Χύμα και τσουβαλάτα τα είπαν για το ασφαλιστικό ενώπιον της Κυβέρνησης, οι Δημήτρης Μαζαράκης και Μιχάλης Σωτηράκος, σε πάνελ που πραγματοποιήθηκε στο πρόσφατο, παγκοσμίου κύρους, μεγάλο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Ο Πρόεδρος της ΕΑΕΕ & CEO της Metlife και ο Γενικός Διευθυντής Πωλήσεων της NN, εκπροσώπησαν επάξια την ιδιωτική ασφάλιση, μετέφεραν για μια ακόμη φορά τις πάγιες θέσεις της, αλλά και την πραγματικότητα σχετικα με την κατάσταση του υφιστάμενου συστήματος, το οποίο εν ολίγοις δεν σώζεται με τίποτα, όπως άφησαν να εννοηθεί ο καθένας με το δικό του τρόπο, παραθέτοντας μάλιστα, σημαντικά στοιχεία:
Γράφει: Νικόλας Εμμανουήλ
“Δημήτρης Μαζαράκης: Θα γίνουμε βαμπίρ και κανίβαλοι”
“Ο Αναλογιστής, λένε, είναι εκείνος που μπορεί με πάρα πολύ μεγάλη ακρίβεια να σου πει πόσοι θα πεθάνουν την επόμενη χρονιά. Όμως μόνο ο Σικελός αναλογιστής γνωρίζει και το “ποιοι” θα είναι αυτοί. Το συνταξιοδοτικό μας σύστημα προσομοιάζει λίγο αυτή την κατάσταση. Δηλαδή παρά τις παρεμβάσεις, τις μεταρρυθμίσεις και τελευταία, το νόμο του κυρίου Κατρούγκαλου που σίγουρα βελτίωσε τα οικονομικά του συστήματος, ακόμα και σήμερα δεν είναι μακροχρόνια βιώσιμο. Το μόνο που δεν ξέρουμε είναι ποιος θα είναι ο Υπουργός που θα υπογράψει μια επόμενη μεταρρύθμιση”. Με αυτό τον παραλληλισμό στην αρχή της ομιλίας του 0 Δημήτρης Μαζαράκης, θέλησε να δώσει το στίγμα του προβλήματος.
Παραθέτοντας, στη συνέχεια τα στοιχεία της μελέτης των Νεκτάριου – Τήνιου για το κρυφό αναλογιστικό χρέος του συστήματος, το οποίο δείχνει να ξεπερνά τα 700 δισεκατομμύρια σε ονομαστικές αξίες και να φτάνει τα 400 δισεκατομμύρια σε παρούσες αξίες.
“Προφανώς, κάποιους θα σας ξαφνιάσει το ύψος αυτού του χρέους αφού είναι πολύ μεγαλύτερο από το δημόσιο χρέος για το οποίο συζητάμε εάν είναι βιώσιμο ή όχι. Κάποιοι άλλοι μπορεί να το αμφισβητήσουν. Για αυτό πολλές φορές λέω ας δώσουμε όλα τα στοιχεία, όποιος τα έχει, αν η Εθνική Αναλογιστική Αρχή έχει αυτά τα στοιχεία, ας τα δώσει, για να ξέρουμε όλοι και να ξέρει και η Βουλή των Ελλήνων αν αυτά που ψηφίζει, είναι για ένα βιώσιμο σύστημα ή όχι“.
Σύμφωνα με τον κ. Μαζαράκη, η όποια λύση θα πρέπει να αντιμετωπίζει τρεις παράγοντες: 1) όλα τα αίτια που δημιούργησαν το πρόβλημα, 2) την μακροοικονομική κατάσταση της χώρας, 3) τις δημογραφικές εξελίξεις.
Ένα τέτοιο σύγχρονο σύστημα, είπε, πρέπει να στηρίζεται σε τέσσερις άξονες:
Πρώτον, στο σύστημα των τριών πυλώνων λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνή τεχνογνωσία και λαμβάνοντας υπόψη το σουηδικό μοντέλο της νοητής κεφαλοποίησης. Πρώτος πυλώνας κρατικός, υποχρεωτικός, αναδιανεμητικός, δεύτερος πυλώνας επίσης υποχρεωτικός, κεφαλοποιητικός και δίνοντας τη δυνατότητα τόσο σε public όσο και σε private pension companies να μπορούν να λειτουργήσουν. Προφανώς, ο τρίτος πυλώνας είναι ο ιδιωτικός τομέας.
Ο δεύτερος άξονας είναι η ενοποίηση όλων των φορέων του πρώτου πυλώνα με αναδιοργάνωση διαδικασιών, με απλοποίηση και ομογενοποίηση των παροχών και προφανώς, τη χρήση της τεχνολογίας για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Ο τρίτος άξονας είναι τα κίνητρα, στην παρούσα φάση τα αναβαλόμενα κίνητρα, δηλαδή να μην εισπράττει ο πολίτης την φοροαπαλλαγή των ασφαλίστρων επί του παρόντος, αλλά στη λήξη του συμβολαίου. Δήλωσε σχετικά ο κ. Μαζαράκης:
“Παρόλο που το μακροοικονομικό περιβάλλον δεν επιτρέπει, θεωρώ ότι για να υπάρξει ασφαλιστική συνείδηση και αποταμίευση στην Ελλάδα, χρειάζονται κίνητρα, αναβαλλόμενα κίνητρα. Δεν μπορούμε να δώσουμε τώρα φορολογικά κίνητρα για προγράμματα του τρίτου πυλώνα, ενδεχομένως, όμως, να μπορούσαμε να δώσουμε όταν τέτοια προγράμματα θα λήξουν στην ηλικία των 65-67, πότε θα είναι η ηλικία της συνταξιοδότησης”.
Πρότεινε τέλος, τη δημιουργία και λειτουργία μιας ανεξάρτητης αρχής, η οποία θα μελετά τις μακροοικονομικές και δημογραφικές εξελίξεις, θα εισηγείται και θα συμβουλεύει τη Βουλή και θα ενημερώνει αντικειμενικά τους πολίτες“.
Τα παραπάνω δεν αποτελούν μόνο ένα όραμα, αλλά ενέργειες, οι οποίες είναι απαραίτητο να γίνουν άμεσα πράξη. Διαφορετικά, δήλωσε ο Δημήτρης Μαζαράκης, θα βιώσουμε όσα περιγράφει “γλαφυρά” ο Μίμης Ανδρουλάκης στο βιβλίο του “Βαμπίρ και κανίβαλοι”, το οποίο κυκλοφόρησε το 2004:
“Θα έρχονται οι μεγάλες ηλικίες ως “βαμπίρ”, να “ρουφήξουν” (ασφαλιστικά) το αίμα της νέας γενιάς και η νέα γενιά ως “κανίβαλοι”, θα θέλουν να εξαφανίσουν όλους τους ηλικιωμένους”, είπε, καταλήγοντας πως το μόνο που απομένει είναι να προχωρήσουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σε μία δημιουργική συζήτηση για μια μακροχρόνια λύση στο συνταξιοδοτικό.
Μιχάλης Σωτηράκος: “Το τσουνάμι των γκρίζων μαλλιών έχει έρθει”
Η κοινωνική ασφάλιση λειτούργησε για δεκαετίες, χάρη στο baby boom, την οικονομική ανάπτυξη και το γεγονός ότι το προσδόκιμο ζωής ήταν χαμηλό, ανέφερε στην αρχή της ομιλίας του o κ. Μιχάλης Σωτηράκος, Γενικός Διευθυντής Πωλήσεων της NN Hellas, τασσόμενος φυσικά υπέρ του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα.
Ωστόσο, τα πράγματα έχουν αλλάξει και γνωρίζουμε καλά ότι ακριβώς για τους αντίστροφους λόγους “είναι αδύνατο η κοινωνική ασφάλιση να συνεχίσει να μας σώζει”: λόγω της υπογεννητικότητας, της ανεργίας και του γεγονότος ότι αυξάνει το προσδόκιμο ζωής. Είναι οξύμωρο το ότι θεωρούμε αρνητικό το τελευταίο, είπε, ενώ θα έπρεπε φυσικά να μας χαροποιεί.
“Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να πάρουμε σύνταξη που θα ήταν αρκετή, με οποιαδήποτε κυβέρνηση“, συνέχισε ο κ. Σωτηράκος. Όποια έρευνα και αν γίνεται, ο Έλληνας αισθάνεται απίστευτα απαισιόδοξος για αυτό που πρόκειται να του συμβεί όταν συνταξιοδοτηθεί. Οι ειδικοί έρχονται να μεγαλώσουν την ανησυχία μας:
Οι χρόνιες ασθένειες αποτελούν τη Νο. 1 αιτία θανάτου στη χώρα μας, κάτι που σημαίνει πως ναι μεν οι Έλληνες ζουν περισσότερο, όμως, πολλοί από αυτούς ταλαιπωρούνται από νόσους ετών, η περίθαλψη των οποίων κοστίζει πάρα πολύ ακριβά. Είπε χαρακτηριστικά:
“Η πιο ταχέως αναπτυσσόμενη ηλικιακή ομάδα είναι οι άνω των 85. Ένας στους 5 είναι άνω των 65 ετών και κάθε πέντε χρόνια κερδίζουμε ένα σε προσδόκιμο ζωής. Και τέλος από 7 προς 1 που ήταν η αναλογία στα κοινωνικά συστήματα μεταξύ εργαζομένων και συνταξιοδοτούμενων το 1950, σήμερα έχουμε φτάσει σχεδόν στο 1 προς 1. Τα στοιχεία μας επιβαρύνουν. Το great tsunami is here. Το τσουνάμι των γκρίζων μαλλιών έχει έρθει και μας παρασέρνει όλους στο πέρασμά του. Αυτή είναι μια πραγματικότητα και πρέπει να αντιδράσουμε”, επεσήμανε.
Ο κ. Σωτηράκος συνέχισε περιγράφοντας πολύ παραστατικά, τα αδιέξοδα τα οποία δημιουργεί στην καθημερινότητα της ελληνικής οικογένειας, η παρούσα κατάσταση. Είπε σχετικά:
“Ας πούμε ότι έχουμε ένα ζευγάρι με τέσσερις γονείς, οι οποίοι ζουν περισσότερα χρόνια με πολύ μικρότερη σύνταξη, κάποιοι όχι πολύ καλά στην υγεία τους. Πως θα το αντιμετωπίσουμε τώρα αυτό χωρίς τη συνεργασία των δύο φορέων; Θα πάει κάποιος από τους γονείς στο γηροκομείο; Θα πάνε και οι τέσσερις; Γίνεται; Όμως πώς αλλιώς θα επιβιώσουν; Θα έχει επαρκείς πόρους το ζευγάρι για σωστή περίθαλψη; Ή θα σπάσουμε το θεσμό του παππού και της γιαγιάς που είναι ένας από τους στυλοβάτες της ελληνικής κοινωνίας; Μα το γηροκομείο δεν είναι στη δική μας φιλοσοφία. Ένας πάει στην Ελλάδα, έντεκα πάνε στην Δυτική Ευρώπη.”
Ένα άλλο πρόβλημα είναι οι μονογονεϊκές οικογένειες με ένα ή δύο παιδιά, οι οποίες πληθαίνουν. Ο γονιός δίνει τα πάντα μέχρι και τελευταία στιγμή για το παιδί του και στο τέλος συνειδητοποιεί ότι δεν έχει κρατήσει τίποτα για τον εαυτό του, τόνισε.
Τρίτον, ως έλληνες, φημιζόμαστε ότι είμαστε αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες. Παλιά αυτό αποτελούσε λύση για τα παιδιά για να μειωθεί και το brain drain. Μπορούσαν να ακολουθήσουν και να μπουν στην επιχείρηση του πατέρα και της μητέρας. Σήμερα, όμως, ο πατέρας ή η μητέρα δε βγαίνουν στη σύνταξη γιατί δεν μπορούν. Άρα, για να μπουν στη επιχείρηση τα παιδιά, που το θέλουν και οι γονείς, η επιχείρηση θα πρέπει να μπορεί να ζει τρεις οικογένειες. Θα πρέπει δηλαδή να τριπλασιαστεί ο τζίρος για να διατηρηθεί το ίδιο επίπεδο ζωής. Ταυτόχρονα και σε άλλα επαγγέλματα οι άνθρωποι κρατιούνται από τη θέση τους γιατί αν βγουν στη σύνταξη δεν θα έχουν χρήματα για να επιβιώσουν”.
Ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης, κρατικές και μη εταιρείες, μαζί με τους κοινωνικούς φορείς, έχουν τη δυνατότητα να δώσουν λύσεις σε αυτά τα προβλήματα που είναι βαθιά κοινωνικά και που θα διογκώνονται καθώς θα περνούν τα χρόνια. Αρκεί να υπάρχει η θέληση, τόνισε ο κ. Σωτηράκος. Αμφίβολο είναι όμως, ποιός τον άκουσε πραγματικά…
(Κεντρική Φωτό: Ο κύριος Δημήτρης Μαζαράκης, διευθύνων σύμβουλος της MetLife και πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος)
No comment yet, add your voice below!