ICAP CRIF: Credit Risk Management Conference

Με κύριο μήνυμα το “Credit Risk in the Age of ESG and Sustainable Finance”, πραγματοποιήθηκε υβριδικά, το 15ο συνέδριο Credit Risk Management, της ICAP CRIF στο οποίο συμμετείχαν πάνω από 400 Στελέχη από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ο Νικήτας Κωνσταντέλλος, Group President and CEO, ICAP CRIF, άνοιξε τις εργασίες του συνεδρίου και μίλησε για τη δυναμική του πιστωτικού κινδύνου στην Ελληνική Οικονομία καθώς και τη σημαντικότητα του ESG στις εταιρείες, σήμερα.

Δηλωση Ν. Κωνσταντέλλου

“Η ICAP CRIF, η μόνη αναγνωρισμένη εταιρεία αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας στην Ελλάδα, έχει παράσχει τα τελευταία 10 χρόνια Αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας σε 5.700 επιχειρηματικές οντότητες με συνολικό ενεργητικoύ που υπερβαίνει τα €200 δις. Το μειούμενο ποσοστό αθέτησης υποχρεώσεων και ο αυξανόμενος λόγος αναβάθμισης προς υποβάθμιση που καταγράφει η ICAP CRIF το τελευταίο διάστημα, σηματοδοτούν την οικονομική ανάκαμψη μετά από χρόνια ύφεσης, λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της πανδημίας. Ωστόσο, η παρουσία ενεργειακής κρίσης και πληθωριστικών πιέσεων μπορεί να εμποδίσει μερικώς τις δυνατότητες ανάκαμψης. Μελλοντικά το υπό εξέταση κανονιστικό πλαίσιο ESG θα φέρει προκλήσεις, ενώ τα κριτήρια ESG αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αξιολόγηση της πιστωτικής ποιότητας.”

Ακολούθησε ο χαιρετισμός του Γεράσιμου Τζέη, Managing Director, Atradius Greece, ο οποίος αναφέρθηκε στην ουσία ενσωμάτωσης των ESG χαρακτηριστικών στα KPIs των εταιρειών και να δοθεί προτεραιότητα στην εφαρμογή τους, όχι ως πολυτέλεια αλλά ως αναγκαιότητα.

Ο κεντρικός ομιλητής του συνεδρίου, Χρήστος Μεγάλου, Διευθύνων Σύμβουλος, Τράπεζα Πειραιώς, μίλησε για την «πράσινη» συμφωνία, η οποία αφορά μία δέσμη πρωτοβουλιών που θέλουν να θέσουν την Ευρώπη σε τροχιά προς την πράσινη μετάβαση. Το οικονομικό μοντέλο της χώρας πρέπει να αλλάξει για να καταστεί εφικτή η μετάβαση. Το τραπεζικό σύστημα καλείται να παίξει ουσιαστικό ρόλο στη διοχέτευση κονδυλίων στον ιδιωτικό τομέα, με τη μορφή πιστώσεων, υπό το νέο πλαίσιο κριτηρίων.

Μακροοικονομική και Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα κατά τη Μετάβαση στη Βιωσιμότητα ESG

Η Μιράντα Ξαφά, Διευθύνουσα Σύμβουλος, E.F. Consulting Ltd., στην ομιλία της αναφέρθηκε στο σπάνιο επεισόδιο συντονισμένης περιοριστικής πολιτικής που διανύει η παγκόσμια οικονομία, καθώς ανακάμπτει από την πανδημία αλλά πλήττεται από την ενεργειακή κρίση. Τα αίτια του πληθωρισμού είναι εν μέρει διαρθρωτικά, καθώς οι εφοδιαστικές αλυσίδες μετατοπίζονται από την αποδοτικότητα στην ανθεκτικότητα. Η παρούσα συγκυρία δεν ευνοεί την πράσινη μετάβαση, εφόσον οι κυβερνήσεις μοιράζουν επιδοτήσεις και ξανανοίγουν εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα για να μετριάσουν τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης. Στον τραπεζικό τομέα, το πλαίσιο για την ταξινόμηση και stress testing των κλιματικών κινδύνων βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ συγχρόνως αναζητούνται νέες πηγές χρηματοδότησης πράσινων επενδύσεων μέσω ενσωμάτωσης κριτηρίων ESG στην επενδυτική στρατηγική των θεσμικών επενδυτών.

Ακολούθησε panel, στο οποίο συμμετείχαν οι Γιώργος Παγουλάτος, Γενικός Διευθυντής ΕΛΙΑΜΕΠ, Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας OΠΑ, Γιώργος Κρεμλής, Διευθυντής ε.τ. της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μέλος του Περιβαλλοντικού και Κοινωνικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης, Μιράντα Ξαφά, Διευθύνουσα Σύμβουλος, E.F. Consulting Ltd, Γεράσιμος Τζέης, Managing Director, Atradius Greece. Στο πάνελ αναφέρθηκε ότι η ελληνική οικονομία έχει πληγεί όχι μόνο λόγω του πολέμου της Ουκρανίας αλλά και λόγω της μείωσης των συναλλαγών μεταξύ των χωρών της Ευρώπης. Η Ευρώπη για να μπορέσει να ανταπεξέλθει θα πρέπει να λειτουργήσει τάχιστα προς τη βιωσιμότητα, προστατεύοντας τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Μακροπρόθεσμα η οικονομία πρέπει να λειτουργήσει κυκλικά για να φτάσουμε στην «πράσινη» μετάβαση. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο και με το REPowerEU, υπάρχουν συγκεκριμένα μέτρα τα οποία και εμείς έχουμε υιοθετήσει ως χώρα, μέτρα που ενδιαφέρουν τις επιχειρήσεις, οι οποίες καλούνται να υιοθετήσουν τα σχέδια κυκλικής οικονομίας, ουσιαστικά διευρύνοντας το πλαίσιο ESG.

Η Σχέση Πιστωτικών και ESG Κινδύνων κατά τη Μετάβαση στη Βιωσιμότητα ESG

Η ομιλία του Γιώργου Χριστοδουλάκη, Εκτελεστικό Μέλος ΔΣ και Επικεφαλής Credit Rating Agency, ICAP CRIF, αναφέρθηκε στον προσδιορισμό και στην ποσοτική πρόβλεψη των κινδύνων ESG καθώς και στη συμπληρωματικότητα μεταξύ μετρήσεων συμμόρφωσης και κινδύνου, παρουσίασε συγκεντρωτικά αποτελέσματα αξιολογήσεων για το 2022 για μια μεγάλη σειρά από Ευρωπαϊκούς τομείς όπου αναλύθηκε η διαβάθμιση μεταξύ κλάδων. Τέλος ανέλυσε τα κανάλια ουσιαστικής αιτιώδους σχέσης μεταξύ κινδύνων ESG και πιστωτικών κινδύνων.

Ο Giorgio Costantino, Executive Director of Global Transformation Services, CRIF, ανέφερε ότι το μέλλον στην οικονομία είναι sustainable και πως το ESG είναι ένα νέο trend το οποίο είναι απαραίτητο και πρέπει να προστεθεί στα KPI’s μίας επιχείρησης. Η πιστοποίηση βιωσιμότητας για τις εταιρείες από τη μία πλευρά και η αξιολόγηση βιωσιμότητας από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι οι μοχλοί για να ξεκλειδωθούν τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει μια τέτοια μετάβαση. Η χρηματοδότηση βιωσιμότητας γίνεται μια «υποχρεωτική ευκαιρία» για να καταστεί δυνατή μια βιώσιμη ανάπτυξη μακροπρόθεσμα. Σε αυτό το σενάριο, οι προηγμένες αναλύσεις και δεδομένα θα παίξουν το ρόλο των κρίσιμων δυνάμεων. Οι τράπεζες είναι οι πρώτες που ακολούθησαν αυτή την πορεία.

Η Heather Gibson, Director-Advisor, Bank of Greece, ανέφερε πως όπως η ίδια, έτσι και οι υπόλοιποι ως επόπτες θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι κίνδυνοι ESG αντιμετωπίζονται από τις τράπεζες εντός των διαφόρων κατηγοριών κινδύνου που αναγνωρίζουν τώρα – πιστωτικός κίνδυνος, κίνδυνος αγοράς, κίνδυνος ρευστότητας κ.λπ. Οι κίνδυνοι ESG δεν αποτελούν νέους κινδύνους, αλλά αντιμετωπίζονται πλέον συστηματικά και συνολικά. Έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος σε επίπεδο προληπτικής εποπτείας, αλλά έχουν ακόμη δρόμο μπροστά τους – χρειάζονται κοινοί ορισμοί και ταξινομήσεις, ενώ διαφαίνεται η προοπτική κεφαλαιακής ελάφρυνσης. Τέλος, θα χρησιμοποιηθούν και άλλα εργαλεία, όπως η προσομοίωση ακραίων καταστάσεων για να αξιολογήσουν τον βαθμό στον οποίο οι τράπεζες προστατεύονται από κινδύνους ESG.

Ακολούθησε πάνελ, στο οποίο συμμετείχαν οι, Heather Gibson, Director-Advisor, Bank of Greece, Μιχάλης Χαραλαμπίδης, Chief Risk Officer, HFSF, Αλέξανδρος Μπένος, Οικονομικός Διευθυντής, Cenergy Holdings. Στο πάνελ αναφέρθηκε ότι οι μεγάλες εταιρείες δεν έχουν ακόμα κίνητρο για χρήση του ESG, ενώείναι αρκετά κοστοβόρο για εκείνες. Επίσης επειδή ο όρος δεν είναι ακόμη απόλυτα κατανοητός, υπάρχει κίνδυνος για greenwashing. Τα κράτη αργούν να μεταβούν προς τη βιωσιμότητα καθώς τα κόστη είναι μεγάλα αλλά αυτό θα έχει αντίθετα αποτελέσματα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα καθώς η αλλαγή θα είναι απότομη και με μεγαλύτερα κόστη. Θα πρέπει να υπάρξει κίνητρο από τις τράπεζες με χρηματοδοτήσεις.

Η Πρόκληση της Πρόσβασης σε Εταιρικές Πιστώσεις ESG

Τη σημαντικότητα των ESG παραγόντων και των αρχών της Βιώσιμης Χρηματοδότησης και τον τρόπο που αυτοί επηρεάζουν την αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου για τις Τράπεζες ανέλυσε ο Λευτέρης Οικονομίδης, Group Chief Credit Officer, Eurobank. Βασικός παράγοντας που επιταχύνει την ενσωμάτωση των ESG παραγόντων αποτελεί το εποπτικό πλαίσιο, σύμφωνα με το οποίο οι Τράπεζες καλούνται να αναπτύξουν σχέδια δράσης για την ενσωμάτωση των κλιματικών κινδύνων καθώς και να ενσωματώσουν ESG κριτήρια στις χρηματοδοτήσεις. Συμπερασματικά ο κ. Οικονομίδης τόνισε ότι η Eurobank, χωρίς να αποκλείει καμία εταιρεία από τη πρόσβαση στη χρηματοδότηση, έχει θέσει ως βασικό άξονα την υποστήριξη των πελατών της στην ESG μετάβαση τους και την κάλυψη των αναγκών της Αγοράς σε θέματα ESG ενώ παράλληλα λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την ικανοποίηση των εποπτικών απαιτήσεων.

Ακολούθησε πάνελ στο οποίο συμμετείχαν, οι Αθανάσιος Βλαχόπουλος, General Manager, Corporate & Investment Banking, Όμιλος Τράπεζας Πειραιώς, Παντελής Τζωρτζάκης, Αντιπρόεδρος Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, Ανδρέας Ταπραντζής, Διευθύνων Σύμβουλος, Avis και Λευτέρης Οικονομίδης, Group Chief Credit Officer, Eurobank. Σε αυτό το πάνε τονίστηκε ο καθοριστικός ρόλος των τραπεζών, έχοντας την ευθύνη, την υποχρέωση και τη δυνατότητα για το πως θα εκπαιδεύσουν τους πελάτες τους και πως από τα δικά τους operations θα πάμε στο net zero, ποιον χρηματοδοτείς και με τι κριτήρια. Αναφέρθηκε, επίσης, ότι οι τράπεζες είναι έτοιμες να χρηματοδοτήσουν τις εταιρείες, με καινοτόμα προγράμματα τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν επιδοτούμενα κίνητρα. Συνολικά, εκφράστηκε η εκτίμηση ότι τα κριτήρια ESG, κατά την εξέλιξή τους, θα δώσουν στις τράπεζες μια καλύτερη κρίση για τις εταιρίες και για το πως θα αυτές θα ανταπεξέλθουν στο μέλλον.

Η Γένεση των Εταιρικών ESG Χρεογράφων και Τιτλοποιήσεων

O Γιώργος Χριστοδουλάκης, Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. και Επικεφαλής Credit Rating Agency, ICAP CRIF αναφέρθηκε στην προέλευση των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων κινήτρων για την προσφορά και ζήτηση εταιρικών χρεογράφων ESG, παρουσίασε συγκεντρωτικά εμπειρικά αποτελέσματα για το βαθμό αποτίμησης των κινδύνων για μια μεγάλη σειρά από Ευρωπαϊκούς τομείς κατά την περίοδο 2015-2021, καθώς ανέλυσε και τον τρόπο συνεκτίμησης των αξιολογήσεων κινδύνων ESG κατά τη διαδικασία απόδοσης πιστωτικών αξιολογήσεων εταιρειών και εταιρικών ομολόγων και χρεογράφων δομημένων χρηματοδοτήσεων.

Ακολούθησε πάνελ στο οποίο συμμετείχαν οι Δήμητρα Κρούσκα, Head of Investment Banking, Εθνική Τράπεζα, Παναγιώτης Αντωνόπουλος, Αντιπρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, Alpha Asset Management MFMC, Κρις Αίσωπος, Διευθύνων Σύμβουλος, Alpha Trust και Γιώργος Χριστοδουλάκης, Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. και Επικεφαλής Credit Rating Agency, ICAP CRIF. Σε αυτό το πάνελ η σχέση κινδύνου – απόδοσης των ESG επενδύσεων και ομολόγων και η σημασία της για τη μετάβαση των εταιρειών/τραπεζών προς τη βιωσιμότητα μέσω των κεφαλαιαγορών. Επιπροσθέτως, αναφέρθηκε ότι υπάρχει μεγάλη επιτάχυνση στην ανάπτυξη των κοινωνικών και βιώσιμων ομολόγων, καθώς έχει βοηθήσει η κρίση της πανδημίας για την ώθηση τους. Κάθε χρόνο ξεπερνάμε τη προηγουμένη εκτίμηση με τα ομόλογα, το οποίο είναι θετικό γιατί υπάρχει αυξημένη ζήτηση από τους επενδυτές που φαίνεται να έχουν ευαισθητοποιηθεί αρκετά. Τέλος αναλύθηκαν διεξοδικά οι προϋποθέσεις έκδοσης εταιρικών χρεογράφων ESG στο πλαίσιο διαδικασιών επενδυτικής τραπεζικής.

Νομικό και Κανονιστικό Πλαίσιο Διαχείρισης ESG στις Πιστώσεις και Επενδύσεις για Μεγάλες και Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις

Στο απογευματινό workshop του Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τη δικηγορική εταιρεία «Τσιμπανούλης & Συνεταίροι» συμμετείχαν ο Δρ. Δημήτρης Τσιμπανούλης, Διευθύνων Εταίρος της δικηγορικής εταιρείας, που συντόνισε και τη συζήτηση, καθώς και οι Γιώργος Κρεμλής, Διευθυντής ε.τ. της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Σύμβουλος του Πρωθυπουργού σε θέματα ενέργειας και προστασίας του περιβάλλοντος, Χαρίλαος Μερτζάνης, Καθηγητής χρηματοοικονομικών, Κωνσταντίνος Δημόπουλος, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και οι δικηγόροι Διονυσία Ξηρόκωστα και Νίκος Κοντιζάς, εξειδικευμένοι σύμβουλοι της «Τσιμπανούλης & Συνεταίροι».

Οι ομιλητές συζήτησαν για το νομοθετικό πλαίσιο των βιώσιμων επενδύσεων και ανέλυσαν πρακτικά ζητήματα που ανακύπτουν κατά την εφαρμογή του. Καλύφθηκε ευρεία γκάμα θεμάτων, όπως η σημασία του Κανονισμού Taxonomy για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων, οι απαιτήσεις που δημιουργεί το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τα πιστωτικά ιδρύματα, τους διαχειριστές κεφαλαίων και τους εκδότες χρηματοπιστωτικών προϊόντων, η σημασία του greenwashing και οι τρόποι αντιμετώπισης του, ο τρόπος που η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και οι τράπεζες αξιολογούν τις επενδύσεις ως σύμφωνες με τα κριτήρια ESG, καθώς και o τρόπος με τον οποίο οι ελληνικές εταιρίες ενσωματώνουν τα κριτήρια αυτά στη λειτουργία τους.

Το συνέδριο της ICAP CRIF, Credit Risk Management, τελεί υπό την Αιγίδα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών

Χορηγοί του Συνεδρίου Μέγας Χορηγός: Atradius

Διακεκριμένος Χορηγός: Τράπεζα Πειραιώς

Χορηγός: KPMG

Υποστηρικτές: Αρχειοθήκη, Athens International Airport, Arian Maritime, CPA Auditors, Drop, HAT (Σύνδεσμος Ελλήνων Χρηματοοικονομολόγων), Marsh, Green Properties, Majar, Πiτσιας Market, Τεχνική Μηχανική, Up Hellas

Media Partner: Η ΝΑΥΤΕMΠΟΡΙΚΗ, naftemporiki.gr

Χορηγοί Επικοινωνίας: Ασφαλιστικό Marketing, advertising.gr, banks.com.gr, BNB Daily, ΒusinessΝews.gr, Business Today, crisis monitor, dimoprasion.gr, ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ & ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ, Ethos Media, FNB Daily, SMEs daily, INSURANCE DAILY NEWS, ΧΡΗΜΑ

(Στην κεντρική φωτογραφία ο Νικήτας Κωνσταντέλλος, Group President and CEO, ICAP CRIF)