Πριν από ένα χρόνο, στις συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα στη Γλασκώβη της Σκωτίας, χώρες, τράπεζες και ηγέτες επιχειρήσεων ανακοίνωσαν μια σειρά από σχέδια και δεσμεύσεις για το κλίμα.
του Χρήστου Γαβαλά
Πώς όμως έχουν κυλήσει από τότε τα πράγματα και πόσο έχουν υλοποιηθεί οι υποσχέσεις που δόθηκαν ενόψει της νέας συνόδου του ΟΗΕ στην Αίγυπτο στις 7-8 Νοεμβρίου;
Σχεδόν 200 χώρες συμφώνησαν στη σύνοδο κορυφής COP26 του περασμένου έτους να βελτιώσουν τις δεσμεύσεις τους για τη μείωση των εκπομπών (που ονομάζονται Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές) εγκαίρως για την COP27, αλλά μόνο λίγες χώρες το έχουν κάνει μέχρι στιγμής. Ο κόσμος ουσιαστικά παραμένει σε τροχιά υπέρβασης κατά 2 βαθμούς της θέρμανσης, πέρα από τον προβιομηχανικό μέσο όρο.
Οι χώρες που πρόκειται να αναβαθμίσουν το επίπεδο προσαρμογής τους από το COP26 και εντεύθεν περιλαμβάνουν την Ινδονησία και τη Νότια Κορέα καθώς και την Αυστραλία, που υποσχέθηκαν μείωση των εκπομπών κατά 43% έως το 2030 από τα επίπεδα του 2005.
Η Βραζιλία υπέβαλε ένα σχέδιο τον Μάρτιο που επιτρέπει στην πραγματικότητα υψηλότερες εκπομπές σε σχέση με τη δέσμευσή της για το 2016, αν και η εκλογική νίκη της Κυριακής από τον Λούλα Ντα Σίλβα δημιουργεί ελπίδες για πιο φιλόδοξη δράση για την καταπολέμηση της αποψίλωσης των δασών του Αμαζονίου.
Από τη μεριά της, η Ευρώπη των 27 χωρών, ο τρίτος μεγαλύτερος ρυπαίνων στον κόσμο, σχεδιάζει να αναβαθμίσει τον στόχο της το 2023. Η Κίνα αντιστάθηκε στην πίεση να βελτιώσει τη δέσμευσή της για μέγιστες εκπομπές πριν από το 2030 – ένας στόχος που δεν φτάνει στις βαθιές περικοπές εκπομπών που απαιτούνται για την αποφυγή μιας καταστροφικής παγκόσμιας υπερθέρμανσης.
ΑΠΟΨΙΛΩΣΗ ΤΩΝ ΔΑΣΩΝ
Περισσότερες από 100 χώρες δεσμεύτηκαν πέρυσι να τερματίσουν την αποψίλωση των δασών έως το 2030. Υποστηρικτές ήταν η Βραζιλία, η Ινδονησία και το Κονγκό, που μαζί διαθέτουν περισσότερο από το 80% των εναπομεινάντων τροπικών δασών του κόσμου.
Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, ωστόσο, θα πρέπει η έκταση που αποψιλώνεται να μειώνεται κατά 10% κάθε χρόνο από την κάλυψη του 2020. Αντίθετα, η αποψίλωση των δασών μειώθηκε πέρυσι κατά μόλις 6,3%, σύμφωνα με την πλατφόρμα Forest Declaration Platform που παρακολουθεί την πρόοδο ως προς τον στόχο.
Η αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου πέρυσι έφτασε στο υψηλότερο επίπεδό της από το 2006 και τα προκαταρκτικά κυβερνητικά στοιχεία δείχνουν ότι αυξήθηκε περαιτέρω κατά 23% τους πρώτους εννέα μήνες του 2022.
Η Ινδονησία έχει δει την αποψίλωση των δασών της να μειώνεται από το 2016. Αλλά το Κονγκό, το οποίο είχε υποσχεθεί να βελτιώσει τις δασικές διασφαλίσεις μετά το COP26, ανακοίνωσε σχέδια για διάθεση περιοχών παρθένων τροπικών δασών και βάλτων πλούσιων σε άνθρακα, για γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΘΑΝΙΟ
Μέχρι σήμερα, 119 χώρες και ομάδες συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν ενταχθεί στη δέσμευση που αναλήφθηκε στο COP26 για μείωση των εκπομπών μεθανίου κατά 30% από τα επίπεδα του 2020 έως το 2030. Αλλά μόνο 15 από αυτές έχουν καταλήξει σε συγκεκριμένα σχέδια για να το πράξουν, σύμφωνα με έκθεση αυτού του μήνα από το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων.
Πολλές χώρες αναμένεται να παράσχουν στρατηγικές για το μεθάνιο εγκαίρως για τη διάσκεψη της Αιγύπτου. Και η Κίνα θα μπορούσε επίσης να ανανεώσει το σχέδιό της να αρχίσει να παρακολουθεί τις εκπομπές μεθανίου – μια υπόσχεση που δόθηκε στο πλαίσιο της συμφωνίας ΗΠΑ-Κίνας που ανακοινώθηκε στη Γλασκώβη.
Η εστίαση στο μεθάνιο έρχεται καθώς ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός προειδοποίησε για τη μεγαλύτερη από έτος σε έτος αύξηση που παρατηρήθηκε το 2021 στις συγκεντρώσεις μεθανίου, από τότε που ξεκίνησε η τήρηση αρχείων πριν από σχεδόν 40 χρόνια.
ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ
Περίπου 20 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά, της Βρετανίας και της Γαλλίας δεσμεύτηκαν τον περασμένο Νοέμβριο να σταματήσουν τη δημόσια χρηματοδότηση έργων ορυκτών καυσίμων στο εξωτερικό έως το τέλος του 2022, εκτός από «περιορισμένες» περιπτώσεις που συμμορφώνονται με τους κλιματικούς στόχους.
Στο COP27 αναμένεται και νέες χώρες να δεσμευτούν προς αυτή την κατεύθυνση. Οι υπογράφοντες δέχονται επίσης πίεση να μεταφράσουν τη μη δεσμευτική υπόσχεσή τους σε συγκεκριμένη πολιτική, κάτι που έχουν κάνει ορισμένοι, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας.
Άλλοι, όπως η Γερμανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν έχουν ακόμη δημοσιεύσει τέτοιες πολιτικές και παραμένουν ερωτήματα σχετικά με το πόσο αυστηρά θα είναι αυτά τα σχέδια. Η Γερμανία φέτος ζήτησε να γίνουν νέες επενδύσεις στο φυσικό αέριο, καθώς προσπαθεί να αντικαταστήσει την παροχή ρωσικού φυσικού αερίου με εναλλακτικές λύσεις – οι οποίες λένε ότι θα μπορούσαν να παραβιάσουν τη δέσμευση.
Μια νέα διεθνής συμμαχία για τον τερματισμό νέων γεωτρήσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου ελπίζει επίσης να ανακοινώσει νέα μέλη στο COP27. Η Συμμαχία Beyond Oil and Gas, που ξεκίνησε από τη Δανία και τη Σουηδία στις συνομιλίες για το κλίμα του περασμένου έτους, υπολογίζει τη Γαλλία και τη Σουηδία μεταξύ των μελών της, αλλά δεν έχει ακόμη κερδίσει την υποστήριξη από καμία χώρα – μεγάλο παραγωγό ορυκτών καυσίμων.
100 ΔΙΣ. ΔΟΛΑΡΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ 2023
Η αποτυχία των πλούσιων χωρών να δώσουν την υποσχεθείσα χρηματοδότηση στα φτωχότερα κράτη έχει διαβρώσει την εμπιστοσύνη στις πρόσφατες συνομιλίες για το κλίμα και έχει δυσκολέψει τη συλλογική πρόοδο.
Στο επίκεντρο του ζητήματος βρίσκεται η δέσμευση του 2009 από τις ανεπτυγμένες χώρες να μεταφέρουν 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2020 σε ευάλωτα κράτη. Το ποσό έχει γίνει συμβολικό, παρόλο που υπολείπεται πολύ από τα πραγματικά ποσά που απαιτούνται για τα φτωχά κράτη για να αντιμετωπίσουν τις σοβαρές κλιματικές επιπτώσεις.
Οι πλούσιες χώρες μείωσαν την συνεισφορά τους κατά 16,7 δισεκατομμύρια δολάρια από τον στόχο το 2020 και έδειξαν ότι ο στόχος δεν θα επιτευχθεί μέχρι το 2023. Η ανάλυση των κυβερνήσεων της Γερμανίας και του Καναδά δείχνει ότι οι πλούσιες χώρες θα προσφέρουν περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια τα χρόνια μετά το 2023.
«ΠΡΑΣΙΝΗ» ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Ξεκίνησε πριν από τις περσινές συνομιλίες του ΟΗΕ, η Χρηματοοικονομική Συμμαχία της Γλασκώβης για το Net Zero – γνωστή με το ακρωνύμιο GFANZ – λειτουργεί ως ομπρέλα για εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που επιθυμούν να επιτύχουν καθαρές μηδενικές εκπομπές σε όλα τα χαρτοφυλακια τους. Ο όμιλος αριθμεί πλέον περισσότερα από 550 μέλη, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων από τις κορυφαίες τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο, με συνολικα περιουσιακά στοιχεία άνω των 150 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Από τότε που εντάχθηκαν, 118 διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, 44 ιδιοκτήτες περιουσιακών στοιχείων και 53 τράπεζες έχουν θέσει βραχυπρόθεσμους στόχους για τη μείωση των εκπομπών, και περισσότεροι αναμένεται να το πράξουν τους επόμενους μήνες.
Η GFANZ, με επικεφαλής τον πρώην διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας, Μαρκ Κάρνεϊ, ξεκίνησε επίσης μια σειρά από έργα για την επιτάχυνση της αλλαγής στην πραγματική οικονομία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βοηθούν στον καθορισμό προτύπων και πλαισίων για την αποκάλυψη και τον καθορισμό στόχων.
Παρόλα αυτά, ο όμιλος και ορισμένα από τα μέλη του έχουν επικριθεί ότι δεν προχωρούν αρκετά γρήγορα, ιδίως όσον αφορά στην πρόβλεψη για μη παροχή χρηματοδότησης σε εταιρείες που επεκτείνουν την παραγωγή ορυκτών καυσίμων. Και την περασμένη εβδομάδα, ακτιβιστές για το κλίμα επέκριναν την GFANZ ότι απέσυρε την απαίτηση να υπογράψουν τα μέλη της σε μια εκστρατεία του ΟΗΕ για τη μείωση των εκπομπών.
ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΣΩΣΤΟ DATA REPORTING
Το Διεθνές Συμβούλιο Προτύπων Αειφορίας (ISSB) συστάθηκε στη διάρκεια του περυσινού COP για να θεσπίσει βασικά πρότυπα για την αναφορά περιβαλλοντικών δεδομένων από εταιρείες παγκοσμίως, εν μέσω καταγγελιών από επενδυτές και εταιρείες ότι οι γνωστοποιήσεις ήταν δύσκολο να συγκριθούν μεταξυ τους.
Έκτοτε, ο όμιλος έχει ανακοινώσει τον Εμάνουελ Φάμπερ, πρώην επικεφαλής της γαλλικής γιαουρτιοποιίας Danone, ως πρόεδρό του και διόρισε μια ηγετική ομάδα υψηλού προφίλ για να χαράξει έγκαιρα οδηγίες και να τις λανσάρει το 2023.
Παρόλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ έχουν προχωρήσει στη θέσπιση των δικών τους κανόνων – όλοι με μικρές διαφορές – κανόνες που οι εταιρείες φοβούνται ότι θα μπορούσαν να αυξήσουν το κόστος της συμμόρφωσης και να καταλήξουν να έχουν ακόμη λιγότερη σαφήνεια.
No comment yet, add your voice below!