Σύμπραξη δημοσίου με ασφαλιστικές έναντι φυσικών καταστροφών – πόσο σημαντική θα ήταν εάν υπήρχε

• Σύμπραξη δημοσίου με ασφαλιστικές έναντι φυσικών καταστροφών – πόσο σημαντική θα ήταν εάν υπήρχε
• Γιατί οι ασφαλιστικές δεν ασφαλίζουν αυθαίρετα

Όπως και οι πλημμύρες στη Μάνδρα, έτσι και οι πυρκαγιές στο Μάτι κατέστρεψαν ζωές, άφησαν βαθιές ανθρώπινες πληγές. Απο κοντά, έρχονται τα προβλήματα της “επόμενης μέρας”.  

Το κλίμα και τα συναισθήματα είναι “μαύρα” και τα δάκρυα κυλούν για τους νεκρούς που μετρά (και θα μετρά για αρκετό καιρό) η Ανατολική Αττική και η Αθήνα. Εύλογα ωστόσο, πολλά στελέχη της ασφαλιστικής αγοράς σημειώνουν τις λύσεις που θα μπορούσε να δώσει την επαύριο τέτοιων ακραίων καταστάσεων, η Σύμπραξη Δημόσιου & Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) – αν υπήρχε.

Σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών μια τέτοια σύμπραξη σημαίνει ότι προσφέρεται άμεση ουσιαστική βοήθεια σε όλους τους πληγέντες, χωρίς να έχουν ιδιωτικό συμβόλαιο ασφάλισης. 

Πρώτα απ’ όλα οι ιδιωτικές ασφαλιστικές μπορούν να προσφέρουν την τεχνογνωσία στην διαδικασία καταγραφής ζημιών και καταβολής αποζημιώσεων. Επιπλέον, θα μπορούσαν να συνδράμουν και σε κεφάλαια, αντικαθιστώντας τα κρατικά επιδόματα έτσι όπως ισχύουν αυτή τη στιγμή, τα οποία και καταβάλονται με μεγάλη χρονική καθυστέρηση και φυσικά  έχουν συγκεκριμένο “ταβάνι”.

Για να συνδράμουν οι ασφαλιστικές σε κεφάλαια θα πρέπει προηγουμένως να έχει καταστεί υποχρεωτική η ασφάλιση κατοικίας  – έναντι ενός ποσού που κατά γενική ομολογία είναι εφικτό τεχνικά να είναι πάρα πολύ χαμηλό, καθιστώντας έτσι την ασφάλιση προσιτή σχεδόν σε όλους τους πολίτες. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε στην δημιουργία ενος κοινού “κορβανά” από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, απο το οποίο θα γίνονταν άμεσα εκταμίευση.

Η ΣΔΙΤ λειτουργεί αποτελεσματικά ήδη σε διάφορες άλλες Μεσογειακές χώρες όπως για παράδειγμα στην Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία. Σε κοινές περιπτώσεις, οι αποζημιώσεις είτε για μικρές ζημιές και απώλειες είτε για μεγάλες ζημιές και ολικές καταστροφές πληρώθηκαν σε διάστημα μερικών εβδομάδων μετά τα συμβάντα. Στις θανατηφόρες πυρκαγιές της Πορτογαλίας πέρυσι και πρόπερσι , οι αποζημιώσεις πληρώθηκαν μέσα σε ένα μήνα ενώ σε μεγάλες πυρκαγιές στη Ν. Γαλλία πληρώθηκαν σε διάστημα δύο-τριών εβδομάδων.

Η σημασία της συνεργασίας του Κράτους με τις ιδιωτικές ασφαλιστικές είναι τεράστια και σε επίπεδο αποζημιώσεων αλλά και σε ψυχολογικό επίπεδο. Σε επίπεδο αποζημιώσεων η ΣΔΙΤ  και κατά συνέπεια η άμεση καταβολή των αποζημιώσεων λειτουργεί αφ’ ενός ανακουφιστικά για το ασφαλισμένο αφ’ ετέρου αφήνει περισσότερο χρόνο στο Κράτος να λειτουργήσει οργανωτικά, να “ξεμπλοκάρει” χίλια άλλα ζητήματα όπως απώλειες εγγράφων και ταυτοτήτων και να μεριμνήσει για την ιατρική φροντίδα και την αποκατάσταση ζημιών. 

Ασφαλίσεις αυθαιρέτων

Κατά κανόνα οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν ασφαλίζουν αυθαίρετες κατοικίες όχι τόσο λόγω έλλειψης νομιμοποίησης αλλά επειδή η ίδια η ύπαρξη νομιμοποιητικού εγγράφου προϋποθέτει ότι το οίκημα είναι τεχνικά άρτιο, παρέχει δηλαδή μια πιστοποίηση απαραίτητη για την ανάληψη του κινδύνου.

Σε αντίθετη περίπτωση, για να ασφαλίσουν δηλαδή μη νόμιμα κτίσματα οι ασφαλιστικές, θα πρέπει προηγουμένως να κάνουν πραγματογνωμοσύνες, προκειμένου να διαπιστώσουν την τεχνική τους επάρκεια,  – την οποία όπως είπαμε συνήθως εκτιμούν ότι υπάρχει όταν τα κτίσματα έχουν κτιστεί με νόμιμες άδειες ή αποκτούν αργότερα πιστοποιητικό μη αυθαιρεσίας.

Αυτό βεβαίως σημαίνει ότι τα χιλιάδες αυθαίρετα οικήματα που βρίσκονται σπαρμένα σε δάση και παραθαλάσσια σημεία σε όλη την Ελλάδα είναι ακάλυπτα νομικά και θεσμικά από το κράτος σε περίπτωση φυσικής καταστροφής  – ταυτόχρονα βέβαια είναι πιθανότατα ακάλυπτα και απο ιδιωτικό ασφαλιστήριο, άρα στο έλεος του θεού – η καταστροφή που εκτυλίσσεται τις τελευταίες μέρες επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές για μια ακόμη φορά.

Είναι βέβαιο ότι αν οι ασφαλιστικές αποφάσιζαν να εμπλακούν ενεργά σε αυτή την υπαρκτή και σημαντική μερίδα κατοικιών, θα μπορούσαν να βοηθήσουν χιλιάδες πολίτες σε κατάσταση ανάγκης.  Ωστόσο όσοι γνωρίζουν καλά την διαδικασία εκτίμησης κινδύνου γνωρίζουν επίσης πώς ο κίνδυνος απο αυθαίρετες εργασίες, είναι αδύνατο να εκτιμηθεί, ακριβώς γιατί δεν έγινε σύμφωνα με κοινά στάνταρ και προδιαγραφές και δεν υπακούει σε κανόνες. Για να εκτιμήσουν ένα αυθαίρετο οίκημα οι ασφαλιστικές θα πρέπει να προβούν σε εκπόνηση μελετών, σχεδίων, δομικών παρεμβάσεων  – εργασίες που ως γνωστόν ανήκουν σε άλλα γνωστικά πεδία όπως η αρχιτεκτονική, η μηχανική κ.α.