Αποκαλυπτική (έως ένα βαθμό) η τελευταία έρευνα της διαΝΕΟσις για τις αντιλήψεις και επιθυμίες των νέων ελλήνων 17-39 ετών με τίτλο “Τι Πιστεύουν οι Έλληνες”.* Οι νέοι μας σε γενικές γραμμές πιστεύουν στην ΕΕ αλλά θεωρούν ότι τα μνημόνια ήταν όχημα με κρυφό σκοπό την εκμετάλλευση. Προτιμούν τα κίνητρα από τα επιδόματα και το “λιγότερο” από το “περισσότερο” κράτος στην εργασία, ωστόσο αν μπορούσαν να επιλέξουν επάγγελμα, θα διάλεγαν μια θέση στο δημόσιο ακόμη και αν είχε χαμηλό μισθό και προοπτικές εξέλιξης, γιατί θα έπαιρναν ως αντάλλαγμα τη “σταθερότητα”. Ανησυχούν έντονα για τον πόλεμο επιρρίπτοντας μεγαλύτερη ευθύνη στη Ρωσία ωστόσο έχουν εξίσου αρνητική εικόνα και για τον Ρώσο και για τον Αμερικανό ηγέτη. Ιδεολογικά τοποθετούνται στο “μεσαίο χώρο” ωστόσο ταυτόχρονα υποστηρίζουν ότι οι απλοί άνθρωποι θα μπορούσαν να διοικήσουν καλύτερα τη χώρα από τους πολιτικούς, άποψη που ταυτίζεται με τη θεωρία του “λαϊκισμού”.
Πιο συγκεκριμένα:
Ευρώπη
Η πλειοψηφία υποστηρίζει τoν ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας εκτιμώντας ότι η “ΕΕ αποτελεί πρόοδο και είναι αναγκαία η παραμονή της Ελλάδας σε αυτήν“, έναντι της μειοψηφίας που πιστεύει ότι “έχει δομές και εκφράζει συμφέροντα που δεν εξυπηρετούν την Ελλάδα και η χώρα μας θα πρέπει να αποχωρήσει“. Ακόμη, ισχυρή είναι η υποστήριξη για την παραμονή στην Ευρωζώνη. Επτά στους δέκα εκτιμά ότι πρέπει η Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα άνω ποσοστά ήταν χαμηλότερα κατά 16 και 17 μονάδες τον Ιανουάριο του 2018, όταν είχε πραγματοποιηθεί παρόμοια δημοσκόπηση στις συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες.
Μνημόνια
Ένας στους δύο 17-39 ετών εκτιμούν ότι “τα μνημόνια που υπέγραψε η χώρα μας ήταν ‘αναγκαίο’ κακό λόγω της δυσμενούς οικονομικής της κατάστασης”. Επίσης, ότι “με τα μνημόνια υποχρεωθήκαμε να κάνουμε (αναγκαίες) μεταρρυθμίσεις που δεν θα κάναμε ποτέ από μόνοι μας”. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, αξιολογούν αρνητικά την αποτελεσματικότητά τους. Σε ποσοστό άνω του 75% οι ηλικίες 17 έως 39 εκτιμούν, ότι τα μνημόνια “δεν είχαν τελικά σημαντικά θετικά αποτελέσματα στην απόδοση της ελληνικής οικονομίας” και “έκαναν τελικά περισσότερο κακό παρά καλό στην ανάπτυξη της χώρας”. Ένας στους δύο σχεδόν διαφωνεί επίσης ότι βοήθησαν τη χώρα να αποφύγει την πτώχευση και την έξοδο από την ΕΕ.
Οικονομία & Πολιτική
Αναφορικά με τις οικονομικές αντιλήψεις των νέων, φαίνεται πως παρά τη βελτίωση της οικονομίας (συγκριτικά με την περασμένη δεκαετία), οι προσδοκίες δεν έχουν μεταβληθεί σημαντικά. Περισσότεροι από τους μισούς, τόσο στην ομάδα 17-24 όσο και σε εκείνη των 25-39, εκτιμούν ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας αποτελεί τη “μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον των Ελλήνων“, σε αντίθεση με τους μεγαλύτερους που δίνουν έμφαση στο δημογραφικό.
Όταν μάλιστα τα ερωτήματα αφορούν συγκεκριμένα στα προβλήματα των νέων, το ζήτημα της οικονομίας αναδεικνύεται με ένταση. Η συντριπτική πλειονότητα προσδιορίζει ως σημαντικότερες προκλήσεις την ανεργία, την έλλειψη ευκαιριών, τις χαμηλές αποδοχές και το αβέβαιο επαγγελματικό και ασφαλιστικό μέλλον. Για τον λόγο αυτό άλλωστε περίπου 7 στους 10 δηλώνουν πως “θα μετανάστευαν στο εξωτερικό εάν έβρισκαν δουλειά με καλύτερες αποδοχές και καλύτερες συνθήκες”
Στο ερώτημα “τι θα θέλατε να κάνει το κράτος για εσάς;“, αθροιστικά περισσότεροι από τους μισούς προτάσσουν τη δημιουργία οικονομικών κινήτρων, επαγγελματικών ευκαιριών και τη χορήγηση κοινωνικών παροχών παρά την ενίσχυση της αξιοκρατίας ή την αναμόρφωση της παιδείας. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ αυτών που εστιάζουν στην οικονομία, η πλειονότητα προτιμά περισσότερες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας (35,7%) παρά τη χορήγηση πάσης φύσεως επιδομάτων (6,3%).
Ωστόσο, όταν καλούνται να τοποθετηθούν πιο συγκεκριμένα σε ζητήματα που αφορούν στις ατομικές επαγγελματικές τους επιδιώξεις, οι περισσότεροι δίνουν προτεραιότητα στην εργασιακή ασφάλεια. Το 50,7% όσων είναι από 17 έως 24 και το 50,3% από 25 έως 39 ετών, δηλώνουν πως θα προτιμούσαν “μια δουλειά που προσφέρει μέτριο μισθό, μικρές προοπτικές εξέλιξης αλλά σταθερότητα“. Ακόμη (αθροιστικά) οι περισσότεροι (άνω του 50%), αν είχαν δυνατότητα να επιλέξουν δουλειά, θα προτιμούσαν μια θέση μισθωτής απασχόλησης στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα παρά να ασχοληθούν με τις επιχειρήσεις ή κάποιο ελεύθερο επάγγελμα.
Ο προσανατολισμός προς την εργασιακή σταθερότητα με έμφαση στο κράτος ή γύρω από αυτό, αποτελεί μάλλον διαχρονικό χαρακτηριστικό της χώρας και της δομής του παραγωγικού της μοντέλου.
Επίσης, παρά το ότι τοποθετουν εαυτούς στον ευρύτερο “μεσαίο” χώρο, στην πλειονότητά τους οι νεότεροι (όπως και οι μεγαλύτεροι), εμφανίζονται δύσπιστοι έναντι της πολιτικής κι επιρρεπείς σε αντιλήψεις που παραπέμπουν στη λογική του λαϊκισμού, κάτι που αποτελεί άλλωστε ένα διαχρονικό χαρακτηριστικό της πολιτικής κουλτούρας της χώρας. Από τη σκοπιά της θεωρίας, ο λαϊκισμός γίνεται αντιληπτός ως μια “αβαθής ιδεoλογία (thin-centered ideology) που θεωρεί ότι η κοινωνία είναι χωρισμένη σε δύο ομοιογενή και ανταγωνιστικά στρατόπεδα, “τον αγνό λαό” από τη μία πλευρά και τη “διεφθαρμένη ελίτ” από την άλλη, και υποστηρίζει ότι η πολιτική θα πρέπει να είναι έκφραση της βούλησης του λαού“.
Ενδεικτικά, βάσει της έρευνας της διαΝΕΟσις άνω του 80% πιστεύουν πως “οι περισσότεροι πολιτικοί δεν ενδιαφέρονται για αυτά που σκέφτονται άνθρωποι όπως εγώ“. Την ίδια άποψη, στο σύνολο της κοινής γνώμης, συμμερίζεται και η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών ανεξαρτήτως ηλικίας, μόρφωσης, επαγγέλματος, εισοδήματος, ιδεολογίας και κομματικής προτίμησης. Συναφώς, περισσότεροι από τους μισούς νέους, τόσο στην ομάδα 17-24 όσο και σε εκείνη 25-39, εκτιμούν ότι “οι απλοί άνθρωποι θα μπορούσαν να λύσουν τα προβλήματα της χώρας μας καλύτερα από τους πολιτικούς“, άποψη που εμφανίζεται συνολικά πλειοψηφική ανεξαρτήτως ηλικίας και ιδεολογίας.
Πόλεμος στην Ουκρανία
Όσον αφορά τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, η μεγάλη πλειονότητα, όπως ήταν αναμενόμενο, εκφράζει έντονη ανησυχία. Παράλληλα η βασική ευθύνη για το ξέσπασμα του πολέμου δείχνει να βαραίνει τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ενδεικτικά οι θετικές γνώμες για το πρόσωπό του υποχώρησαν δραστικά μετά τον πόλεμο. Στους νέους από 17 έως 24 σημείωσαν πτώση περίπου 11 μονάδων –από 26,1% τον Δεκέμβριο 2019 στο 15,4% σήμερα. Αντίστοιχα στην κατηγορία 25-39 ετών, καταγράφεται πτώση 16 μονάδων από το 34,5% στο 18,5%.
Οι θετικές γνώμες για τον πρόεδρο της Ουκρανίας, αν και σαφώς περισσότερες από εκείνες που συγκεντρώνει ο Πούτιν, παραμένουν λιγότερες από τις αρνητικές με εξαίρεση τους πολίτες άνω των 65 ετών. Επίσης οι θετικές γνώμες για τον πρόεδρο των ΗΠΑ είναι περίπου στα ίδια επίπεδα με εκείνες για τον πρόεδρο της Ρωσίας. Στους πολίτες από 17 έως 24 φτάνουν το 19,3% και σε εκείνους από 25 έως 39 το 21,6%. Συναφώς στο σύνολο της κοινής γνώμης οι θετικές γνώμες για Μπάιντεν και Ζελένσκι φαίνεται να έχουν ιδεολογικό πρόσημο. Για τον Αμερικανό πρόεδρο είναι πλειοψηφικές μόνο σε όσους αυτό-προσδιορίζονται ως κεντροδεξιοί και για τον Ουκρανό πρόεδρο σε εκείνους που αυτό-τοποθετούνται στο κέντρο, την κεντροδεξιά και τη δεξιά.
Ανεξάρτητα πάντως από τις αξιολογήσεις των ηγετών, ολοένα και περισσότεροι επιζητούν έναν πιο ενεργό ρόλο από πλευράς ΕΕ σε ζητήματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής. Πιο συγκεκριμένα, το 75,3% των νέων από 17 έως 24 και το 72,6% από 25 έως 39 υποστηρίζουν τη διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής.
Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την έκθεση εδώ:
*Η εξέταση των αντιλήψεων των νέων για την Ευρώπη, την οικονομία, την πολιτική, το μεταναστευτικό και τον πόλεμο βασίστηκε στις έρευνες που διενεργήθηκαν σε δύο κύματα, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2022 από την εταιρεία ερευνών Μarc για λογαριασμό της διαΝΕΟσις. Για το θέμα των μνημονίων αξιοποιήθηκαν τα ευρήματα από την αντίστοιχη έρευνα που διεξήχθη τον Δεκέμβριο του 2019. Επίσης, για το θέμα της πανδημίας η ανάλυση βασίστηκε τόσο στα στοιχεία της έρευνας για την “Πανελλαδική Έρευνα Κοινής Γνώμης για την Πανδημία του Κορωνοϊού” που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2021 από τη διαΝΕΟσις, όσο και σε εκείνα των ερευνών του 2022. Σε όλες τις περιπτώσεις η μελέτη εστιάζει στα δημοσκοπικά ευρήματα που αφορούν στη νεότερη γενιά και ειδικότερα σε πολίτες από 17 έως 24 και από 25 έως 39 ετών, δεδομένης της ηλικιακής ομαδοποίησης που ακολουθήθηκε κατά την πραγματοποίηση των ερευνών.
No comment yet, add your voice below!