Τα καμένα σπίτια και οι ανύπαρκτες ασφαλίσεις

Γράφει η Αργυρώ Κουκουλά*

Χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί οι καταγραφές των ζημιών, τα καμένα σπίτια φέτος ξεπερνούν τις 3.500 και ήταν ασφαλισμένα μόλις τα 650, με μέσο κόστος ζημιάς 40.000. Αναμένεται επομένως οι ασφαλιστικές εταιρείες να καταβάλουν ίσως και παραπάνω από τα 33,5 εκατομμύρια ευρώ που είχαν καταβάλλει στο Μάτι, βάσει εκτιμήσεων της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος.

Και δεν είναι μόνο οι φωτιές. Είναι και οι σεισμοί. Επομένως τι γίνεται στο θέμα ασφαλιστικής πρόβλεψης;

Ειδικότερα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του συστήματος δορυφορικών καταγραφών EFFIS, κάηκαν 508.000 στρέμματα στην Εύβοια, 85.000 στρέμματα  στην Αττική, 110.000 στρέμματα στη Λακωνία, 150.000 σε Ηλεία-Αρκαδία και 100.000 σε Βίλια-Κερατέα. Αν προστεθούν στα 14.000 στρέμματα καμένης γης στο Μάτι το 2018 ο εφιάλτης γίνεται και εδώ… «κανονικότητα».

Ο Πρωθυπουργός δήλωσε στη Βουλή στις 25 Αυγούστου πως «κληθήκαμε φέτος το καλοκαίρι να διαχειριστούμε τις πρώτες μέρες του Αυγούστου 1.279 πυρκαγιές. Σχεδόν 60 την ημέρα».

Ανάμεσα στα μέτρα-προτάσεις (όχι αποφάσεις) που ανακοίνωσε για την  πρόληψη των πυρκαγιών είναι και η θέσπιση κινήτρων για την ασφάλιση κατοικιών από φυσικές καταστροφές, που μένει να δούμε.

Αυτήν την επιλογή προτείνει και ο κόσμος της ιδιωτικής ασφάλισης από τις βιβλικές πυρκαγιές του 2007 και μετά την πυροθύελλα στο Μάτι το 2018.

Για δημιουργία ενός Ταμείου Φυσικών Καταστροφών με χρήματα από το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, μίλησε ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης   στο ραδιόφωνο του «Σκάι 100,1». Μένει και αυτό να το δούμε.

* Επομένως, τι ξέρουμε αλλά και τι φοβόμαστε;

1. Η εταιρεία μοντελοποίησης καταστροφικών κινδύνων RMS εκτιμά πως οι αποζημιώσεις του κλάδου των ασφαλίσεων και των αντασφαλίσεων από τις καταστροφικές πλημμύρες του Ιουλίου σε όλη την Ευρώπη, μπορεί να φτάσουν τα 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Φαντάζεται κάποιος με ευκολία μετά τις 1.279  φετινές φωτιές στην Ελλάδα, τι ενδέχεται να συμβεί χωρίς αντιπλημμυρικά έργα.

2. «Η σεισμικότητα στην Ελλάδα είναι σταθερά υψηλή εδώ και εκατομμύρια έτη. αποτελεί επιστημονικό παραλογισμό να νομίζουμε ότι αυτό θα αλλάξει τα επόμενα έτη», ξεκαθαρίζει ο καθηγητής Γεωφυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Κώστας Παπαζάχος.

Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η σεισμική δραστηριότητα στο Αιγαίο είναι αυξημένη (https://www.oasp.gr/node/207) και αξίζει μια παρακολούθησή της   σε πραγματικό χρόνο μέσα από το σάιτ του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου για να πεισθούν άπαντες ότι κάθονται σε συνεχώς δονούμενο έδαφος (https://www.gein.noa.gr/el/).

Περίπου 30-50 σεισμικές δονήσεις καταγράφονται καθημερινά στους σεισμολογικούς σταθμούς της χώρας και εντοπίζονται σε διάφορες περιοχές.

3. Από το 2013 επιστημονικό άρθρο της γαλλικής εφημερίδας «Le Monde», προειδοποιεί για φονικούς σεισμούς, ακόμη και των 9 Ρίχτερ, στην Ευρώπη. Το επιστημονικό άρθρο παρουσιάζει την έρευνα από 18 ερευνητικά Ινστιτούτα  12 ευρωπαϊκών χωρών, 50 επιστημόνων, σεισμολόγων και μηχανικώ, αλλά και τους χάρτες με τις σεισμογενείς περιοχές όλης της Ευρώπης στο πλαίσιο του προγράμματος SHARE (Seismic Hazard Harmonization in Europe).

Η Ελλάδα, η Τουρκία και η Ιταλία, σύμφωνα με το άρθρο, διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, καθώς ενδέχεται να βιώσουν ό,τι και η Ιαπωνία τον Μάρτιο του 2011 στη Φουκουσίμα. Μάλιστα, στους χάρτες που προέκυψαν  πολλές περιοχές μας, όπως η Κρήτη, η Ρόδος, η Σάμος, η Μυτιλήνη, η Πάτρα, η Κεφαλονιά, η Ζάκυνθος, η Ηπειρος, αλλά και μεγάλο τμήμα του Κορινθιακού κόλπου, απεικονίζονται με βαθύ κόκκινο χρώμα και εντάσσονται στις ζώνες υψηλής επικινδυνότητας.

* Τι ξεχνάμε;

Στις πρωτοφανείς φωτιές της 23ης Ιουλίου 2018, στο Μάτι, με τους 102 νεκρούς και τους 150 εγκαυματίες (πυροθύελλα κατηγορίας 7 και η Νο2 φονική παγκοσμίως στον 21ο αι. βάσει του συστήματος IRIS 2.0 του  Αστεροσκοπείου Αθηνών) οι ασφαλιστικές κατέβαλαν το ποσό των 33,7 εκατ. ευρώ σε όσους ελάχιστους είχαν ασφαλίσει τα σπίτια τους (από τα 3000 σπίτια που κάηκαν μόνο τα 785 ήταν ασφαλισμένα), τα αυτοκίνητά τους ή τις επιχειρήσεις τους (ΕΑΕΑ).

Σήμερα, 3 χρόνια μετά, το 26% που είχε ιδιωτική ασφάλεια έχουν επισκευασθεί με μέσο κόστος επισκευών στα κτίρια 41.300 ευρώ και τα υπόλοιπα θυμίζουν… Χιροσίμα ακόμα.

Ασφάλεια ζωής, εκτιμάται τέλος ότι πρέπει να είχε συνάψει το 5% των θυμάτων και ασφαλισμένα έναντι πυρός ήταν μόνο το 25% των αυτοκινήτων.

Προέκυψε κανένα πρακτικό μέτρο από εκείνη την τραγική εθνική εμπειρία; Ουδένα και σε ουδένα τομέα κρατικό ή μη, όπως δεν είχε προκύψει πάλι  ουδένα και από τις σφοδρές πυρκαγιές τον Αύγουστο 2007 όπου πάνω από 2.500.000 στρέμματα δάσους, ελαιώνων και πευκώνων είχαν καεί μαζί με 77 ανθρώπους. Τότε, σύμφωνα με την Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος αποζημιώσεις καταβλήθηκαν μόνο σε 232 ζημιές και ήταν ύψους 5.656.344 ευρώ μόνο. Η ασφάλιση στην Ελλάδα συνεχίστηκε να θεωρείται πολυτέλεια και δευτερεύουσα ανάγκη αντί για αναγκαιότητα.

* Στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), υπάρχουν 6.371.901 κατοικίες στην χώρα μας, βάσει απογραφής 2011. Από αυτές μόλις οι 1.074.053 είναι ασφαλισμένες και πολλές από αυτές λόγω της υποχρεωτικής ασφάλισης από τα στεγαστικά δάνεια.

Και να σκεφτεί κάποιος ότι με 2,5 ευρώ \τ.μ. ετησίως μπορεί κυριολεκτικά οποιοσδήποτε να ασφαλίσει το σπίτι του έναντι φωτιάς και φυσικών καταστροφών (του σεισμού συμπεριλαμβανομένου). Ετησίως! Μόνο με 2,5 ευρώ\ τ.μ.!

Και ούτε να βρεθεί ποτέ στον δρόμο ή στην ανάγκη να δανειστεί ή να χαλάσει τις οικονομίες του, αλλά ούτε και ν’ αυξήσει κι άλλο την φορολόγησή του. Διότι και η βοήθεια του κράτους δεν είναι δωρεάν. Με κάθε φυσική καταστροφή η επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού μεταφράζεται σε νέους φόρους. Τελικά είναι οι φορολογούμενοι πολίτες, δηλαδή πληγέντες και μη,  που πληρώνουν την ζημιά στο πολλαπλάσιο, ενώ θα μπορούσαν να έχουν βάλει   στον χορό και τις ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές εταιρείες.

* Μεσίτρια και ασφαλίστρια στο Farantouris insurance & Financial Advisors