμε, να καταλάβει πέντε πράγματα, να καταλάβει τις εναλλακτικές του και από εκεί και πέρα να μου πει «ναι», «ίσως», «όχι». Αυτό που δεν μου αρέσει είναι το «ίσως». Το «ίσως» δυσκολεύει περισσότερο τα πράγματα, γιατί εκεί αναπόφευκτα μπαίνει το «και πότε;» που συνήθως αργεί να εξελιχθεί.

Άρα λοιπόν, στο τέλος ενός ραντεβού, μιας παρουσίασης ή ενός κύκλου συζητήσεων ανάλογα με το θέμα, ο στόχος μου είναι το ναι ή το όχι.

Ως άνθρωπος μου αρέσει να είμαι αποτελεσματικός, να βρίσκω τη λύση. Όταν δεν τη βρίσκω, υπάρχει στο μυαλό μου ένα μαγικό σημείο, μια μαγική στιγμή που λέω «εδώ κηρύσσουμε ήττα». Μου παίρνει μια-δυο μέρες να ηρεμήσω και μετά ξανά από την αρχή. Φυσικά και με ευχαριστεί περισσότερο το «ναι», αλλά και το «όχι» μια χαρά μου είναι. Γιατί έχει κλείσει η πόρτα και άρα μπορώ να πάω στην επόμενη. Το «ίσως» είναι ψυχοφθόρο και σε καθυστερεί. Είναι καλύτερα να μην αργείς να αποφασίζεις ότι στην τάδε περίπτωση, είτε δεν μπορείς είτε δεν γίνεται.»

-Πιστεύεις ότι αν ήσουν σε άλλη εταιρεία θα έκανες την ίδια καριέρα;

 «Δεν είναι μόνο η εταιρεία, είναι συνδυασμός πραγμάτων και ανθρώπων. Η ουσία είναι ότι ήμουν σ’ ένα γραφείο και σε ένα σύστημα που ήταν πάρα πολύ τροφοδοτικό προς τους ανθρώπους του. Η International Life ήταν επίσης μία εταιρεία που μας «έδινε» πράγματα. Όχι μόνο οικονομικά. Μας πρόσεχε, μας φρόντιζε, μας ήθελε εκεί. Δεν είναι τυχαίο ότι μείναμε πιστοί σ’ εκείνη μέχρι την τελευταία στιγμή. Αυτό για να λειτουργήσει είναι αμφίδρομο. Για να δίνεις την ψυχή σου πρέπει να έχεις ανθρώπους που σε εμπνέουν, που σε κάνουν να διαμορφώνεις συνέχεια νέα όρια. Αυτό σε κάνει να πολεμάς, να δίνεις το καλύτερο που έχεις. Αυτό είναι η μαγεία σε κάθε δουλειά. Δεν ήταν ότι δεν υπήρχαν εντάσεις, δεν υπήρχαν διαφωνίες, δεν υπήρχαν στιγμές όπου υπήρχε επίπληξη, διόρθωση, οτιδήποτε. Είναι ένα παλλόμενο ζωντανό, σύστημα. Όμως, σ’ όλα τα επίπεδα οι σχέσεις που είχαμε δημιουργήσει ήταν τέτοιες που μας έκαναν να θέλουμε να είμαστε μαζί, μας έκαναν να θέλουμε να είμαστε στο γραφείο, στα μίτινγκ, στις εκπαιδεύσεις, στα ταξίδια, στο οτιδήποτε και μας έκαναν να αναζητούμε μεγάλες ιδέες και να τις κυνηγάμε μέχρι τελικής πτώσης όλοι μαζί, μέχρι το τέλος. Αυτό οφείλω να το αναγνωρίσω και αυτό ήταν που μας έδεσε.»

 Η δεύτερη καριέρα στην Interamerican

 “H Interamerican μας αγκάλιασε. Ήμασταν λαβωμένοι, ήμασταν πονεμένοι, με πάρα πολλά άγχη απέναντι στους πελάτες μας, με συμβόλαια που ήταν πληρωμένα και ενεργά και τα οποία δεν μπορούσαμε να μεταφέρουμε για μήνες. Χτυπούσε το τηλέφωνο το πρωί και η πρώτη σκέψη ήταν ποιος είναι, τι έπαθε και τι θα κάνουμε. Αυτό σε διαλύει. Γιατί μαζί με όλα τα άλλα, δεν ξέραμε, ούτε βλέπαμε, πότε και πώς θα σταματούσε, θα τελείωνε όλο αυτό. Για 15-16 χρόνια είμασταν μπροστά στους πελάτες μας για να τους παίρνουμε την αβεβαιότητα και τώρα έπρεπε να τους κοιτάξουμε στα μάτια και να τους προκαλέσουμε την αβεβαιότητα. Αυτό που μας κράτησε όρθιους ήταν ότι η πλειοψηφία των πελατών έδειξε να είναι μαζί μας. Αυτά που φοβόμασταν δεν τα ακούσαμε ποτέ. Αντίθετα οι άνθρωποι αυτοί μας είπαν, «σε ξέρουμε, σε εμπιστευόμαστε, ό,τι και να κάνεις είμαστε μαζί σου». Για αυτό και εμείς στη συνέχεια, όσοι πήγαμε στην Interamerican, τους δώσαμε όλες τις επιλογές, δεν προσπαθήσαμε να τους πάρουμε μαζί μας για να εμφανίσουμε νέα παραγωγή. Ήταν μονόδρομος το να είμαστε ανοιχτοί και δίκαιοι.»

Γιατί όμως δεν άδραξε την ευκαιρία να φτιάξει ένα δικό της, ανεξάρτητο γραφείο διαμεσολάβησης;

 «Πολλοί θα πουν ότι το agency system είναι παρωχημένο, πως όταν ωριμάζεις σε μια δουλειά πρέπει να πας στο άλλο επίπεδο για να έχεις πολλές λύσεις κλπ. Αυτό που θα σου πω μπορεί να ακουστεί γραφικό, αλλά για μένα αυτό που σου δίνει μία εταιρεία όταν είσαι αποκλειστικό της δίκτυο, δεν θα το εισπράξεις όντας μόνος σου. Μπορείς να ψαχτείς, να συνδεθείς, μπορείς να βρεις ή να δημιουργήσεις μόνος σου οτιδήποτε. Όμως δεν μπορώ να φανταστώ εύκολα τον εαυτό μου να λειτουργεί εκτός ομάδας. Και ομάδα δεν είναι απλά το άθροισμα των ατόμων. Η ομάδα του agency έχει πολλές προεκτάσεις, έχει μια πολλαπλασιαστική επίδραση σε όλα και αυτό είναι μαγικό. Από αυτά που έχω δει, αυτό το συναίσθημα δεν υπάρχει εκτός agency. Η Interamerican, γιατί εκεί εργάζομαι πλέον, είναι μία εταιρεία που έχει ασφαλιστές ετών. ‘Εχει ασφαλιστές που, αν εγώ τη νοιώθω σπίτι μου και οικογένειά μου 4 χρόνια μετά, εκείνοι φαντάζεσαι τι αγάπη έχουν για αυτήν. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα βλέπουν όλα τέλεια. Δεν έχουν παρωπίδες. Από την άλλη είναι μία εταιρεία που έχει καλά προϊόντα σε πάρα πολλές προϊοντικές γραμμές. Δεν μπορώ να σου πω ότι ξέρω τα πάντα. Και δεν μπορώ να σου πω ότι με άνεση μπορώ να συμβουλέψω για τα πάντα. Η ουσία είναι όμως ότι αυτά που έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τους πελάτες μου, η εταιρεία τα κάνει καλά. Εμένα λοιπόν αυτό σαν επαγγελματία με καλύπτει. Δεν θα ένιωθα καλύτερα στη δουλειά που κάνω αν είχα άλλες 50.000 επιλογές. Ούτε θεωρώ ότι η δουλειά μας είναι η σύγκριση του απόλυτου κόστους, η Χ εταιρεία δίνει αυτό, η Ψ αυτό, πελάτη τι θες, εγώ θα σου βρω το καλύτερο. Δεν είναι αυτός ο ρόλος μας. Ο πελάτης ο δικός μου δεν αγοράζει το πρόγραμμα υγείας σαν πρόγραμμα υγείας. Επιλέγει να συνεργαστεί μαζί μου. Διαλέγει εμένα ώστε να τον συμβουλεύω σωστά. Εμπιστεύεται ότι θα διαχειρίζομαι αποτελεσματικά τα πάντα μέχρι τέλους”.

Supernova στο κεφάλι

-Έχεις πει ότι το MDRT είναι τεράστιο κεφάλαιο για σένα.

 «Ναι γιατί στο MDRT οφείλω πολλά. Το MDRT δεν είναι ένας τίτλος, ή ένας οργανισμός, ή και ένας τίτλος για την κάρτα. Είναι μία κουλτούρα. Είναι mindset, είναι στάση ζωής, είναι αστείρευτη πηγή ιδεών, είναι πάρα πολλά.

Το MDRT μου έμαθε μονίμως να προχωράω μπροστά, όποια κι αν είναι τα προβλήματα. Δυσκολίες, αποτυχίες, θα υπάρχουν πάντα. Κάποια τα προκαλείς εσύ και κάποια σου έρχονται μόνα σου και καλείσαι απλά να ανταπεξέλθεις. Εμένα μ’ ενδιαφέρει κάθε μέρα μου να κλείνει έχοντας την αίσθηση ότι έχω κάνει μισό, ένα τέταρτο του βήματος μπροστά. Ότι έχω προχωρήσει, δεν με έχει τραβήξει κάτι πίσω, δεν έχω αποτύχει σε όλα. Το να ξυπνήσεις την επόμενη μέρα με το βάρος του ότι τα έχεις κάνει όλα μαντάρα, πώς θα το διαχειριστείς; Ενώ αν έχεις κάτι που κλείνει την ημέρα σου στοιχειωδώς σε ισορροπία, σε κάνει την επόμενη να ξυπνάς και να έχεις διάθεση για δουλειά.

Το MDRT έχει επίσης έναν μαγικό τρόπο να σου επικοινωνεί νέα, καινοτόμα πράγματα και ταυτόχρονα να μην σε αφήνει να ξεχάσεις τα παλιά, τα βασικά. Και μπορεί στα συνέδριά του να έχει 18.000 κόσμο και άλλα 150.000 μέλη παγκοσμίως, αλλά τελικά, είναι-είμαστε- ομάδα.»

 «Κάθε φορά που πηγαίναμε σε ένα συνέδριο MDRT μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια, σε αχανείς χώρους, με λαοθάλασσα, θα έβρισκα ή θα με έβρισκαν οι άνθρωποι που είχα να δω από κοντά ένα χρόνο. Και χωρίς να έχουμε κάνει πολλά μαζί, μπορεί να παρακολουθήσαμε μαζί ένα συνέδριο, μπορεί να είχαμε φάει μαζί, να είχαμε διασκεδάσει μαζί, αλλά τελικά να έχουμε μοιραστεί στιγμές τέτοιες, που μας κάνουν να νοιώθουμε φίλοι. Το ταξίδι είναι 18 ώρες πήγαινε κι άλλες τόσες έλα, τα sessions είναι απανωτά, ο κόσμος είναι αμέτρητος, είσαι διαλυμένος από την πρώτη μέρα αλλά και τόσο εντυπωσιασμένος. Την πρώτη φορά που παρακολούθησα Συνέδριο, ένοιωθα σαν να είχε γίνει supernova στο κεφάλι μου.

 Κάτι πολύ βασικό που άκουσα από την πρώτη στιγμή, είναι το εξής: Ότι αν δεν ασχολείσαι με σένα σαν άνθρωπο και με αυτό που είσαι, δεν μπορείς να είσαι καλός επαγγελματίας. Για να είσαι ένας σωστός, αποτελεσματικός, ικανός, χαρούμενος άνθρωπος θα πρέπει να επενδύσεις σε τρία επίπεδα. Σε σένα σαν άτομο, στην επαγγελματική σου ζωή και στην κοινωνική. Μάλλον στην κοινωνία στην οποία ανήκεις – αυτό το τελευταίο δεν το είχα ακούσει ποτέ. Αν δεν είσαι ενεργό μέλος του κοινωνικού συνόλου στο οποίο ανήκεις, πώς περιμένεις αυτό το σύνολο να λειτουργεί, να βελτιώνεται, να είναι τροφοδοτικό, να δίνει πίσω; Αν δεν μαθαίνεις, αν δεν εκπαιδεύεσαι, αν δεν αναζητάς, αν δεν… εγώ προσωπικά θα σου πω, αν δεν ασχολείσαι με την τέχνη, δεν πηγαίνεις σε μουσεία, δεν ταξιδεύεις, δεν διαβάζεις, δεν δεν… Πώς θα είσαι εντός εποχής, πώς θα επικοινωνείς σωστά με τους ανθρώπους που έχεις πίσω σου; πώς θα καταλαβαίνεις τα παιδιά σου, πώς θα θα καταλαβαίνεις τον εαυτό σου; Δηλαδή πρέπει να έχεις μία αυτογνωσία, να μη θεωρείς ότι όλα τα κάνεις καλά επειδή παίρνεις μπράβο και ζήτω και μία διάκριση. Μπαίνεις στη διαδικασία να ασχοληθείς με τους ανθρώπους που σε περιβάλλουν και όχι αυτούς που είναι σημαντικοί για την καριέρα σου. Αυτούς για τους οποίους είσαι σημαντικός και εσύ. Τους δίνεις αυτό που χρειάζονται από σένα; Δεν μπορώ μόνο να τα σπάω στη δουλειά μου και να είμαι αδιάφορος για την κοινωνία στην οποία ζω και σαν άνθρωπος να μην υπάρχω. Πρέπει να υπάρχει ισορροπία σε όλα. Δεν μπορείς να είσαι αποτελεσματικός και παραγωγικός σε ένα πράγμα και να αδιαφορείς για τα υπόλοιπα.»

 «Ο οργανισμός αυτός με έχει τροφοδοτήσει και με τροφοδοτεί τόσο πολύ που νιώθω χρέος να επικοινωνώ αυτά που μου έδωσε σε ανθρώπους που μπορεί να τους κάνουν καλό στη δική τους ζωή. Γιατί ούτε εγώ το άκουσα μόνη μου, δεν το έμαθα μόνη μου. Κάποιος μου το μετέφερε και αν δεν το επικοινωνήσω κι εγώ με τη σειρά μου, η αλυσίδα θα σταματήσει και αυτό είναι κρίμα, γιατί σε εμένα τουλάχιστον, στη δική μου ζωή και σε αυτή αρκετών ανθρώπων που γνωρίζω, έχει κάνει μια τεράστια αλλαγή.

 Και η εποχή μας είναι διαφορετική πια, όπως και η δουλειά μας. Οι διαδικασίες αλλάζουν και θα αλλάξουν ακόμη περισσότερο. Για να νοιώθουμε ότι δεν μένουμε πίσω, έχουμε πολλά να κάνουμε και πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση. Όσο είσαι σε εγρήγορση, νοιώθεις ενέργεια, παραμένεις νέος και στην ψυχή και στο  μυαλό. Μόνο έτσι μπορείς να απολαμβάνεις και να χαίρεσαι και τη δουλειά σου αλλά και τη ζωή σου.!»