Allianz: Το 2024 δεν θα είναι εύκολο έτος για την ελληνική οικονομία

H ευκολία ή η δυσκολία θα εξαρτηθεί από τους χειρισμούς της κυβέρνησης

Προκλήσεις στην ελληνική οικονομία βλέπει η Allianz για το 2024, μετά την ισχυρή ανάκαμψη που σημείωσε τα δύο τελευταία χρόνια. Έγκειται στις μεταρρυθμίσεις και τους χειρισμούς της κυβέρνησης το πόσο γρήγορα θα αντιμετωπιστούν τα προβλήματα. Τα επίπεδα διαφθοράς στην δημόσια διοίκηση παραμένουν σε πολύ υψηλό επίπεδο.  

Έλενα Ερμείδου

Σε ανάλυση της (Country Risk Report), η Allianz παρατηρεί ότι το 2023, η ελληνική οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται, με πολύ ταχύτερο ρυθμό από αυτόν της ευρωζώνης (+2,1% έναντι +1,7%). Το ΑΕΠ, σήμερα βρίσκεται πάνω από 6 μονάδες σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα. Ωστόσο, η οικονομία της Ελλάδας σχεδόν σταμάτησε να ανακάμπτει από το τρίτο τρίμηνο του 2023, δεδομένου του αντίκτυπου της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής και των μακροχρόνιων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα. 

Η κατανάλωση συρρικνώθηκε, τόσο για τα νοικοκυριά, όσο και για το δημόσιο (-0,7% και -1,2% αντίστοιχα) και οι επενδύσεις  σημείωσαν την τρίτη συνεχόμενη τριμηνιαία πτώση. Ταυτόχρονα, η καθαρή εξωτερική ζήτηση συνέβαλε αρνητικά στην ανάπτυξη της οικονομίας, καθώς οι εξαγωγές μειώθηκαν ελαφρά ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν. 

Τι προμηνύουν τα στοιχεία

Τα στοιχεία αυτά προμηνύουν μια αποδυνάμωση της αναπτυξιακής δυναμικής το 2024, η οποία επισκιάζεται από την αύξηση των επιτοκίων και την ασθενέστερη εξωτερική ζήτηση. Με αυτά τα δεδομένα η Allianz αναμένει ότι η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ θα φτάσει στο +1,0% το 2024 μετά από +2,1% το 2023 και στη συνέχεια θα επιταχυνθεί το 2025 στο +1,5%.

Ιδιωτική κατανάλωση 

Η ιδιωτική κατανάλωση ήταν ένας από τους κύριους μοχλούς της ανάκαμψης της οικονομίας  και επεκτάθηκε κατά περισσότερο από 7,0% το 2021 και το 2022, ωστόσο την περασμένη χρονιά οι ιδιωτικές δαπάνες επιβραδύνθηκαν.

Σταθερές επενδύσεις, αλλά έντονη αβεβαιότητα

Οι επενδύσεις είχαν σταθερή απόδοση το 2021-2022, αλλά η παρατεταμένη αβεβαιότητα έχει επηρεάσει τις προοπτικές. Ωστόσο, οι εισροές κεφαλαίων της ‘ΕΕ Next Generation’ θα παράσχουν κάποια στήριξη τα επόμενα χρόνια. H Ελλάδα είναι ένας από τους σημαντικότερους δικαιούχους των πόρων και αναμένεται να λάβει περίπου 36 δισ. ευρώ την περίοδο 2021-2026. Αυτό θα ενισχύσει τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Τέλος, η έντονη τουριστική δραστηριότητα το καλοκαίρι θα στηρίξει την οικονομία το δεύτερο εξάμηνο του 2024. 

Δημόσιο έλλειμμα 

Το δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε περαιτέρω το 2023 στο 2,3% και αναμένεται να βελτιωθεί το 2024-2025. 

Αγορά εργασίας και αποδοχές

Η αγορά εργασίας παρουσίασε σταθερή ανάκαμψη, με το ποσοστό ανεργίας να μειώνεται στο 10,8% το τρίτο τρίμηνο του 2023, από 11,2% το προηγούμενο τρίμηνο. Με την αύξηση των ονομαστικών μισθών και την επιβράδυνση του πληθωρισμού, οι πραγματικές αποδοχές των εργαζομένων αναμένεται να γυρίσουν σε θετική τροχιά και να στηρίξουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.

Οι τιμές μειώνονται, ωστόσο η πτώση οφείλεται στη μείωση των τιμών της ενέργειας, ενώ η αύξηση των τιμών των τροφίμων παρέμεινε σταθερή (+9,0% ετησίως). 

Οι πάροχοι υπηρεσιών αυξάνουν τον πιστωτικό κίνδυνο

Ο ελληνικός τραπεζικός τομέας έχει μειώσει σημαντικά το βάρος των NPLs. Ο δείκτης των ελληνικών μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε από 47,6% το 2017 σε 7,9% το τρίτο τρίμηνο του 2023, αλλά τα περισσότερα από τα απο-μειωμένα περιουσιακά στοιχεία συνεχίζουν την αρνητική επιρροή στην οικονομία καθώς μετακινήθηκαν από τον τραπεζικό τομέα στους παρόχους υπηρεσιών (funds) και το επίπεδο εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλότερο από το μέσο όρο της ευρωζώνης. Ο πιστωτικός κίνδυνος πρέπει να παρακολουθείται, υπογραμμίζει η Allianz δεδομένου ότι οι εισροές μη εξυπηρετούμενων δανείων συνεχίζονται, αν και με περιορισμένο επιτόκιο, και η ικανότητα αποπληρωμής  τους μπορεί να επιδεινωθεί. Τέλος, το χρέος του ιδιωτικού τομέα μειώθηκε αισθητά στο 99% του ΑΕΠ το 2022 (από 125% το 2020).

Εμπόδιο το Δικαστικό Σύστημα και οι κανόνες του Επιχειρείν στην Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει επίσης ένα από τα πιο αργά δικαστικά συστήματα στην Ευρώπη καθώς και δύσκολο επιχειρηματικό περιβάλλον, ενώ τα επίπεδα διαφθοράς στην δημόσια διοίκηση είναι πολύ υψηλά. Πολλά από αυτά τα προβλήματα σχετίζονται με την έγκριση των πόρων της ΕΕ προς την Ελλάδα.

Το νέο σχέδιο ανάκαμψης περιλαμβάνει 75 μεταρρυθμίσεις

Στις 31 Αυγούστου 2023, η Ελλάδα υπέβαλε το τροποποιημένο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Το νέο σχέδιο ανέρχεται σε 35,95 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 18,22 δισ. επιχορηγήσεις RRF και 17,73 δισ. δάνεια ενώ περιλαμβάνει ορισμένους εθνικούς πόρους). Διαρθρώνεται γύρω από 103 επενδυτικές ροές και 75 μεταρρυθμίσεις. Το 38% του σχεδίου θα υποστηρίξει τους κλιματικούς στόχους, ενώ το 22% του σχεδίου θα προωθήσει την ψηφιακή μετάβαση.

Ο κόσμος το 2023

Το περασμένο έτος ήταν μια χρονιά “ανθεκτικότητας”. Ο χάρτης κινδύνων της Allianz αναφέρει αναβαθμίσεις για 21 οικονομίες, που καλύπτουν το 19% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Οι αγορές στην Κίνα, τη Νότια Αφρική, το Κατάρ, την Αλγερία, το Μαρόκο, το Ομάν, τη Βουλγαρία, την Τανζανία και την Ουρουγουάη έδειξαν ανθεκτικότητα σε παγκόσμιες κρίσεις, ενώ εκείνες της Κροατίας, της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ισλανδίας και της Σλοβενίας παρουσίασαν βελτιώσεις. Ωστόσο, δεν ήταν όλες οι αλλαγές θετικές. Οι υποβαθμίσεις σε χώρες όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ μας θυμίζουν τη διαρκή αστάθεια στις παγκόσμιες αγορές.