Skip to content

Τ. Γιαννίτσης: Θα ήμασταν σε πολύ διαφορετικό σημείο, εάν η αύξηση των δαπανών για το ασφαλιστικό την 20ετία δεν είχε οδηγήσει σε τόσο μεγάλη αύξηση του χρέους (vid)

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΑΒΑΛΑ

Η δυσανάλογα πολύ μεγάλη αύξηση του χρέους της χώρας την τελευταία 20ετία ως απόρροια ανάγκης χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος -με αύξηση μάλιστα των φόρων μετά το 2010- ευθύνεται για τη δημοσιονομική θέση της χώρας ακόμα και σήμερα, εκτιμά ο πρώην υπουργός Εργασίας και ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου, Τάσος Γιαννίτσης, σε συνέντευξή του στο underwriter.gr.

Ο επιστήμονας του οποίου το όνομα είναι ευθυγραμμισμένο με τις προσπάθειες επίλυσης του ασφαλιστικού ζητήματος της χώρας καθώς μνημονεύονται ακόμα οι εισηγήσεις που έκανε τότε ως υπουργός Εργασίας για την ανάγκη ήπιας προσαρμογής προτού διογκωθεί το πρόβλημα, παραδέχθηκε ότι θα ευχόταν να είχε δοθεί μια ουσιαστική λύση ώστε τώρα τα προβλήματα να είναι πιο ήπια και διαχειρίσιμα, αλλά και να μην είχε οδηγηθεί η χώρα στη δύσκολη και επώδυνη διαχείριση της κρίσης του 2009.

O κ. Γιαννίτσης, θέλοντας να δείξει την άμεση συσχέτιση της αύξησης του χρέους της Ελλάδας με αυτή των δαπανών του κράτους για το ασφαλιστικό, κατά την τελευταία 20ετία, σημείωσε ότι από το 2000 έως το 2019, οι δαπάνες του κράτους για την χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας ανήλθαν στα 290 δισ. ευρώ, την ώρα που το ίδιο χρονικό διάστημα η αύξηση του χρέους ήταν περίπου 310 δισ. ευρώ.

«Αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί κανείς να το παραγνωρίσει διότι η Ελλάδα θα ήταν σε πολύ διαφορετικό σημείο τόσο στη φάση της κρίσης, όσο και σήμερα εάν η αύξηση των δαπανών του ασφαλιστικού δεν είχαν οδηγήσει σε τόσο μεγάλη αύξηση του χρέους, αλλά σε μια πολύ πιο λογική και χαμηλότερη. Θα ήμασταν σε άλλη όχθη πραγμάτων, δεν θα είχαμε φθάσει στα μνημόνια και στην κατάρρευση αυτή», τόνισε.

Έδειξε, ωστόσο, ακόμα πιο προβληματισμένος από το γεγονός ότι παρόλο που έγιναν όλες αυτές οι περικοπές των συντάξεων σε ατομικό επίπεδο, «οι δαπάνες του ασφαλιστικού έχουν διογκωθεί πολύ περισσότερο από ο,τι ήταν, καθώς όλα αυτά τα χρόνια αφέθηκε να βγει στη σύνταξη ένας τεράστιος αριθμός, εκατοντάδες χιλιάδες με πρόωρες συντάξεις, και επομένως όταν ο αριθμός των συνταξιούχων είναι πολύ μεγαλύτερος από ο,τι αυτός που ήταν, η τελική δαπάνη γίνεται ακόμα μεγαλύτερη».

Μετά το 2010, μάλιστα -επισήμανε- και δεδομένου ότι το κράτος δεν μπορούσε να προσφύγει στον εξωτερικό δανεισμό για την χρηματοδότηση των αναγκών του ασφαλιστικού, η χώρα ανάγκαστηκε να αυξήσει τους φόρους και να μειώσει τις δαπάνες για επενδύσεις, αλλά και για κοινωνικές δαπάνες.

«Τότε είχαμε κυρίως το ασφαλιστικό, πλέον έχουμε να αντιμετωπίσουμε παράλληλα πολλά ακόμα θέματα»

Ο κ. Γιαννίτσης παράλληλα εκτίμησε ότι η παρούσα χρονική συγκυρία κάθε άλλο παρά ευνοϊκή είναι σε σχέση με την περίοδο κατά την οποία οι εισηγήσεις του δεν εισακούστηκαν, καθώς η χώρα έχει να αντιμετωπίσει πληθώρα κρίσιμων ζητημάτων.

Παραθέτοντας το πλήθος των θεμάτων που καθιστούν το ασφαλιστικό ακόμα πιο πολύπλοκο, ανέφερε τόσο τη γήρανση του πληθυσμού, την ανεργία, που όπως είπε είναι πολύ πιο μεγάλη από ο,τι τότε, αλλά και τα θέματα εξωτερικής πολιτικής με την Τουρκία, των καινούργιων τεχνολογιών και τις αλλαγές στο μοντέλο απασχόλησης, που απαιτούν πρόσθετους χρηματοδοτικούς πόρους.

Έκανε μάλιστα ειδική μνεία στην κλιματική αλλαγή, για την οποία είπε ότι «σκεπάζει τα πάντα. Όλα τα άλλα, μπροστά στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής είναι παρανυχίδα».

«Το ασφαλιστικό οδηγεί τους νέους είτε στο εξωτερικό, είτε στην ιδιωτική ασφάλιση, είτε στην παραοικονομία»

Περιγράφοντας την προοπτική που δίνει το ασφαλιστικό σύστημα στις νεότερες γενιές της Ελλάδας, σημείωσε ότι ουσιαστικά αυτό που ζητάει το κράτος από αυτές είναι να πληρώσουν με κάποιο τρόπο το χρέος της χώρας που φθάνει στο 205% του ΑΕΠ της.

«Έχουμε ένα ασφαλιστικό που είναι αβέβαιο το τι θα δώσει στους νέους και το αποτέλεσμα είναι πως είτε θα φύγουν στο εξωτερικό, είτε θα κοιτάξουν να εισφοροδιαφύγουν και να φοροδιαφύγουν και να μην πληρώνουν εισφορές, ώστε, τουλάχιστον, να έχουν ένα εισόδημα μεγαλύτερο σε σχέση με αυτό που θα είχαν εάν πλήρωναν τις εισφορές. Αλλά αυτό σημαίνει ότι μένουν ανασφάλιστοι, ότι όσοι (λίγοι) έχουν δυνατότητα θα πάνε στην ιδιωτική ασφάλιση, άρα έμμεσα τους σπρώχνεις να ιδιωτικοποιήσουν οι ίδιοι το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης», τόνισε.

Εκτίμησε μάλιστα ότι ένα κομβικό ζήτημα που έχει να αντιμετωπίσει δημογραφικά η χώρα είναι ότι δεν γερνάει απλά ο πληθυσμός της, αλλά παράλληλα μειώνονται οι γεννήσεις, κάνοντας την κάθε επόμενη γενιά μικρότερη αριθμητικά σε σχέση με την προηγούμενη.

«Όταν οι καινούργιες γενιές απασχολούμενων είναι μικρότερες συστηματικά από τις γενιές που προηγούνται, τότε εξ ορισμού θα έχεις το φαινόμενο ότι ο συνταξιούχος σήμερα θα παίρνει λιγότερα από αυτά που έδωσε στο παρελθόν για αυτούς που προηγήθηκαν, και ο εργαζόμενος σήμερα θα δίνει περισσότερα στον συνταξιούχο από αυτά που θα πάρει ο ίδιος αύριο. Δηλαδή εμπεδώνεις ένα άδικο σύστημα το οποίο δεν έχει εύκολη λύση», υπογράμμισε.

«Το πρόβλημα με το κεφαλαιοποιητικό σύστημα είναι η αστάθεια στις χρηματαγορές, αλλά θα το δεχτεί η κοινωνία»

Σχολιάζοντας την συζήτηση που γίνεται σχετικά με την υιοθέτηση κεφαλαιοποιητικού συστήματος στις επικουρικές συντάξεις, εξήγησε ότι το βασικό πρόβλημα έγκειται στην μεγάλη αστάθεια που υπάρχει στις χρηματαγορές.

«Το βασικό πρόβλημα που βλέπω είναι η αστάθεια στις διεθνείς χρηματαγορές. Κάθε 10, 12, 15 χρόνια βλέπει κανείς ότι υπάρχει μεγάλη αστάθεια στις κεφαλαιαγορές, πέφτουν τα χρηματιστήρια, και πρέπει να βρεθεί τρόπος για να διασφαλίσει κανείς ένα δίχτυ ασφαλείας για τους ανθρώπους που εξαρτάται η σύνταξή τους από μετοχές και ομόλογα. Άμα είναι γενικό το κραχ και η κρίση των διεθνών χρηματοοικονομικών συστημάτων εκεί είναι μικρά τα περιθώρια. Μπορεί να υπάρχουν περιθώρια, αλλά θεωρώ ότι είναι ένα πολύ ευαίσθητο σημείο που θα έπρεπε κανείς να δει», είπε.

Μετέφερε ωστόσο την αίσθησή του ότι από τη στιγμή που οι επικουρικές συντάξεις φθάνουν μόνο στο 10% της δαπάνης του ασφαλιστικού συστήματος, η κοινωνία θα δεχθεί το κεφαλαιοποιητικό σύστημα, ταυτόχρονα όμως στάθηκε στον ρόλο που διαδραματίζουν στην καθοδήγηση της κοινής γνώμης τα μηνύματα που εκπέμπουν τόσο σύσσωμες οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας, όσο και οι ειδικοί επιστήμονες και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

«Η κοινωνία σε μεγάλα ή μικρότερα ζητήματα διαμορφώνει απόψεις ανάλογα και με το πλαίσιο που διαχέεται από πάνω, και δεν αναφέρομαι μόνο στην κυβέρνηση, αλλά σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις, τις οργανωμένες κοινωνικές δυνάμεις, και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Αν η ‘επάνω πλευρά’ θέλει να δώσει μια σωστή εικόνα του προβλήματος και των καταστάσεων και των προοπτικών, θα επηρεαστεί αντίστοιχα η ελληνική κοινωνία», τόνισε με έμφαση.

«Δεν βλέπω ΣΔΙΤ στην Υγεία αλλά με αναποτελεσματικό ΕΣΥ θα το ζητήσει η ίδια η κοινωνία»

Ερωτηθείς για το εάν θεωρεί πιθανές τις συμπράξεις Δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ο κ. Γιαννίτσης απάντησε ότι δεν είναι για αυτόν μια ισχυρή πιθανότητα, πρόσθεσε όμως ότι αυτό βρίσκεται και σε άμεση εξάρτηση από την αποτελεσματικότητα που θα έχει το Εθνικό Σύστημα Υγείας και η εξυπηρετικότητα που θα αναδύει ως αίσθηση και υπηρεσίες προς τον πολίτη.

«Δεν βλέπω πολύ πιθανό να υπάρξουν συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα στο θέμα της ασφάλισης της υγείας, αλλά θα έλεγα ότι οι πιθανότητες μπορεί να αυξάνονται αν αφήνουμε -και αυτό πιάνει όλους- το σύστημα να λειτουργεί με ανορθόλογο τρόπο, να εκτοξεύει τις δαπάνες με ανορθόλογο τρόπο προς τα πάνω και να λειτουργεί προς όφελος συγκεκριμένων συμφερόντων. Τότε, προφανώς, αυξάνει η αντίδραση του κόσμου και της κοινωνίας, η οποία θεωρεί ότι πληρώνει για ένα σύστημα χωρίς να έχει την κατάλληλη ανταπόδοση. Η κοινωνία θα δεχθεί να στηρίζει ένα σύστημα υγείας το οποίο θα καλύπτει ο προϋπολογισμός, αλλά αυτό θα πρέπει να λειτουργεί με ορθολογικούς κανόνες και να κοιτάζει να εξυπηρετήσει τον κόσμο, την κοινωνία, και όχι τον εαυτό του», τόνισε.

Και κατέληξε: «Αν το σύστημα λειτουργεί αποτελεσματικά και ορθολογικά, καμία κυβέρνηση δεν θα έχει τη δικαιολογία να πει ότι θα πάω σε ιδιωτικές λύσεις. Αν δεν λειτουργεί, τότε η κοινωνία η ίδια θα απαιτεί και θα πιέζει για μια διαφορετική οργάνωση του συστήματος».

1 Comment

  1. Avatar

    Μακάρι να είχαν εισακουσθεί νωρίτερα οι προτάσεις του και οι λύσεις που έδινε, για το πιο σύνθετο και δισεπίλυτο πρόβλημα της κοινωνίας μας τα τελευταία 20 χρόνια…!!!


Add a Comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *