Τηλεδιάσκεψη ΕΑΕΕ: Γιατί η ελληνική οικονομία θα πάει καλύτερα απ’ όσο περιμένουμε

Η πανδημία επέφερε υστέρηση εσόδων αλλά ταυτόχρονα συμφιλίωσε τους Έλληνες με τους θεσμούς τους, την κυβέρνηση και τους φορείς.  Ταυτόχρονα, ανέτρεψε την εικόνα του “μαύρου πρόβατου” στο διεθνές στερέωμα – όλα παρακαταθήκη για το αναπτυξιακό της μέλλον. Τράπεζες και δημόσιο, αυτή τη φορά, “θα στηρίξουν”.

Γράφει: Χριστίνα Μωράκη

Ο τουρισμός θα πάει καλύτερα από όσο πιστεύουμε και άρα η ύφεση θα είναι ίσως και αρκετά μικρότερη από αυτό που περιμένουμε. Οι Έλληνες εμπιστευόμαστε ίσως για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες την κυβέρνηση και τους θεσμούς και πιστεύουμε ότι αυτοί που αποφασίζουν για μας “έχουν σχέδιο” για την επόμενη μέρα. Για αυτό και η οικονομία, που είναι και θέμα ψυχολογίας, θα πάει καλύτερα. Το ξέσπασμα της πανδημίας έγινε σε μία πραγματικά άτυχη στιγμή, όταν όλα έβαιναν επιτέλους καλώς για την Ελλάδα. Όμως, έφερε μαζί του και κάτι θετικό: την ευκαιρία να αποδείξουμε στον υπόλοιπο κόσμο ότι μπορούμε – πολύ καλύτερα απ’ ότι έδειξε η πρόσφατη ιστορία μας.

Έτσι τώρα στους διεθνείς κύκλους της οικονομίας και της πολιτικής, μιλούν για το ελληνικό “rebranding”: η Ελλάδα τα κατάφερε πολύ καλύτερα από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κατά τη διάρκεια ενός πρωτοφανούς τεράστιου γεγονότος, που απαιτούσε οργάνωση και συγχρονισμό και ομοψυχία, σε ένα σωρό διαφορετικά πεδία και επίπεδα. Η Ελλάδα, μπορεί να τα καταφέρει και αλλού. Η κυβέρνηση στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων – και ακόμη παραπάνω – και οι Έλληνες την εμπιστεύτηκαν τόσο, ώστε σε περίοδο κρίσης, να αυξήσουν τις καταθέσεις τους, ένα σημαντικό όπλο για την επόμενη μέρα που η οικονομία έχει ανάγκη από ρευστότητα.

Ο δείκτης οικονομικής εμπιστοσύνης κατά τη διάρκεια του lockdown, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη έπεσε 20 μονάδες, στην Ελλάδα έπεσε κατά 10. Σε ανακοίνωσή του το ΚΕΠΕ  (Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών) σημείωσε μείωση του μηνιαίου “δείκτη φόβου” για την οικονομία για τον Απρίλιο του 2020. Στις 31 Μαρτίου του 2020, ο δείκτης αυτός ήταν στις 48,94 μονάδες και στις 30 Απριλίου του 2020 ήταν στις 33,30 μονάδες – 15 μονάδες κάτω! Τον ίδιο μήνα, οι εισπράξεις του δημοσίου ως προς φόρους και εισφορές, προσέγγισαν το 70% της προ – COVID-19 εποχής, του προ – COVID-19 στόχου! Παρ’ ότι η κυβέρνηση είχε τον Απρίλιο ξεγραμμένο λόγω του παγώματος της οικονομίας, όπως αποκάλυψε προχθές ο Άδ. Γεωργιάδης. Ο κόσμος εμπιστεύθηκε, είδε αποτελέσματα, αισθάνεται καλύτερα. Και όταν ο κόσμος αισθάνεται καλύτερα και προσδοκά καλύτερα αποτελέσματα, τότε αυτό επηρεάζει και την οικονομική του συμπεριφορά. Η οικονομία μας συνεχίζει να λειτουργεί. Η έκταση της ύφεσης είναι δύσκολο να προβλεφθεί, υπάρχουν πολλοί άγνωστοι παράμετροι, πολλοί άγνωστοι Χ και δεν εξαρτάται μόνο από εμάς και τη δική μας χώρα. Ας πούμε, πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς θα πάνε με τον ιό στη βόρεια Ευρώπη, η οποία μας προμηθεύει με τουρισμό. Πολλά εξαρτώνται από το αν θα βγει εμβόλιο ή όχι. Όμως, οι δομές της οικονομίας μας παραμένουν ζωντανές και παραμένουν όρθιες.

Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει βάλει μπρος διάφορα χρηματοοικονομικά εργαλεία – μέτρα ελάφρυνσης και στήριξης της οικονομίας. Όλα μαζί υπολογίζεται ότι μέσα από διάφορα κανάλια, θα μοιραστούν στην αγορά γύρω στα 15 δισεκατομμύρια ευρώ για να ενισχυθεί η ρευστότητα των επιχειρήσεων και να καταφέρουν να παραμείνουν ζωντανές.

Οι τράπεζες – αυτή τη φορά – θα στηρίξουν

Προ COVID-19 η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών έφτανε στο 17%, ποσοστό αρκετά ικανοποιητικό. Μέχρι το τέλος του χρόνου, οι ελληνικές τράπεζες θα είναι σε θέση να εκταμιεύσουν δισεκατομμύρια ευρώ προς τις επιχειρήσεις και τους γενικότερους κλάδους της οικονομίας, χωρίς αυτό να επηρεάζει τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και ρευστότητας. Εν καιρώ πανδημίας υπάρχει πολύ μεγάλη ανοχή από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως προς την εποπτεία των κεφαλαίων και ως προς τα επίπεδα ρευστότητας – έχει φροντίσει να είναι σε θέση οι τράπεζες όλων των χωρών να επεκταθούν πιστωτικά την κρίσιμη στιγμή. Η Ευρώπη φαίνεται ότι σε αυτή εδώ την κρίση, είναι προετοιμασμένη.

Στο πλευρό των ελληνικών τραπεζών είναι φυσικά και το δημόσιο, το οποίο ήδη προσφέρει εγγυήσεις, προκειμένου να δανειοδοτήσουν τις απαραίτητες δαπάνες της οικονομίας.

Το που θα φτάσει η ύφεση στην Ελλάδα δεν εξαρτάται από τον τουρισμό, σχολίασε προχθές ο Γ. Στουρνάρας. Η εξάρτησή μας από αυτή τη βιομηχανία είναι η ίδια με την εξάρτηση που έχουν οι υπόλοιπες χώρες της νότιας Ευρώπης. Με εκτιμήσεις της Τραπέζης της Ελλάδος το ποσοστό συμμετοχής του τουρισμού στο ΑΕΠ είναι γύρω στο 8,5% . Το ίδιο ισχύει, όμως, είπε και για την Ιταλία και για την Πορτογαλία και για την Ισπανία. Γενικότερα, το καλό σενάριο είναι να αναμένουμε ύφεση της τάξεως του 4% με 5%, το οποίο δεν αποκλείεται καθόλου. Ωστόσο, αν υπάρξουν ανωμαλίες με την άρση του lockdown ή υπάρξει, ο μη γένοιτο, δεύτερο κύμα κρουσμάτων το φθινόπωρο, η ύφεση μπορεί να φτάσει το 8% και 9%.

Θα υπάρξει ύφεση, αλλά ο τουρισμός είναι ο μεγάλος άγνωστος – μπορεί και να μας σώσει

Δεν λέμε ότι τα πράγματα θα είναι όπως πριν και δεν θα υπάρξει ύφεση, γιατί πολλοί κλάδοι θα υπολειτουργήσουν, όπως ο τουρισμός, η εστίαση και ο τομέας της ψυχαγωγίας, τα θέατρα, τα φεστιβάλ κλπ. Πάντως ο τουρισμός, επέμεινε προχθές ο Υπουργός Ανάπτυξης, είναι ο μεγάλος άγνωστος και “θα πάει καλύτερα απ’ όσο νομίζουμε”, ενδεχομένως να δούμε και αύξηση της τουριστικής πίτας σε σχέση με το παρελθόν. Αν αυτό συμβεί η οικονομία θα πάει καλύτερα απ’ όσο προβλέπεται. Ανέφερε, μάλιστα και μια θετική εξέλιξη: η αεροπορική εταιρεία Wizz Air, εταιρεία χαμηλού κόστους, ανακοίνωσε ότι από τον Ιούνιο ξεκινάει πτήσεις αποκλειστικά προς δύο μόνο χώρες της Ευρώπης: την Ελλάδα και την Πορτογαλία.

Αυτό δείχνει είπε ο κύριος Γεωργιάδης ότι το rebranding της Ελλάδας και το καλό όνομα που κέρδισε κατά τη διάρκεια του lockdown, μπορεί μακροπρόθεσμα να τη φέρει σε καλύτερη θέση ακόμα και απ’ ό,τι ήταν προ COVID-19 – όπου κατά γενική ομολογία ήταν σε ταχεία ανοδική πορεία. Η επιτυχημένη διαχείριση της πανδημίας, μάλιστα, κράτησε, ενδεχομένως και να αυξήσει – το διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον, συμπλήρωσε επανειλημμένα, τονίζοντας ότι αυτό το μήνυμα δέχεται από όλες τις πλευρές.

Το αναπάντητο ερώτημα του Αλέξανδρου Σαρρηγεωργίου

Μιλώντας για επενδύσεις, έχει σημασία να καταγραφεί και η προχθεσινή ακόλουθη τοποθέτηση του Προέδρου της Ένωσης: Έχω μία απορία, είπε ο κύριος Σαρρηγεωργίου. Καμία κυβέρνηση ως σήμερα, ούτε και η τωρινή, παρόλο που έχει διαθέσιμο το μεγαλύτερο θεσμικό επενδυτή στην χώρα, μιλάμε για 14,5 δις μακροπρόθεσμη επενδυτική ικανότητα, δεν έχει ακόμα καθίσει στο τραπέζι μαζί του – μαζί μας, για να δούμε από κοινού πώς μπορεί ένα μέρος αυτού του κεφαλαίου να διοχετευτεί στην ελληνική οικονομία, στην τοπική οικονομία. Είναι ζήτημα αν δύο με τρία δισεκατομμύρια είναι σε ελληνικά ομόλογα, είπε ο κύριος Σαρρηγεωργίου. Μπορούμε να δούμε στα πλαίσια του Solvency ΙΙ, με επιτόκια συμφέροντα προς την ελληνική αγορά και το δημόσιο, πώς μπορούμε να επενδύσουμε απευθείας στην ελληνική οικονομία. Ας κάτσουμε λοιπόν να συζητήσουμε, αιτήθηκε για άλλη μια φορά ο πρόεδρος – χωρίς ωστόσο να πάρει απάντηση..