Την εξυγίανση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και τη μετατροπή του σε ένα σύγχρονο, ευέλικτο και αποτελεσματικό για τους πολίτες οργανισμό, σκιαγραφεί αναλυτική πρόταση που δόθηκε στη δημοσιότητα. Λιγότερα νοσοκομεία, με τεχνοκρατική διοίκηση και επίβλεψη από το κράτος καθώς και συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα σε διάφορα επίπεδα, περιλαμβάνει η νέα πρόταση.
Εθνικά επιβεβλημένη χαρακτηρίζουν την ανασυγκρότηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, επτά ακαδημαϊκοί*, οι οποίοι ετοίμασαν για λογαριασμό της διαΝΕΟσις μια εκτενή και τεκμηρωμένη πρόταση για την αναμόρφωση του. H προτεινόμενη ανασυγκρότηση θα μπορούσε να ολοκληρωθεί σε χρονικό διάστημα τριών ετών, προκειμένου να υπάρξει χρόνος για να συνταχθούν αναλυτικά σχέδια αλλαγών, για να υπάρξει ουσιαστική ενημέρωση και διάλογος για την επίτευξη των μεγαλύτερων δυνατών συναινέσεων.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας ναι μεν προσφέρει καθολική δωρεάν κάλυψη, αλλά στηρίζεται σε μεγάλο ποσοστό στη φορολογία και στην ασφάλιση, ενώ εμφανίζει και πάρα πολύ μεγάλη συμμετοχή της ιδιωτικής δαπάνης. Στη χώρα μας το 90% των ιδιωτικών δαπανών για την υγεία προέρχεται απευθείας από τους “χρήστες” (τους πολίτες), και μόνο το 10% καλύπτεται από τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες συμβαίνει το ανάποδο.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι οι διεθνείς τάσεις στην υγεία περιλαμβάνουν νέες, καινοτόμες δομές όπως
- κλινικές και χειρουργεία ημέρας
- ξενώνες φιλοξενίας και φροντίδας για ασθενείς τελικού σταδίου
- ειδικά κλινικά κέντρα για χρόνιες παθήσεις
Περιλαμβάνουν ακόμη καινούργιους θεσμούς, όπως
- το “Σύμπλεγμα Νοσοκομείων” (πολλά νοσοκομεία με ενιαίο νομικό καθεστώς και διοίκηση)
- το “Δίκτυο Νοσοκομείων” (συνεργαζόμενα νοσοκομεία με κοινό management) και
- τα “Ανοιχτά Νοσοκομεία” (με ευελιξία για εποχιακές και έκτακτες προσλήψεις προσωπικού και δυνατότητες συνεργασιών με τον ιδιωτικό τομέα).
Το δικό μας σύστημα δεν είναι φιλικό σε τέτοιου είδους καινοτομίες. Υπάρχουν, όμως, μερικά βασικά πράγματα τα οποία μπορούν να γίνουν.
Για παράδειγμα, οι ερευνητές θεωρούν ως κύρια προϋπόθεση για τη μεταρρύθμιση του νοσοκομειακού τομέα του ΕΣΥ
α) τη μετατροπή των Υγειονομικών Περιφερειών (που πρέπει να είναι 13, όσες και οι διοικητικές περιφέρειες) σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Αυτές, εξασφαλίζοντας το δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ, θα εποπτεύουν και θα συντονίζουν τα 125 δημόσια νοσοκομεία, τα οποία θα είναι θυγατρικές των Υγειονομικών Περιφερειών.
β)Τα ίδια τα νοσοκομεία προτείνεται να λειτουργούν ως Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Αυτή η μορφή αποτελεί μια πολύ πιο ευέλικτη και αποτελεσματική δομή, δοκιμασμένη στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στα καλά παραδείγματα της δικής μας, όπως το νοσοκομείο “Παπαγεωργίου” ή το “Ωνάσειο”.
Ως ΝΠΙΔ, τα νοσοκομεία του ΕΣΥ θα είναι υποχρεωμένα να υιοθετήσουν σύγχρονες λογιστικές πρακτικές και σύγχρονη διοικητική οργάνωση, θα δημοσιεύουν ισολογισμούς και θα οφείλουν να παρακολουθούν την ποιότητα, την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των υπηρεσιών τους. Παράλληλα, ο συντονισμός και ο έλεγχός τους από τις Υγειονομικές Περιφέρειες, που θα είναι ΝΠΔΔ, και η εξασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων θα εξασφαλίζουν το δημόσιο χαρακτήρα του συστήματος.
Με το προτεινόμενο σχέδιο, εκτός από την προστασία και προαγωγή της υγείας των πολιτών επιδιώκεται:
α) η δραστική βελτίωση της ικανοποίησης των πολιτών/χρηστών,
β) η καλύτερη αξιοποίηση των φόρων και των εισφορών
γ) η ενίσχυση και αναβάθμιση του υγειονομικού προσωπικού,
δ) η εισαγωγή τεχνολογιών αιχμής (e-health) και
ε) η ανάπτυξη συμβολαιακών συνεργιών και ανταγωνισμού δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στο σύστημα υγείας.
Η προτεινόμενη ανασυγκρότηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας μπορεί να ολοκληρωθεί σε χρονικό διάστημα τριών ετών, προκειμένου να συνταχθούν αναλυτικά σχέδια αλλαγών, καθώς και για να υπάρξει ουσιαστική ενημέρωση και διάλογος για την επίτευξη των μεγαλύτερων δυνατών συναινέσεων. Μεταξύ των προτάσεων που περιλαμβάνονται στη μελέτη, είναι:
Για τη διοίκηση. Οι ερευνητές προτείνουν, τη δημιουργία “Κέντρου Στρατηγικού Σχεδιασμού και Αξιολόγησης”, ένα ΝΠΙΔ που θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί τη λειτουργία του ΕΣΥ σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και θα γνωμοδοτεί στο υπουργείο Υγείας το οποίο διατηρεί επιτελικό και εποπτικό ρόλο στο ΕΣΥ. Ειδική αναφορά κάνουν στην ανασυγκρότηση των Υγειονομικών Περιφερειών ως Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου σε κάθε μία από τις 13 διοικητικές περιφέρειες, καθώς και στην ανάπτυξη σε κάθε Υγειονομική Περιφέρεια των θεσμών “Συμπλέγματα Νοσοκομείων”, “Δίκτυα Νοσοκομείων” και “Ανοικτά Νοσοκομεία”.
Παράλληλα, προτείνουν, τη μετατροπή των νοσοκομείων του ΕΣΥ σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ως θυγατρικές εταιρείες των Υγειονομικών Περιφερειών. Επίσης την ενίσχυση της διοίκησης των νοσοκομείων, οργάνωση και λειτουργία τους σε επιχειρησιακή βάση με εκτεταμένη αυτονομία και ευθύνη. Την πλήρη λογιστική και διοικητική μηχανοργάνωση των νοσοκομείων, λειτουργία νέου ηλεκτρονικού συστήματος προμηθειών. Αξιοκρατική και τεχνοκρατική στελέχωση των διοικήσεων των νοσοκομείων.
Για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, προτείνουν διοίκηση “Δικτύων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας” από Διοικητικό Συμβούλιο, δημιουργία ιατρικής υπηρεσίας δημόσιας υγείας-κοινωνικής ιατρικής στο υπουργείο Υγείας και επέκταση του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Μονάδων Υγείας για την προσφορά online υπηρεσιών στους πολίτες, για τη διαχείριση των δεδομένων του συστήματος (για θέματα όπως ο εντοπισμός απάτης ή ο σχεδιασμός προγραμμάτων προληπτικής ιατρικής, μεταξύ άλλων) και για την ανάπτυξη άλλων σύγχρονων εργαλείων.
Επιπλέον, προτείνουν ελάχιστη ή και μηδενική συμμετοχή στο κόστος στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας καθώς και μετάβαση από τον θεσμό του “οικογενειακού ιατρού” στην “ολοκληρωμένη οικογενειακή ιατρική”, με ομάδες ειδικευμένων επαγγελματιών υγείας που εξυπηρετούν ορισμένο αριθμό οικογενειών.
Για τις δαπάνες, μετατροπή του ΕΟΠΥΥ σε ενιαίο μοναδικό πληρωτή με αποκλειστική διαχείριση του συνόλου των εθνικών πόρων για τις δημόσιες δαπάνες υγείας. Αναπροσαρμογή της συμμετοχής των ασφαλισμένων στο κόστος με βάση εισοδηματικά κριτήρια και κριτήρια ανάγκης για φροντίδα υγείας. Εισαγωγή ασφαλιστικών τιμών αναφοράς ως ανώτατο όριο κάλυψης και τιμολόγηση χρησιμοποιώντας μια μέθοδο στη βάση σχετικών αξιών των συντελεστών (RBRVS). Ειδική φορολογία σε επιβλαβή για τη δημόσια υγεία προϊόντα, τα έσοδα από την οποία θα αποδίδονται στον ΕΟΠΥΥ.
Για την αποτελεσματικότητα των μονάδων, συγχωνεύσεις και αλλαγές χρήσης νοσοκομείων, ιδιαίτερα μικρών, πρώην νομαρχιακών μονάδων. Ανακατανομή των κλινικών και των εργαστηρίων με συγχωνεύσεις ή καταργήσεις και με ίδρυση νέων, με αλλαγή των υφιστάμενων οργανισμών και κανονισμών λειτουργίας. Πιο ευέλικτες μορφές συνεργασίας των ιατρών με τα νοσοκομεία. Δυνατότητα ιδιωτών γιατρών να συμβάλλονται με συμβάσεις μερικής ή πλήρους απασχόλησης με νοσοκομεία του ΕΣΥ για έκτακτες ή εποχιακές ανάγκες.
Για το ανθρώπινο δυναμικό, διαμόρφωση στρατηγικού προγραμματισμού για το ανθρώπινο δυναμικό στο υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας, με αναπροσαρμογή του αριθμού των εισακτέων σε Σχολές Επιστημών Υγείας. Ενίσχυση και αναβάθμιση του νοσηλευτικού δυναμικού. Εκσυγχρονισμός του πλαισίου για τη χορήγηση ιατρικών ειδικοτήτων. Ανάπτυξη προγραμμάτων διά βίου εκπαίδευσης για όλα τα στελέχη των μονάδων του ΕΣΥ.
[box]Συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα
Σύμφωνα με τους ερευνητές, μέχρι σήμερα η συνεργασία του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα είναι περιορισμένη είτε άμεσα για τη φύλαξη, καθαριότητα, σίτιση, κ.ά. των δημόσιων νοσοκομείων, είτε για την αγορά υπηρεσιών από τον συμβεβλημένο ιδιωτικό τομέα (γιατροί, διαγνωστικά κέντρα, κλινικές). Σημαντικά είναι και τα έσοδα δημόσιων νοσοκομείων για κλινικές μελέτες που επιχορηγούνται από τη φαρμακοβιομηχανία.
Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνεται να αναπτυχθούν και να εγκαθιδρυθούν συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα όπως για παράδειγμα συμβάσεις με ιδιωτικές κλινικές, συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, συμβάσεις υπεργολαβίας, συμβάσεις διαχείρισης ή μίσθωσης εξοπλισμού, παραχωρήσεις, συμβάσεις εκχώρησης, και άλλες σχετικές. Πρέπει να οικοδομηθούν και να διατηρηθούν συνεργασίες με όλους τους παρόχους υπηρεσιών υγείας, συμπεριλαμβανομένων αυτών του ιδιωτικού τομέα, με στόχο την επέκταση των υπηρεσιών για την προώθηση της καθολικής κάλυψης των αναγκών υγείας, την ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού και την πρόβλεψη για την εφαρμογή του κατάλληλου ελεγκτικού και ρυθμιστικού πλαισίου.
Οι προτεινόμενες συνέργειες θα επικυρώνονται από ένα πλαίσιο το οποίο θα ρυθμίζει λεπτομερώς τη φύση της σχέσης των νοσοκομείων με τους μη κρατικούς/ιδιωτικούς παρόχους, την τακτική επανεξέταση των πολιτικών και κατευθυντήριων γραμμών χρηματοδότησης, τους στόχους απόδοσης του συστήματος και τα πρότυπα ποιότητας τα οποία θα πρέπει να πληρούν οι μη κρατικοί φορείς
Σε άλλο σημείο οι ερευνητές αναφέρονται στα σημαντικά –όπως τα χαρακτηρίζουν – προβλήματα οργάνωσης και ανεπαρκούς διοίκησης. «Η κατανομή των νοσοκομειακών και πρωτοβάθμιων μονάδων δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες υγείας και στις προσδοκίες του πληθυσμού κάθε περιφέρειας. O έντονα συγκεντρωτικός και αναχρονιστικός χαρακτήρας διοίκησης μειώνει σημαντικά την αποδοτικότητα του συστήματος». Για τον λόγο αυτό προτείνονται σημαντικές αλλαγές που στοχεύουν στον ορθολογικό σχεδιασμό, στην αποκέντρωση, στη σύγχρονη διοίκηση και στην αξιολόγηση σε όλα τα επίπεδα οργάνωσης και λειτουργίας, καθώς και ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα υγείας, κατά τα πρότυπα άλλων, προηγμένων συστημάτων υγείας, όπως της Σουηδίας, του Καναδά, κ.ά. [/box]
Όπως γράφουν οι ερευνητές, μόνο αν υιοθετήσουμε στην Ελλάδα ένα νέο πρότυπο δημόσιας υγείας και επιφέρουμε ριζικές τομές σε όλες τις υφιστάμενες παθογένειες, θα μπορέσει το ΕΣΥ από κακοδιοικούμενος και αναποτελεσματικός οργανισμός να γίνει σύγχρονος και αποτελεσματικός, ικανός να εξασφαλίσει σε κάθε Έλληνα πολίτη την αναγκαία περίθαλψη και φροντίδα.
*
Συντονιστής
Γιάννης Τούντας, Καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
Ερευνητική Ομάδα
Γιάννης Κυριόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Χρήστος Λιονή, Καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης
Μιλτιάδης Νεκτάριος, Καθηγητής Ασφαλιστικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Πειραιώς
Κυριάκος Σουλιώτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Υγείας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Γιάννης Υφαντόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Κοινωνικής Πολιτικής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
Τάσος Φιλαλήθης, Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής – Προγραμματισμού Υγείας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
No comment yet, add your voice below!