Την δεκαετία του ’90 όλοι μιλούσαν για το Ίντερνετ. Την δεκαετία του ’20, όλοι θα μιλούν για την τεχνητή νοημοσύνη, που αναμένεται να εισβάλει κανονικά στην καθημερινότητά μας και να ανατρέψει πολλά από όσα ξέραμε ή κάναμε μέχρι σήμερα. Το Underwriter ξεκινά τη νέα σεζόν με το βλέμμα στο αύριο και με ένα εκτεταμένο αφιέρωμα στην κοινωνία (και την ασφάλιση) του μέλλοντος. Διαβάστε σήμερα για το σπίτι και το αυτοκίνητο και ακολουθεί την Τετάρτη, αφιέρωμα στην υγεία.
του Νικόλα Εμμανουήλ
n.emmanuel@underwriter.gr
Όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια γίνεται αντικείμενο συζήτησης το αν η επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης θα βλάψει ή θα ωφελήσει περισσότερο τον άνθρωπο. Οι δύο σύγχρονοι γκουρού της τεχνολογίας, ο Ελον Μάσκ (Space X) και ο Μαρκ Ζούκεμπεργκ (Facebook), εκπροσωπουν τις δύο αντίθετες απόψεις και συχνά διασταυρώνουν τα ξίφη τους.
Σε συνέντευξη που έδωσε τον περασμένο Νοέμβριο ο Μασκ είχε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας πως οι πιθανότητες η τεχνητή νοημοσύνη να είναι εντελώς ακίνδυνη κυμαίνονται μόλις μεταξύ 5% και 10%. Κατά τον ίδιο, εταιρείες, όπως η Google, δεν θα έπρεπε να έχουν στα χέρια τους ένα τόσο ισχυρό εργαλείο, δηλώνοντας χαρακτηριστικά πως μαζί με την Apple, το Facebook και την Amazon, έχουν στην κατοχή τους περισσότερα στοιχεία για εμάς απ’ όσα θυμόμαστε εμείς οι ίδιοι για τον εαυτό μας.
Από την άλλη ο Ζούκερμπεργκ φαίνεται να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο και να στέκεται μόνο σε όλα τα καλά που η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προσφέρει στην ανθρωπότητα κυρίως στον τομέα της υγείας και στον κλάδο του αυτοκινήτου όπου χάρη σε αυτή, έχει γίνει πραγματικότητα η κυκλοφορία αυτόνομων οχημάτων. Ο δημιουργός του Facebook θεωρεί «ανεύθυνες» τις απόψεις του Μασκ, αδυνατώντας να τις καταλάβει, όπως έχει δηλώσει χαρακτηριστικά.
Προς το παρόν κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ποια πλευρά έχει δίκιο. Το σίγουρο είναι πως χάρη στους αλγορίθμους που χρησιμοποιούν οι ηλεκτρονικοί εγκέφαλοι, μειώνονται δραστικά οι πιθανότητες σφάλματος σε σημαντικές για την επιστήμη μελέτες και έρευνες.
Τα ρομπότ βοηθούν στην εξερεύνηση Γης και διαστήματος, αντικαθιστώντας τον άνθρωπο σε συνθήκες εχθρικές έως και επικίνδυνες για τη ζωή του, όπως είναι η περιπλάνηση στα βάθη των ωκεανών ή η διαδικασία εξόρυξης καυσίμων. Στον κλάδο του αυτοκινήτου η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να μειώσει τα ατυχήματα στους δρόμους, αναλύοντας δεδομένα και αποστέλοντας σχόλια και οδηγίες σε πραγματικό χρόνο μέσω των smartphones των οδηγών. Εξίσου σημαντική είναι και η συνεισφορά των telematics εφαρμογών, χάρη στις οποίες μπορεί κάποιος να ξέρει ανά πάσα ώρα και στιγμή την κατάσταση στους δρόμους και ταυτόχρονα να λαμβάνει προειδοποιήσεις και καθοδήγηση σε περιπτώσεις έκτακτων καιρικών φαινομένων.
Από την άλλη είναι αμφίβολο κατά πόσο ένα τέτοιο “εξυπνο” αυτοκίνητο θα μπορούσε πχ να ακινητοποιηθεί ακαριαία σε περίπτωση που πεταχτεί μπροστά του ένας πεζός, ικανότητα που μέχρι στιγμής ανήκει μάλλον αποκλειστικά στον άνθρωπο.
Σε κάθε περίπτωση, είναι λογικό να αναρωτιέται κανείς πόση ζημιά πια μπορούν να κάνουν οι μηχανές του μέλλοντος, δηλαδή τα ρομπότ, τα οποία όπως όλα δείχνουν θα σκέφτοναι “περίπου” σαν τους ανθρώπους. Σχεδόν όλοι άλλωστε, έχουν ακούσει τις “σκοτεινές προβλέψεις” μεγάλων επιστημόνων, όπως του δημοφιλούς φυσικού Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος πρόσφατα έφυγε από τη ζωή.
Η απάντηση κρύβεται στην ακόλουθη φράση: «Τα ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης είναι τόσο καλά όσο το άτομο που τα κωδικοποιεί», ενώ όσο η εν λόγω τεχνολογία εξελίσσεται και γίνεται ισχυρότερη, τόσο μεγαλύτερος έλεγχος θα απαιτείται από τον άνθρωπο.
“Η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού”
Και παρότι οι υπολογιστές μας έχουν ήδη ξεπεράσει σε ικανότητες η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούν να μας υποκαταστήσουν. Οι μηχανές είναι ανίκανες για κριτική σκέψη. Δεν μπορούν να καταλάβουν τι είναι σωστό και τι είναι λάθος, ούτε μπορούν να παράγουν δικές τους ιδέες ή αποφάσεις.
Ταυτόχρονα, υπάρχουν ανασταλτικοί παράγοντες για την εξέλιξή τους, όπως το ιδιαίτερα υψηλό κόστος συντήρησης.
Από την άλλη, το γεγονός ότι η τεχνητή νοημοσύνη ήδη αξιοποιείται για να εμφανίζονται στους χρήστες στοχευμένες διαφημίσεις, καλλιεργεί το φόβο ότι στο μέλλον οι χάκερ και οι κυβερνοεγκληματίες θα εκμεταλλεύονται αυτές τις δυνατότητές για να πραγματοποιούν πολλών ειδών απειλές και επιθέσεις.
[box]Κρυοσυντήρηση του εγκεφάλου
Την ίδια στιγμή μια startup εταιρεία, η Nectome, ισχυρίζεται πως στο μέλλον θα είναι σε θέση να σκανάρει, να κάνει «backup» και στη συνέχεια “να ανεβάζει” τον ανθρώπινο εγκέφαλο στο υπολογιστικό νέφος ή να «τρέχει» με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, το νου ενός πεθαμένου ατόμου. Κατάφερε δε να κερδίσει χρηματοδότηση σχεδόν ενός εκατομμυρίου δολαρίων για το φιλόδοξο εγχείρημά της, ενώ υπάρχει ήδη λίστα αναμονής από άτομα που θέλουν να κερδίσουν την «αθανασία». Να σημειώσουμε πως η όλη διαδικασία κρυοσυντήρησης του εγκεφάλου μπορεί να γίνει μόνο λίγο πριν τον θάνατο του ατόμου με τη χρήση χημικών ουσιών που αντικαθιστούν την κυκλοφορία του αίματος και ουσιαστικά τον σκοτώνουν, παράγοντας που από μόνος του έχει πυροδοτήσει αρκετές συζητήσεις για το κατά πόσο νόμιμη θα είναι η όλη διαδικασία παρά το γεγονός ότι τα πρώτα πειράματα πρόκειται να γίνουν σε ανθρώπους με ασθένειες σε τερματικό στάδιο.[/box]
Το χειρότερο σενάριο που έχει εκφραστεί για το μέλλον είναι η κατασκευή ρομπότ, τα οποία θα επιτίθενται και θα σκοτώνουν ανθρώπους, άποψη που τροφοδοτείται ακόμα περισσότερο από καταγεγραμμένα περιστατικά κατά τα οποία οι αλγόριθμοι ενθάρρυναν πχ προκαταλήψεις κατά του φύλου (των γυναικών) ή της (μαύρης) φυλής, κάνοντας ορατό τον κίνδυνο αυτές να διαιωνιστούν αντί να μείνουν στο παρελθόν.
Πάντως, υπάρχει ήδη κινητοποίηση τόσο από τις εταιρείες της τεχνολογίας όσο και από οργανώσεις για να θεσπιστούν όρια και κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά την ασφάλεια και το ηθικό όριο της τεχνητής νοημοσύνης, ώστε στο μέλλον τα ρομπότ να μη στραφούν εναντίον των ανθρώπων.
Αυτός είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος προσέγγισης για τη Μάργκαρετ Μίτσελ, ερευνητικό επιστήμονα της Google, δηλαδή το να οριστούν από τώρα οι επιθυμητοί στόχοι και η στρατηγική που θα ακολουθηθεί.
Η ίδια δε συμμερίζεται την καταστροφολογική θεωρία, αρκεί, όμως, όπως λέει, να υπάρχει προνοητικότητα και διορατικότητα από πλευράς επιστημόνων. Έτσι, θα αναδειχτούν οι ευεργετικές -για τον άνθρωπο- πλευρές της τεχνητής νοημοσύνης, όπως το να βοηθηθούν άτομα με νευρολογικές παθήσεις ή άλλες αναπηρίες, ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν με ισότιμο τρόπο τις προκλήσεις της ζωής.
«Υπάρχει ένα τεράστιο πεδίο δράσης για όλα όσα μπορεί να καταφέρει η τεχνητή νοημοσύνη. Εξαρτάται από εμάς να αντιληφθούμε γρήγορα ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε για να βεβαιωθούμε ότι η έκβαση θα είναι η καλύτερη για όλους μας.», δηλώνει χαρακτηριστικά. Και μάλλον έχει απόλυτο δίκιο!
No comment yet, add your voice below!