ΕΑΕΕ: Εκτίμηση των ασφαλιστικών ζημιών από τις κακοκαιρίες του Σεπτεμβρίου

Η ΕΑΕΕ ολοκλήρωσε την έρευνα μεταξύ των Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων σχετικά με την πρώτη εκτίμηση των ζημιών που προκλήθηκαν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα (κακοκαιρία Daniel: βροχοπτώσεις – πλημμύρες) που επικράτησαν στην Ελλάδα (με ιδιαίτερη ένταση σε Θεσσαλία, Πελοπόννησο κ.ά.) την περίοδο 5 – 8 Σεπτεμβρίου 2023.

Η κακοκαιρία Daniel ήταν ακραίο καιρικό φαινόμενο με ισχυρές βροχές και καταιγίδες που έπληξε αρχικά την Ελλάδα, την Βουλγαρία και την Τουρκία και στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς την Λιβύη. Η μεγάλη ένταση των βροχοπτώσεων είχε ως αποτέλεσμα τεράστιες υλικές καταστροφές και τον θάνατο 17 ανθρώπων στην Ελλάδα.

Η κακοκαιρία ξεκίνησε στις 4 Σεπτεμβρίου 2023 από το Ιόνιο Πέλαγος. Τις επόμενες ημέρες το φαινόμενο κορυφώθηκε στον κάμπο της Θεσσαλίας προκαλώντας μεγάλες και εκτεταμένες πλημμύρες, με τις πλημμυρισμένες εκτάσεις σύμφωνα με δορυφορικές μετρήσεις να φθάνουν τα 720.000 στρέμματα1.

Τα αθροιστικά ύψη βροχόπτωσης στη Θεσσαλία ήταν μεγαλύτερα έως και πολλαπλάσια, σε σχέση με εκείνα που είχαν καταγραφεί κατά τη διάρκεια του Μεσογειακού Κυκλώνα Ιανού (17-20/09/2020), καθώς και οι δυο κακοκαιρίες προκάλεσαν εκτεταμένες πλημμύρες και τεράστιες καταστροφές στην ευρύτερη περιοχή. Στο διάγραμμα2 που ακολουθεί καταγράφονται τα μεγαλύτερα αθροιστικά ύψη βροχόπτωσης της κακοκαιρίας Daniel (κόκκινες ράβδοι) σε σχέση με εκείνα του Ιανού (μπλε ράβδοι) των 10 μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr .

Ισχυρές καταιγίδες σημειώθηκαν και στην Αττική. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, το μεγαλύτερο ύψος βροχής από τα μεσάνυχτα (00:00) έως νωρίς το βράδυ (21:30) της Τετάρτης 06/09 σημειώθηκε στην Αίγινα με 136 mm, ενώ το ύψος βροχόπτωσης στο κέντρο της Αθήνας (Γκάζι) έφτασε τα 55 mm. Στο χάρτη3 που ακολουθεί αποτυπώνεται η γεωγραφική κατανομή των αθροιστικών βροχοπτώσεων στις 6 Σεπτεμβρίου όπως καταγράφηκαν από 84 μετεωρολογικούς σταθμούς.

Η έρευνα

Στόχος της έρευνας ήταν η καταγραφή της πρώτης εκτίμησης των ζημιών (σε πλήθος και σε ποσό) των ασφαλίσεων περιουσίας και αυτοκινήτων, που είχαν αναγγελθεί στις Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις, εξ’ αιτίας των συγκεκριμένων φαινομένων.

Ειδικότερα, η έρευνα περιέλαβε τον γεωγραφικό προσδιορισμό των ασφαλισμένων κινδύνων και των ζημιών (σε επίπεδο πόλης ή περιοχής) με την χρήση του ταχυδρομικού κώδικα του ασφαλισμένου ακινήτου ή του τόπου ζημιάς (για αυτοκίνητα). Τα ακίνητα κατηγοριοποιήθηκαν περαιτέρω σε κατοικίες, εμπορικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ξενοδοχεία, τεχνικά έργα, έργα υποδομών εν λειτουργία, φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις και αγροτικές εγκαταστάσεις .

Στην έρευνα συμμετείχαν με τις απαντήσεις τους 24 Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις, οι οποίες εκτιμάται ότι αθροίζουν το 97% της παραγωγής των ασφαλίσεων περιουσίας4. Η πρώτη εκτίμηση των ανωτέρω επιχειρήσεων από τις αναγγελίες των ζημιών συνολικά αναφέρεται σε 7.426 ζημιές, το ύψος των οποίων εκτιμάται συνολικά σε 372 εκατ.€. Από αυτές, 5.138 ζημιές αφορούσαν τις ασφαλίσεις περιουσίας (εκτίμηση αποζημιώσεων 364 εκατ. €), 2.278 ζημιές τις ασφαλίσεις αυτοκινήτων (εκτίμηση 7,7 εκατ. €), 6 ζημιές τις ασφαλίσεις σκαφών (εκτίμηση 43 χιλ. €) και 4 ζημιές τις ασφαλίσεις μεταφορών (εκτίμηση 61,5 χιλ. €).

Α. Ασφαλίσεις περιουσίας

Οι συμμετέχουσες στην έρευνα Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις δήλωσαν ζημιές σε ακίνητα σε όλες τις κατηγορίες (κατοικίες, εμπορικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ξενοδοχεία, τεχνικά έργα, έργα υποδομών εν λειτουργία, φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις και αγροτικές εγκαταστάσεις ) των οποίων η συνολική ασφαλισμένη αξία ήταν 18,1 δισ. €. Περισσότερο επλήγησαν τα ακίνητα που βρίσκονταν στην Π. Ε. Λάρισας (ασφαλισμένη αξία 8,4 δισ. €).

Εξ΄ αιτίας των βροχοπτώσεων της περιόδου 5 – 8 Σεπτεμβρίου 2023, δηλώθηκαν συνολικά στις συμμετέχουσες ασφαλιστικές επιχειρήσεις 5.138 ζημιές επί των ασφαλίσεων περιουσίας με ποσό πρώτης εκτίμησης για αποζημίωση της τάξης των 364 εκατομμυρίων €, άρα η μέση δηλωθείσα ζημία υπολογίζεται στα 70.885 €.

Οι περισσότερες ζημιές σε πλήθος (23,1% του συνόλου) των ασφαλίσεων περιουσίας συνέβησαν στην Π. Ε. Μαγνησίας, ενώ σε ποσό πρώτης εκτίμησης στην Π. Ε. Λάρισας (40,7% του συνόλου).

Α.1. Ανάλυση ζημιών ασφαλίσεων περιουσίας

Οι ζημιές των ασφαλίσεων περιουσίας και η αντίστοιχη ασφαλισμένη αξία των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων που επλήγησαν, διακρίνονται ανά είδος ασφαλισμένου κινδύνου ως ακολούθως:

Η μέση δηλωθείσα ζημία (για το σύνολο των κινδύνων) ανέρχεται στα 70.885 €, ενώ το μέσο ποσοστό (‰) της ζημιάς επί των ασφαλισμένων κεφαλαίων μόνο των εγκαταστάσεων που επλήγησαν έφτασε στα 20,11 ‰.

Ο υπολογισμός της μέσης δηλωθείσας ζημίας ανά είδος ασφαλισμένου κινδύνου έχει ως εξής: 297.987 € για τους βιομηχανικούς, 74.927 € για τους εμπορικούς, 8.986 € για τις κατοικίες, 12.483 € για τα ξενοδοχεία, 152.568 € για τα τεχνικά έργα, 596.771 € για τα έργα υποδομών εν λειτουργία, 58.273 € για τα φωτοβολταϊκά και 2.875 € για τις αγροτικές εγκαταστάσεις.

Ο υπολογισμός του μέσου ποσοστού (‰) των αποζημιώσεων επί των ασφαλισμένων κεφαλαίων μόνο των εγκαταστάσεων που επλήγησαν, ανά είδος ασφαλισμένου κινδύνου έχει ως εξής: 74,03 ‰ για τους βιομηχανικούς, 15,45 ‰ για τους εμπορικούς, 41,33 ‰ για τις κατοικίες, 5,70 ‰ για τα ξενοδοχεία, 19,49 ‰ για τα τεχνικά έργα, 0,56 ‰ για τα έργα υποδομών εν λειτουργία, 168,53 ‰ για τα φωτοβολταϊκά και 97,14 ‰ για τις αγροτικές εγκαταστάσεις.

Η γεωγραφική κατανομή του συνόλου των ζημιών, των αποζημιώσεων και των ασφαλισμένων τους κεφαλαίων, για τις Περιφερειακές Ενότητες που επλήγησαν περισσότερο, έχει ως ακολούθως:

Ακολουθούν σε ξεχωριστούς πίνακες η κατανομή ανά είδος των σημαντικότερων κινδύνων, των ζημιών και των ασφαλισμένων τους κεφαλαίων, για τις ΠΕ που επλήγησαν περισσότερο:

Ακολουθεί ενδεικτική γεωγραφική αποτύπωση των ζημιών για τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις, τις εμπορικές εγκαταστάσεις και τις κατοικίες. Οι εικόνες προέρχονται από την διαδικτυακή εφαρμογή γεωχωρικής απεικόνισης (GIS) ζημιών από φυσικές καταστροφές της ΕΑΕΕ.

Βιομηχανικές εγκαταστάσεις

Εμπορικές εγκαταστάσεις

Κατοικίες

Αναλυτικότερη πληροφόρηση για την κατανομή των παραπάνω μεγεθών ανά ταχυδρομικό κωδικό διατίθεται στους πίνακες του παραρτήματος.

Α.2. Ανάλυση των συνολικά ασφαλισμένων κινδύνων των ασφαλίσεων περιουσίας

Επιπροσθέτως των ανωτέρω στοιχείων των δηλωθεισών ζημιών, η έρευνα της Ε.Α.Ε.Ε. αναζήτησε από τις Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις, την πληροφορία του πλήθους των συνολικά ασφαλισμένων κινδύνων και των συνολικών ασφαλισμένων κεφαλαίων, είτε επηρεάστηκαν είτε όχι από το συγκεκριμένο φαινόμενο, στις ανωτέρω πληγείσες γεωγραφικές περιοχές (με βάση τον ΤΚ).

Ακολουθούν σε ξεχωριστούς πίνακες η κατανομή ανά είδος των σημαντικότερων κινδύνων, του πλήθους των συνολικά ασφαλισμένων εγκαταστάσεων και των ασφαλισμένων κεφαλαίων, για τις ΠΕ που επλήγησαν (με βάση τον ΤΚ όπως δηλώθηκε από τις Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις).

Σε ξεχωριστές στήλες υπολογίζονται οι δείκτες που προκύπτουν από τον συνδυασμό των ζημιών και των ασφαλισμένων κινδύνων: η μέση συχνότητα (%) ζημιών και το μέσο ποσοστό (‰) των αποζημιώσεων επί των συνολικών ασφαλισμένων κεφαλαίων.

Ειδικά για τα ασφαλισμένα τεχνικά έργα και πιο συγκεκριμένα για τα έργα υποδομής (π.χ. οδοποιίας) η σχέση ζημιών προς πλήθος συμβολαίων και ασφαλισμένων κεφαλαίων σε οριοθετημένη έκταση επιπέδου περιφερειακής ενότητας δεν έχει αξία, καθώς από την φύση τους τα έργα αυτά συνήθως εκτείνονται σε περιοχή πολύ ευρύτερη μίας περιφερειακής ενότητας. Εξ αυτού του λόγου η συγκέντρωση ασφαλισμένων κεφαλαίων σε επίπεδο μίας περιφερειακής ενότητας δεν περιλαμβάνει όλα τα συμβόλαια τεχνικών έργων, αφού δεν υπάρχει ένας ενιαίος ΤΚ.

Β. Ασφαλίσεις αυτοκινήτων

Ως προς τις ασφαλίσεις αυτοκινήτων, δηλώθηκαν συνολικά στις συμμετέχουσες Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις στην έρευνα 2.278 ζημιές με ποσό πρώτης εκτίμησης για αποζημίωση τα 7.736.080 €, άρα η μέση δηλωθείσα ζημία έφθασε τα 3.396€.

Γ. Ασφαλίσεις σκαφών αναψυχής

Ως προς τις ασφαλίσεις σκαφών αναψυχής, δηλώθηκαν συνολικά στις συμμετέχουσες Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις της έρευνας 6 ζημιές με ποσό πρώτης εκτίμησης για αποζημίωση τα 42.750€, άρα η μέση δηλωθείσα ζημία έφθασε τα 7.125 €.

Δ. Ασφαλίσεις μεταφερομένων εμπορευμάτων

Ως προς τις ασφαλίσεις μεταφερομένων εμπορευμάτων, δηλώθηκαν συνολικά στις συμμετέχουσες Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις της έρευνας 4 ζημιές με ποσό πρώτης εκτίμησης για αποζημίωση τα 61.500 €, άρα η μέση δηλωθείσα ζημία έφθασε τα 15.375 €.

Ζημιές από ακραία καιρικά φαινόμενα στην Ελλάδα: 5 – 8 Σεπτεμβρίου 2023

Συνολική πρόβλεψη αποζημιώσεων ανά Περιφερειακή Ενότητα