Αποτύχαμε, δεν πείσαμε – Ταλαιπωρούμε τους πολίτες – Βάζουμε αυτογκόλ: Πάνελ αυτοκριτικής στο συνέδριο KPMG

Ο προβληματισμός γύρω από την εξαιρετικά χαμηλή ασφαλιστική διείσδυση στη χώρα μας είναι παλιός σχεδόν όσο και η ίδια η ελληνική ασφαλιστική αγορά. Έχει πυροδοτήσει άπειρες συζητήσεις, έχουν δοθεί διάφορες ερμηνείες, έχουν εντοπιστεί αιτίες, λάθη, αναγκαίες δράσεις, έχουν πραγματοποιηθεί ενημερωτικές καμπάνιες, διορθωτικές κινήσεις, είτε από μεμονωμένες ασφαλιστικές εταιρείες είτε συλλογικά μέσω της ΕΑΕΕ, αλλά το ποσοστό… ακλόνητο! Κερδίζει κάποια δεκαδικά, χάνει μερικά, αλλά το 2% παραμένει σταθερό ανά τις δεκαετίες να μας κρατάει προβληματισμένους. Μάλιστα, η σύγκριση των ποσοστών δεν γίνεται αναγκαστικά με πιο προηγμένες οικονομίες όπως η Ιταλία ή η Γερμανία όπου η ασφαλιστική διείσδυση φτάνει το 8%-9%, αλλά με παρομοίου μεγέθους κράτη όπως για παράδειγμα η Πορτογαλία, όπου το αντίστοιχο ποσοστό ίσως ξεπερνά και το 5%.

Μία ακόμη προσπάθεια εξήγησης του φαινομένου έγινε και στην πρόσφατη εκδήλωση της KPMG με αφορμή τη δημοσιοποίηση της Ετήσιας Έκθεσης για την ελληνική ασφαλιστική αγορά. Θα σταθούμε στα πιο ενδιαφέροντα σημεία της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε ανάμεσα στους Κωνσταντίνο Γιαννιώτη (Ιντερσαλόνικα), Τάσο Αναστασίου (Εθνική Ασφαλιστική) και Ιωάννη Κότσιανο (Allianz Βουλγαρία) με συντονιστή τον Φίλιππο Κάσσο (KPMG).

(κεντρική φωτό από αριστερά: Φιλ. Κάσσος, Κων/νος Γιαννιώτης, Ιωάννης Κότσιανος, Τάσος Αναστασίου)

Κ. Γιαννιώτης: “Αποτύχαμε. Ως εταιρείες, ως εποπτεία, ως διαμεσολάβηση. Δεν πείσαμε την κοινωνία.”

Έλλειμμα εμπιστοσύνης ή Έλλειμμα κινήτρων;

Παρά το ότι έχουν περάσει πολλά χρόνια από το ιδιαίτερα τραυματικό κλείσιμο της Ασπίδας και παρά την ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια των εταιρειών, που διασφαλίζεται από το Solvency II και εγγυάται την αξιοπιστία τους, η αγορά συνολικά (ασφαλιστικές εταιρείες, διαμεσολαβούντες, εποπτεία) έχει αποτύχει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Είπε χαρακτηριστικά ο Κ. Γιαννιώτης:

“Κρίνοντας αποκλειστικά εκ του αποτελέσματος μπορούμε να πούμε, παρόλο που δεν είναι καθόλου ευχάριστο, ότι συνολικά ως αγορά αποτύχαμε. Δεν πείσαμε την κοινωνία να μας πλησιάσει περισσότερο. Οι λόγοι είναι πάρα πολλοί. Και πρέπει να κάνουμε και την αυτοκριτική μας ως αγορά, διότι αποτύχαμε συνολικά. Αποτύχαμε ως εποπτεία, αποτύχαμε ως  ασφαλιστικές εταιρείες, αποτύχαμε ως διαμεσολάβηση. Δώσαμε τις αφορμές μας, υπήρχε σημαντικό ζήτημα εμπιστοσύνης τα προηγούμενα χρόνια. Εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία όμως δεν έχουμε ούτε ζήτημα εμπιστοσύνης, ούτε ζήτημα επαγγελματισμού.

Έχουμε ζήτημα ασφαλιστικής συνείδησης και ζήτημα κινήτρων και υποστήριξης από το ελληνικό κράτος που πάρα πολλές φορές λειτούργησε όχι μόνο αντίθετα, λειτούργησε και ανταγωνιστικά.

Είμαστε η μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που πλέον έχουμε υποχρεωτικότητα ασφάλισης επιχειρήσεων. Και είμαστε η μοναδική χώρα στην Ευρώπη όπου δεν έχουμε υποχρεωτικότητα ασφάλισης κατοικιών, που υπάρχει σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές και όχι μόνο, χώρες”.

Το κράτος όχι μόνον δε βοηθά την ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς με την παροχή φοροαπαλλαγών για τα ασφάλιστρα και τη δημιουργία συνεργειών με τις ασφαλιστικές εταιρείες, αλλά λειτουργεί και ανταγωνιστικά πολλές φορές. Όσο για τα κίνητρα που δόθηκαν πρόσφατα, εγείρουν ερωτηματικά, καθώς στις επιχειρηματικές ασφαλίσεις η υποχρεωτικότητα αφορά μόνον τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες στην πλειοψηφία τους είναι ασφαλισμένες. Όσο για την επερχόμενη υποχρεωτική ασφάλιση κατοικίας, υπάρχει το προηγούμενο της υποχρεωτικής ασφάλισης στο αυτοκίνητο, με εκατοντάδες ανασφάλιστα να κυκλοφορούν στους δρόμους, αλλά και η υποχρεωτική ασφάλιση συγκεκριμένων κατηγοριών επαγγελματιών (γιατροί, δικηγόροι κ.λπ.) η οποία παρότι έχει ψηφιστεί, ουδέποτε έχει εφαρμοστεί.

Το κράτος έχει θεσπίσει την υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης για περίπου 10-12 επαγγέλματα – το επέβαλε η ΕΕ. Δεν εκδόθηκαν όμως ποτέ οι απαιτούμενες υπουργικές αποφάσεις προκειμένου να γίνουν πράξη αυτές οι υποχρεωτικές ασφαλίσεις.

Καταλήγοντας ο Κ. Γιαννιώτης τόνισε: “Δεν υπάρχει περίπτωση να αντιμετωπιστεί επαρκώς η κλιματική αλλαγή χωρίς να συμμετέχει η ιδιωτική ασφάλιση. Δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί επαρκώς το πρόβλημα του συνταξιοδοτικού που γίνεται πολύ-πολύ πιο δύσκολο λόγω του δημογραφικού, εάν πάλι δεν συμμετέχει η ιδιωτική ασφάλιση. Όσο λοιπόν καθυστερούμε ως κοινωνία, όσο δεν πείθουμε την κυβέρνηση, τον πολιτικό κόσμο να μας υποστηρίξει πιο δυνατά, με πιο δραστικά μέτρα, τόσο μεγαλύτερο το κόστος που θα περνά στον κόσμο και στον κρατικό προϋπολογισμό”.

Εσωτερικές αγκυλώσεις

Τ. Αναστασίου: “Βάζουμε αυτογκόλ. Ταλαιπωρούμε τους πολίτες και όταν αγοράζουν και όταν αποζημιώνουμε. “

“Δεν κάνουμε αρκετά για να αναδείξουμε τη σημασία που έχει η ασφάλιση. Δεν διαφημίζουμε την αξία της αλλά τα προϊόντα μας και μάλιστα με πανάκριβες διαφημίσεις. Και βάζουμε και αυτογκόλ, ταλαιπωρώντας με χίλια δύο στοιχεία τον πελάτη όταν αγοράζει και με χίλια δύο εμπόδια τη στιγμή της αποζημίωσης”.

Έχουμε πολλά κομμάτια να σκεφτούμε εσωτερικά ως εταιρείες συμπλήρωσε ο κ. Αναστασίου. Ας κάνουμε πρώτα εμείς το καλό και μετά να το ζητήσουμε από τον πολίτη, ο οποίος η αλήθεια είναι δεν έχει και μεγάλο απόθεμα στο εισόδημα του για να σκεφτεί να αγοράσει και ασφάλεια. Ίσως η απάντηση σε αυτό να είναι τα προϊόντα που σχεδιάζονται από τις εταιρείες.

Ίσως θα πρέπει να σχεδιάζονται με βάση τις ανάγκες που έχει ο Έλληνας και όχι με βάση αυτό που θέλει κάθε εταιρεία, είπε ο Τάσος Αναστασίου συμπληρώνοντας “πρέπει να μειώσουμε τα υψηλά λειτουργικά μας κόστη γιατί αυξάνεται το κόστος ζημιών ενώ ταυτόχρονα το μέσο ασφάλιστρο παραμένει χαμηλό”.

Κατά τ’ άλλα, πώς να πείσουμε τους καταναλωτές για την αξία της ασφάλισης, όταν η πλειοψηφία των στελεχών των ασφαλιστικών εταιρειών το μόνο ασφαλιστήριο που διαθέτουν είναι αυτό του αυτοκινήτου τους;, σχολίασε σχετικά. 

Λανθασμένη νοοτροπία – Άγνοια κινδύνου

Ι. Κότσιανος: “Η κοινωνία θεωρεί την ασφάλιση φορολογία. Οι συνεργάτες να ξεκολλήσουν από την υποχρεωτικότητα”

Ως κοινωνία, βλέπουμε την ασφάλιση σχεδόν ως φόρο, είπε ο Ι. Κότσιανος: “Ένα φόρο που πρέπει να πληρώσουμε για να αγοράσουμε ένα σπίτι ή να πληρώσουμε ένα αυτοκίνητο. Άλλωστε κάποτε οι ασφαλιστικές ήταν κρατικές. Άρα πληρώνουμε ένα φόρο για να μπορέσουμε να κάνουμε αυτό που επιθυμούμε! Δηλαδή κάπως με το ζόρι. Πώς να σκεφτούμε μετά να διοχετεύσουμε επιπλέον χρήματα στην ασφάλιση;”

Η ασφάλιση της ζωής, της υγείας, της περιουσίας δεν αποτελεί προτεραιότητα για τους Έλληνες, λόγω έλλειψης παιδείας και ενημέρωσης, τόνισε ο Ιωάννης Κότσιανος. Ο Έλληνας ασφαλίζεται αναγκαστικά και θεωρεί ότι ήδη πληρώνει πολλά. Επιπλέον όπως προκύπτει, ασφαλίζει πλήρως το κινητό του για περίπτωση ζημιάς αλλά όχι τη ζωή ή την υγεία του – ενώ το κόστος είναι το ίδιο! Επιλογή που δεν έχει λογική αλλά που φανερώνει ασφαλιστική, αλλά και γενικότερα οικονομική άγνοια.

Οι εταιρείες – γιατί δεν θα το κάνει κανένας άλλος – πρέπει να εκπαιδεύσουν το κοινό να καταλάβει και να κινηθεί πέρα από την υποχρεωτικότητα – το ίδιο όμως πρέπει να κάνουν και για κάποιον άλλο: για τα κανάλια διανομής τους.

“Έχουμε τεράστια δίκτυα συνεργατών. Πολλοί όμως όταν μιλούν μαζί μας, μιλούν συνεχώς και μόνο για το αυτοκίνητο. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Ο ρόλος των συνεργατών είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Πολλά προϊόντα είναι περίπλοκα, έχουν ιδιαιτερότητες. Ας σκεφτούμε τα επενδυτικά ζωής, ας σκεφτούμε το επίπεδο ανάλυσης αναγκών που πρέπει να κάνει ο συνεργάτης για να καταλάβει επακριβώς τις περιστάσεις και τους κινδύνους του κάθε πολίτη που θέλει να ασφαλιστεί”.

“Δεύτερος λόγος που πρέπει κινηθούν μακριά από την υποχρεωτικότητα, να διευρύνουν τη δραστηριότητά τους είναι η επερχόμενη αυτονομία των οχημάτων. Δεν χρειάζεται να γίνουν πλήρως αυτόνομα τα αυτοκίνητα. Σε 7-10 χρόνια θα μας προστατεύουν από ατυχήματα, άρα θα έρθει μείωση των ζημιών, ελπίζουμε και των θανάτων και των βαρέων ατυχημάτων, συνεπώς θα υπάρξει και μία πίεση και στα ασφάλιστρα”. Τι θα κάνει τότε η διαμεσολάβηση;  

Παρόλα αυτά επισημάνθηκε κάτι ενδιαφέρον: στην Ελλάδα η οικογένεια λειτουργεί ως μία μινιατούρα ασφαλιστικής εταιρείας, καθώς σε περίπτωση οικονομικής ανάγκης ενός μέλους συντρέχουν όλα τα υπόλοιπα. Οπότε το μόνο που μένει, είναι να επεκταθεί αυτή η αντίληψη του “όλοι για έναν και ένας για όλους” και να αναγνωριστεί ότι, αυτό ακριβώς πρεσβεύει και η ασφάλιση.