Ανάλυση ζημιών καταστροφικών περιστατικών στην Ελλάδα: 1993 – 2023

Η ΕΑΕΕ καταγράφει από το 1993 (ακολουθούν αναλυτικοί πίνακες), τις ζημιές επί περιουσιακών στοιχείων ασφαλισμένων από τις Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις, οι οποίες προκλήθηκαν από καταστροφικά φαινόμενα στην Ελλάδα. Καταγράφονται οι ζημιές (σε πλήθος και σε ποσό) που είχαν αναγγελθεί στις Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις, εξ’ αιτίας των συγκεκριμένων φαινομένων.

Η παρούσα μελέτη έχει συγκεντρώσει δεδομένα για 51 περιστατικά ιδιαίτερα σφοδρών καταστροφών για το χρονικό διάστημα 1993 – 2023, τα οποία κρίθηκαν σημαντικά ως προς την ένταση του φαινομένου, ώστε να καταγραφούν. Για τα περιστατικά αυτά έχουν δηλωθεί συνολικά 51.127 ζημιές στις Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις, με πόσο απαίτησης 968,5 εκατ. €. Η μελέτη είναι διαθέσιμη προς όλους από την ιστοσελίδα της Ενώσεως (ελληνικά – αγγλικά).

Επισημαίνεται ότι η έρευνα της ΕΑΕΕ δεν καταγράφει το σύνολο των καταστροφικών περιστατικών που συνέβησαν στην Ελλάδα το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Καταγράφονται μόνο τα περιστατικά εκείνα που κρίθηκαν ότι είχαν σημαντικό αντίκτυπο ως προς την ένταση και τη διασπορά των ζημιών, στις Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις – μέλη.

Από το έτος 2014 και μετά, κατά την καταγραφή των περιστατικών φυσικών καταστροφών, ζητήθηκε ο διαχωρισμός των ζημιών των ασφαλίσεων περιουσίας σε ζημιές κατοικιών και επιχειρήσεων.

Από την ανάλυση των δεδομένων για τα καταστροφικά φαινόμενα επί των ασφαλισμένων περιουσιακών στοιχείων, εξάγονται ορισμένα βασικά συμπεράσματα (αναλυτικά στοιχεία υπάρχουν στην ιστοσελίδα της ΕΑΕΕ: http://www1.eaee.gr/statistika-stoiheia- asfalistikon-kladon , στην ενότητα: Στατιστικά Στοιχεία Περιουσίας / Έρευνες):

• Οι φυσικές καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα (πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές) έχουν σαφή τάση αύξησης στην συχνότητα εμφάνισης τα τελευταία χρόνια κι ευθύνονται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό για τις ζημιές που καταγράφηκαν: 58,7% για το πλήθος των ζημιών της περιόδου 1993 – 2023 και 76,9% για το ποσό απαίτησης.

Από αυτές, οι πλημμύρες αποτελούν το συχνότερο φαινόμενο (52,8% του πλήθος των 4 ζημιών της περιόδου ) και την αιτία για το μεγαλύτερο μέρος των απαιτήσεων (62,5%).

Τα συμβάντα από σεισμό παρουσιάζουν σταθερότητα ως προς την συχνότητα εμφάνισης: καταγράφεται κατά μέσον όρο ένα σοβαρό περιστατικό κάθε χρόνο (8 περιστατικά τα τελευταία 10 χρόνια).

Η δασική πυρκαγιά αποτελεί την αιτία με το πιο έντονο πλήγμα φυσικής καταστροφής: η μέση ζημιά από δασική πυρκαγιά είναι πολύ υψηλότερη από τις λοιπές περιπτώσεις (διπλάσια από την αντίστοιχη μέση ζημιά της πλημμύρας) καθώς η πυρκαγιά προκαλεί περισσότερες ολικές -ή σχεδόν ολικές- καταστροφές.

Οι επιπτώσεις ενός καταστροφικού περιστατικού στις επιχειρήσεις είναι σαφώς μεγαλύτερες από ότι στις κατοικίες, λόγω του μεγαλύτερου μεγέθους των επιχειρηματικών κινδύνων:

* η μέση ζημιά στις επιχειρήσεις είναι 7 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των κατοικιών, για το σύνολο των περιστατικών,

* ιδιαιτέρως όμως για την πλημμύρα, η μέση ζημιά των επιχειρήσεων είναι 11 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των κατοικιών.

Τα τελευταία 5 χρόνια καταγράφονται ιδιαίτερα έντονες οι συνέπειες των καταστροφικών περιστατικών, τόσο στην συχνότητα εμφάνισής τους όσο και στη σφοδρότητά τους, ανεξάρτητα από την αιτία που τα προκάλεσε:

* όσον αφορά τις κατοικίες, καταγράφονται κατά μέσον όρο 2.145 ζημιές ετησίως, με συνολικό ποσό απαίτησης 15,7 εκατ. € κάθε χρόνο,

* όσον αφορά τις επιχειρήσεις, καταγράφονται κατά μέσον όρο 1.514 ζημιές ετησίως, με συνολικό ποσό απαίτησης 101,9 εκατ. € κάθε χρόνο.

Εξαιρετικά σημαντική υπήρξε η επίδραση του 2023 στη δριμύτητα των φυσικών καταστροφών τα τελευταία χρόνια, αφού μέσα στο έτος καταγράφηκαν :

* 8.839 ζημιές από πλημμύρες, ποσού απαίτησης 390 εκατ. €

* 403 ζημιές από δασικές πυρκαγιές, ποσού απαίτησης 49 εκατ.€

Το ποσό αποζημιώσεων ύψους 439 εκατ.€, μόνο για καταστροφικά περιστατικά του έτους 2023, δεν έχει καταγραφεί ξανά σε ετήσια βάση τα τελευταία 30 χρόνια της παρούσας έρευνας. Ευνόητο είναι ότι στο ποσό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι αποζημιώσεις εντός του έτους για τις υπόλοιπες καλύψεις των ασφαλίσεων περιουσίας.

Το σύνολο των καταγραφών των 51 καταστροφικών περιστατικών παρουσιάζονται στον πίνακα και τα γραφήματα που ακολουθούν. Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1993 – 2023, οι Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις της χώρας μας κλήθηκαν να αποζημιώσουν 51.127 ζημιές , με ποσό απαίτησης 968,5 εκατ. € . Τα περιστατικά διακρίνονται ανά αίτιο καταστροφής:

Όπου πλήθος περιστατικών, νοείται το σύνολο των καταστροφικών περιστατικών τα οποία διερευνήθηκαν από την ΕΑΕΕ εντός της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Τα περιστατικά που πιθανόν συνέβησαν εντός της ίδιας περιόδου αλλά δεν είχαν σημαντικές επιπτώσεις στις Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις (από άποψη πλήθους δηλωθεισών ζημιών) δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα καταγραφή.

Επίσης δεν περιλαμβάνονται οι αποζημιώσεις που δόθηκαν από τις Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις για τις υπόλοιπες καλύψεις των ασφαλίσεων περιουσίας (αστική πυρκαγιά, κλοπή, βραχυκύκλωμα, θραύση σωληνώσεων κ.α.)

Η μέση ζημία για το σύνολο των περιστατικών ανέρχεται σε 18.942 €, όμως παρατηρείται μεγάλη μεταβλητότητα ανά αιτία καταστροφής.

Η δασική πυρκαγιά αποτελεί την αιτία με το πιο έντονο πλήγμα φυσικής καταστροφής καθώς προκαλεί περισσότερες ολικές – ή σχεδόν ολικές – καταστροφές. Η μέση ζημιά της δασικής πυρκαγιάς (46.257 €) είναι πολύ υψηλότερη από τις λοιπές περιπτώσεις και μάλιστα είναι διπλάσια από την αντίστοιχη μέση ζημία της πλημμύρας (22.433 €).

Από το έτος 2014, η καταγραφή των περιστατικών φυσικών καταστροφών εμπλουτίστηκε με την διάκριση των ζημιών ανά είδος ασφαλισμένης εγκατάστασης, με βασικό διαχωρισμό σε κατοικίες και επιχειρήσεις.

Το σύνολο των καταγραφών 32 καταστροφικών περιστατικών παρουσιάζονται στους πίνακες και τα γραφήματα που ακολουθούν.

Τα σχετικά γραφήματα έχουν εμπλουτισθεί με την χρήση κινητού μέσου όρου τριετίας και την προσθήκη γραμμικής τάσης, με στόχο την απεικόνιση πιθανών τάσεων κατά την εξέλιξη των μεγεθών.

ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ

Το χρονικό διάστημα 2014-2023 για τις ασφαλισμένες κατοικίες καταγράφηκαν 32 περιστατικά φυσικών καταστροφών. Δηλώθηκαν συνολικά 13.117 ζημιές σε κατοικίες με ποσό απαίτησης 121,2 εκατ. € και μέση ζημία 9.238 €. Το πλήθος των συμβάντων, οι ζημιές των ασφαλίσεων κατοικιών σε πλήθος και ποσό απαίτησης και η μέση ζημία, διακρίνονται ανά αίτιο φυσικής καταστροφής ως ακολούθως:

Ακολουθεί σε πίνακες και γραφήματα, η ανάλυση των ζημιών των κατοικιών ανά αίτιο και ανά έτος συμβάντος.

Βροχοπτώσεις

Σεισμός

Δασικές Πυρκαγιές

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Το χρονικό διάστημα 2014 – 2023 για τις ασφαλισμένες επιχειρήσεις καταγράφηκαν 32 περιστατικά φυσικών καταστροφών. Δηλώθηκαν συνολικά 8.635 ζημιές με ποσό απαίτησης 557,1 εκατ. € και μέση ζημία 64.515 €. Το πλήθος των συμβάντων, οι ζημιές των ασφαλίσεων επιχειρήσεων σε πλήθος και ποσό απαίτησης και η μέση ζημία, διακρίνονται ανά αίτιο φυσικής καταστροφής ως ακολούθως: