Παναγιώτης Τσακλόγλου: Πολύ μεγάλο για να αγνοηθεί το έργο που κάναμε στον ΕΦΚΑ – Περαιτέρω αύξηση μισθών και συντάξεων καθώς αναπτύσσεται η οικονομία μας

Εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη για τις προτεραιότητες της επόμενης μέρας μετά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου αλλά και για εκκρεμή ζητήματα που χρειάζονται προσοχή παραχώρησε στο Underwriter.gr ο πρώην υφυπουργός Εργασίας και καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Παναγιώτης Τσακλόγλου.

του Χρήστου Γαβαλά

Ο κ. Τσακλόγλου έκανε ειδική μνεια στο έργο που παράγει πλέον ο ΕΦΚΑ και το οποίο αποτυπώνεται στις πάνω από 1,2 εκατομμύρια συναλλαγές μηνιαίως ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στην ολοκλήρωση του έργου της απονομής των εκκρεμών κύριων συντάξεων.

Χρειάζεται όμως όπως είπε περισσότερη μέριμνα αναφορικά με την επίλυση καθυστερήσεων που παρατηρούνται στην έκδοση των επικουρικών συντάξεων, των εφάπαξ και ζητημάτων που σχετίζονται με την παράλληλη ασφάλιση.

Για το ΤΕΚΑ επισήμανε ότι πρόκειται για ένα νέο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που συστάθηκε εκ του μηδενός και ξεκίνησε τη λειτουργία του σε χρόνο ρεκόρ, με τη δημιουργία του οποίου να μειώνει τη συνολική έκθεση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας στον κίνδυνο της δημογραφικής γήρανσης.

Απέκλεισε παράλληλα το ενδεχόμενο αυτη η δημογραφική γήρανση να συντελέσει στην περαιτέρω αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, τα προσεχή χρόνια, δεδομένου ότι μόλις πριν δέκα χρόνια είχε αυξηθεί αυτό το όριο από τα 65 στα 67 έτη και ως εκ τούτου δεν προβλέπεται η ενεργοποίηση του αυτόματου μηχανισμού αναπροσαρμογής των ηλικιακών ορίων.

Διαβάστε αναλυτικά τη συνέντευξη του κ. Τσακλόγου στο Underwriter.gr

Κ. Τσακλόγλου, ο ΕΦΚΑ την τελευταία 4ετία σίγουρα έκανε βήματα προόδου, ωστόσο θέματα όπως οι εκκρεμείς συντάξεις και τα εφάπαξ δεν έχουν εξαλειφθεί πλήρως. Τί θα μπορεί να προσμένει ο πολίτης την επόμενη 4ετία σε σχέση με περαιτέρω ψηφιοποίηση και αποτελεσματικότητα, εφόσον επιβεβαιωθούν στη δεύτερη κάλπη τα αποτελέσματα της πρώτης;

Δεν χωρά αμφιβολία πως ο τρόπος λειτουργίας του ΕΦΚΑ και ο μηχανισμός απονομής συντάξεων αποτελούσαν μια πολύ μεγάλη κοινωνική πληγή που ταλαιπωρούσε τους πολίτες και διατάρασσε τη σχέση τους με τη δημόσια διοίκηση.

Τα προβλήματα που παραλάβαμε ύστερα από την αναγκαία αλλά πρόχειρη και χωρίς επιχειρησιακό σχέδιο ενοποίηση όλων των πρώην Ταμείων υπό την ομπρέλα ενός ενιαίου ασφαλιστικού οργανισμού ήταν μεγάλα και οι παθογένειες βαθιά ριζωμένες.

Το έργο που παρήχθη την τελευταία τετραετία είναι πολύ μεγάλο για να αγνοηθεί. Ο ΕΦΚΑ σήμερα παρέχει 80 ηλεκτρονικές υπηρεσίες με πάνω από 1,2 εκ. ηλεκτρονικές συναλλαγές μηνιαίως και υποστηρίζεται από ένα υπερσύγχρονο τηλεφωνικό κέντρο που έχει δεχτεί πάνω από 5 εκ. κλήσεις στους 18 μήνες λειτουργίας του.

Ολοκληρώσαμε το τιτάνιο έργο απονομής των εκκρεμών κύριων συντάξεων και πλέον ο ΕΦΚΑ εκδίδει πάνω από 1250 συντάξεις την ημέρα όταν το 2019 δεν ξεπερνούσε τις 500.

Γνωρίζουμε βεβαίως πως τα προβλήματα δεν έχουν τελειώσει και υπάρχουν ακόμη πολλές αδυναμίες που πρέπει να διαχειριστούμε. Τώρα πλέον, επικεντρωνόμαστε στην επίλυση των καθυστερήσεων στην έκδοση επικουρικών συντάξεων, εφάπαξ και σε ζητήματα που σχετίζονται με την παράλληλη ασφάλιση – τομείς όπου ήδη έχει γίνει μεγάλη πρόοδος. Εκτίμησή μας είναι ότι και τα προβλήματα αυτά θα έχουν επιλυθεί στους αμέσως επόμενους μήνες.

Οι στόχοι μας για την ερχόμενη τετραετία είναι η διαρκής βελτίωση του επιπέδου παροχής υπηρεσιών στον πολίτη με την πλήρη ψηφιοποίηση της ασφαλιστικής ιστορίας, την ανάπτυξη νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών, τη διασύνδεση του πληροφοριακού συστήματος του ΕΦΚΑ με την ΕΡΓΑΝΗ και την ανάπτυξη ενός νέου Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος υψηλών προδιαγραφών που θα οδηγήσει σε καλύτερη παρακολούθηση των ασφαλιστικών πεπραγμένων και δικαιωμάτων του ασφαλισμένου και του συνταξιούχου και στην ταχύτερη απονομή των συντάξεων.

Το ΤΕΚΑ ήταν μια τομή θα έλεγε κανείς στο ασφαλιστικό της Ελλάδας υπό την έννοια ότι έβαλε έστω από το… παράθυρο και μόνο για τις επικουρικές συντάξεις την έννοια του κεφαλαιοποιητικού συστήματος. Και από φέτος αρχίζει αυτό να παίρνει περισσότερο σάρκα και οστά καθώς οι ασφαλισμένοι θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτούν ένα επενδυτικό προφίλ. Σε τι συνίσταται ακριβώς αυτό, ποιο είναι το αμέσως επόμενο βήμα και ποιος έχει την τελική ευθύνη για αυτές τις επενδυτικές επιλογές;

Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, το ΤΕΚΑ νομοθετήθηκε, συστάθηκε και κατέστη λειτουργικό. Με άλλα λόγια, ένα νέο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου συστάθηκε εκ του μηδενός και ξεκίνησε τη λειτουργία του σε χρόνο ρεκόρ.

Σε ό,τι αφορά στην επενδυτική του λειτουργία, έχει σχεδιαστεί και αναπτύσσεται σταδιακά σε τρεις περιόδους.

Κατά την πρώτη, μεταβατική, περίοδο στην οποία βρισκόμαστε σήμερα, οι εισφορές των ασφαλισμένων επενδύονται σε χρηματοοικονομικά προϊόντα πολύ χαμηλού κινδύνου (υψηλότοκες καταθέσεις στην Τράπεζα της Ελλάδος).

Στην αμέσως επόμενη περίοδο, που εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει εντός του 2023, θα προσφέρεται στους ασφαλισμένους το προκαθορισμένο (default) χαρτοφυλάκιο με επενδύσεις σε ένα διευρυμένο και διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο αξιογράφων, ενώ κατά την τρίτη περίοδο (2025) θα προσφέρονται στους ασφαλισμένους επιπλέον κατάλληλα διαμορφωμένα συνταξιοδοτικά/επενδυτικά προϊόντα κύκλους ζωής για εκείνους τους ασφαλισμένους που επιθυμούν να επιλέγουν και να ρυθμίζουν μόνοι τους το επίπεδο κινδύνου των συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεών τους.

Την ευθύνη και διαχείριση των επενδύσεων την έχει αποκλειστικά το ΤΕΚΑ στη βάση του Κανονισμού Επενδύσεων του Ταμείου και την ευθυγράμμιση με τους ευρωπαϊκούς Κανονισμούς και Οδηγίες για τις επενδύσεις, περί συνετής διαχείρισης, διαφάνειας και διασποράς κινδύνου.

Η διαμόρφωση της επενδυτικής στρατηγικής του ΤΕΚΑ είναι ακόμα υπό διαμόρφωση από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου, ωστόσο οι βασικές αρχές διαχείρισης και τα βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά των επενδύσεων του Ταμείου έχουν ήδη διαμορφωθεί. Θα εφαρμοστούν βέλτιστες πρακτικές καλής διακυβέρνησης, επαγγελματικής διαχείρισης, ενισχυμένης διαφάνειας και λογοδοσίας, σε συμφωνία με τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα
λειτουργίας συνταξιοδοτικών Ταμείων.

Τα διανεμητικά συστήματα σίγουρα εξαρτώνται από το πόσοι αριθμητικά είναι οι εργαζόμενοι σε σχέση με τους συνταξιούχους σε μια χώρα. Με δεδομένη ωστόσο και τη γήρανση του πληθυσμού, προκύπτει η εξής ερώτηση: Είναι τα 67 χρόνια που θεσπίστηκαν στην Ελλάδα αρκετά ή όχι και για πόσο;

Κύριε Γαβαλά, έχετε απόλυτο δίκιο. Η καλή λειτουργία των διανεμητικών συστημάτων εξαρτάται πρωτίστως από τον λόγο συνταξιούχων προς εργαζομένους.

Με τον δείκτη γονιμότητας να έχει πέσει στην Ελλάδα στα 1,3 παιδιά ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας -όταν το όριο για την αναπλήρωση του πληθυσμού προσδιορίζεται από τους δημογράφους στα 2,1 παιδιά- και το προσδόκιμο ζωής να αυξάνεται διαρκώς, η αναλογία συνταξιούχων προς εργαζόμενους ολοένα και αυξάνει. Αυτός ήταν άλλωστε και ένας εκ των βασικότερων λόγων που μετατρέψαμε τον ένα πυλώνα της κοινωνικής ασφάλισης –το επικουρικό της τμήμα- από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό.

Με αυτόν τον τρόπο μειώσαμε τη συνολική έκθεση του ασφαλιστικού μας συστήματος στον κίνδυνο της δημογραφικής γήρανσης.

Πέρα από αυτό, όμως, στην Ελλάδα -όπως και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης- έχει υιοθετηθεί αυτόματος μηχανισμός αναπροσαρμογής των ορίων ηλικίας στη βάση του προσδόκιμου ζωής, προκειμένου να προστατευτεί το συνταξιοδοτικό μας σύστημα από τις επιπτώσεις της δημογραφικής γήρανσης. Με δεδομένο, όμως, ότι το 2013 στη χώρα μας αυξήθηκε το όριο συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67 έτη, δεν προβλέπεται ενεργοποίηση του αυτόματου μηχανισμού στο άμεσο μέλλον.

Ήδη ανακοινώθηκαν αυξήσεις στις συντάξεις και αναμένουμε και νέες στο τέλος του 2023. Θα μπορούν όμως τα επόμενα χρόνια να υπερκερνούν την πορεία του πληθωρισμού και τί θα συμβεί εάν κάποια στιγμή αυτός αρχίσει να μειώνεται; Θα μειωθούν παράλληλα και αυτές;

Η νομοθεσία μας προβλέπει πως κάθε έτος από εδώ και στο εξής θα υπάρχει ετήσια αναπροσαρμογή του ύψους της σύνταξης κατά ποσοστό που θα ισούται με το ήμισυ του αθροίσματος του ποσοστού μεγέθυνσης του ΑΕΠ και του ποσοστού του πληθωρισμού. Επομένως, το ύψος της αύξησης της σύνταξης δεν εξαρτάται μόνο από τον πληθωρισμό αλλά και από την πορεία της οικονομίας μας.

Όσο ταχύτερα αναπτύσσεται η οικονομία τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αύξηση των συντάξεων. Πέραν όμως της αύξησης των συντάξεων κατά 7,75% φέτος, για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια, αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των συνταξιούχων προέκυψε και με άλλους τρόπους.

Σας θυμίζω πως κατά την τετραετία που διανύσαμε το διαθέσιμο εισόδημα των συνταξιούχων αυξήθηκε ποικιλοτρόπως όπως: μέσω της αύξησης των ποσοστών αναπλήρωσης όσων είχαν ασφαλιστέα εργασία πάνω από τριάντα έτη, με την άρση της περικοπής της επικουρικής σύνταξης όσων είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης πάνω από €1300, με την κατάργηση της έκτακτης φορολογικής εισφοράς αλληλεγγύης, με τη μείωση του φορολογικού συντελεστή του πρώτου κλιμακίου εισοδήματος από 22% σε 9%, με την παροχή έκτακτων οικονομικών ενισχύσεων €250 και €300 σε χαμηλοσυνταξιούχους (τρεις φορές) και συνταξιούχους με προσωπική διαφορά, με την επιστροφή €1,4 δις αναδρομικών αλλά και με πολλές άλλες παρεμβάσεις που κάλυπταν μικρότερες ομάδες συνταξιούχων.

Σε σχέση με την εξαγγελία της ΝΔ για αύξηση των μισθών, αυτή πώς θα επέλθει; Με νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών;

Στόχος της κυβέρνησης είναι η αύξηση του μέσου μισθού ώστε από τα €1.170 μηνιαίως που βρίσκεται σήμερα να φτάσει τα €1.500 στο τέλος της ερχόμενης τετραετίας ενώ ο κατώτατος μισθός από €780 που είναι σήμερα να φτάσει τα €950.

Η αύξηση αυτή θα προέλθει πρωτίστως από την ανάπτυξη της οικονομίας μας, τη μείωση της ανεργίας με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας, την άνοδο της παραγωγικότητας και δευτερευόντως με την περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Υπενθυμίζω πως η ανεργία μειώθηκε κατά 6,5 ποσοστιαίες μονάδες την περασμένη τετραετία, οι άμεσες ξένες επενδύσεις σημείωσαν ρεκόρ τριακονταετίας και πως αν από τις εκλογές προκύψει ισχυρή κυβέρνηση με μεταρρυθμιστική ατζέντα αναμένεται ότι εντός του έτους η χώρα μας θα ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα.

Στόχος μας είναι να μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές κατά μια επιπλέον ποσοστιαία μονάδα, πλέον των 4,4 που μειώθηκαν από το 2019. Επιπρόσθετα, η αναμενόμενη πτώση του ποσοστού ανεργίας κάτω του 10% θα επιτρέψει την επαναφορά των τριετιών στους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό και τη συνακόλουθη αύξηση των εισοδημάτων από εργασία.

Και σε κάτι πολιτικό για το τέλος, ποια η σημασία της αυτοδυναμίας μιας κυβέρνησης ΝΔ για την πραγματική οικονομία; Τι θα σημαίνει αυτό για τα εισοδήματα των πολιτών, κατά την κρίση σας; 

Σε όλη τη διάρκεια της θητείας της Κυβέρνησης, είχαμε θέσει έναν ξεκάθαρο στόχο: οικονομική ανάπτυξη με κοινωνικό πρόσημο. Δημιουργία θέσεων απασχόλησης, στήριξη εισοδημάτων των πολιτών, αποκατάσταση αδικιών. Οι δεσμεύσεις μας υλοποιήθηκαν στο ακέραιο. Οι αποφάσεις λαμβάνονταν έγκαιρα, χωρίς καθυστερήσεις, με προσεκτικό σχεδιασμό αλλά και με γρήγορα αντανακλαστικά. Μια αυτοδύναμη Κυβέρνηση μπορεί να εγγυηθεί ότι θα συνεχίσουμε με την ίδια δυναμική.

Σκεφτείτε πόσο πιο δύσκολο θα ήταν να διαχειριστούμε τις αλλεπάλληλες εξωγενείς κρίσεις που προέκυψαν, αν θα έπρεπε παράλληλα με αυτές να διαχειριστούμε και εσωτερικές τριβές και διαφωνίες. Η εκλογή σταθερής αυτοδύναμης κυβέρνησης της ΝΔ θα οδηγήσει σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις που τόσο έχει ανάγκη οι οικονομία και ο τόπος μας αλλά και στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας, με
μεγαλύτερη εξωστρέφεια, περισσότερες εξαγωγές και επενδύσεις, σε περιβάλλον δημοσιονομικής σταθερότητας.

Αυτός είναι ο δρόμος που οδηγεί σε ανάπτυξη, πτώση της ανεργίας, άνοδο της  παραγωγικότητας, περισσότερες και καλύτερες δουλειές και άνοδο της κοινωνικής ευημερίας. Με το εκλογικό αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου οι πολίτες απέδειξαν στην πράξη πως η ζωή τους βελτιώθηκε την τελευταία τετραετία και πως οι προτεραιότητες που έχουμε
θέσει για την επόμενη θητεία μας, συμπίπτουν με τις δικές τους επιθυμίες και προσδοκίες. Πιστεύω ότι το αποτέλεσμα αυτό θα δικαιωθεί και στην κάλπη της 25ης Ιουνίου.